Chùa Bút Tháp Bắc Ninh: Nơi Tượng Phật Nghìn Mắt Linh Thiêng
Chùa Bút Tháp Bắc Ninh là một danh lam cổ tự nổi tiếng tại đồng bằng châu thổ Bắc Bộ, nổi tiếng với kiến trúc độc đáo và được bảo tồn gần như nguyên vẹn, thu hút đông đảo du khách đến tham quan.
1. Chùa Bút Tháp nguyên sơ tại Bắc Ninh
Địa chỉ: Thôn Bút Tháp, Đình Tổ, Thuận Thành, Bắc Ninh
Khởi lập: thời vua Trần Thánh Tông
Chùa Bút Tháp Bắc Ninh (Ninh Phúc Tự) là một trong những danh lam cổ tự nổi tiếng tại miền Bắc, nổi bật với 4 Bảo vật Quốc gia được lưu giữ nguyên vẹn. Xây dựng từ thế kỷ 14 trên diện tích 10.000m2, chùa mang kiến trúc độc đáo, hài hòa với cảnh quan thiên nhiên.
Chùa Bút Tháp là một trong số ít những ngôi chùa giữ nguyên nét đẹp thuở ban đầu. Theo sách Địa chí Hà Bắc (1982), chùa được xây dựng từ đời vua Trần Thánh Tông (1258-1278). Khi thiền sư Huyền Quang, Trạng nguyên năm 1297, trụ trì, ông đã xây dựng ngọn tháp đá cao 9 tầng với hình hoa sen trang trí, tuy nhiên, ngọn tháp này hiện không còn tồn tại. Sau nhiều lần trùng tu, chùa vẫn giữ được nét cổ kính, trở thành di tích lịch sử quốc gia thu hút du khách. Đặc biệt, lễ hội chùa Bút Tháp là dịp để bạn khám phá trọn vẹn vẻ đẹp và ý nghĩa lịch sử của ngôi chùa này.
Chùa Bút Tháp: Trung tâm văn hóa, tín ngưỡng Bắc Ninh.
Chùa cổ kính, xây dựng từ đời vua Trần Thánh Tông, vẫn giữ nguyên nét đẹp xưa.
Hướng dẫn di chuyển đến chùa Bút Tháp Bắc Ninh
Từ Hà Nội, bạn có thể di chuyển bằng xe máy đến thăm chùa Bút Tháp, cách trung tâm thành phố khoảng 40km. Chuyến đi chỉ mất khoảng 1 tiếng. Từ Ngã Tư Sở, bạn đi theo hướng Khuất Duy Tiến, lên cầu vượt Linh Đàm và tiếp tục di chuyển trên QL1B hướng Bắc Ninh. Sau đó, bạn chạy trên QL38 qua cầu Hồ, rẽ vào đường Thiên Đức và đi thẳng khoảng 9km, chùa Bút Tháp sẽ hiện ra trước mắt.
Để tiết kiệm chi phí và tận hưởng khung cảnh, bạn có thể lựa chọn xe bus. Từ Hà Nội, bạn bắt chuyến bus 204 tại bến Lương Yên, xuống ở chợ Keo và tiếp tục đi xe ôm đến chùa Bút Tháp. Xe khách cũng là một lựa chọn phổ biến với các hãng như Cúc Mừng, Kumho Việt Thanh, Đức Phúc… Nếu xuất phát từ TP.HCM hoặc các tỉnh phía Nam, bạn có thể bay đến Hà Nội và lựa chọn các phương tiện trên để di chuyển đến Bắc Ninh.
Kiến trúc độc đáo của chùa Bút Tháp
Chùa Bút Tháp, với kiến trúc Nội Công Ngoại Quốc, hướng về phía Nam, là minh chứng cho sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và tín ngưỡng. Hướng Nam, theo Phật giáo, là biểu trưng cho trí tuệ và bát nhã. Quần thể chùa còn lưu giữ nhiều dấu ấn lịch sử từ thế kỷ 17, góp phần tô điểm cho nét văn hóa độc đáo của vùng đất này.
Chùa Bút Tháp là một quần thể kiến trúc uy nghi với 8 đơn nguyên song hành, được bố trí đăng đối trên trục đường Thần Đạo. Hai dãy hành lang chạy dọc bao bọc khu vực trung tâm, dẫn vào Tam Quan – cổng chính của chùa. Gác chuông 2 tầng 8 mái uy nghi nằm ngay phía sau. Bên trong, giữa hai dãy hành lang là 7 tòa nhà được sắp xếp theo thứ tự từ ngoài vào: Tiền Đường, Thiêu Hương, Thượng điện, Tích Thiện Am. Nối liền Thượng điện và Tích Thiện Am là chiếc cầu đá bắc ngang hồ sen, tạo nên một khung cảnh thanh tịnh và thơ mộng.
Tòa Tích Thiện Am, mang ý nghĩa “nơi chứa điều lành”, là một công trình kiến trúc độc đáo với tòa cửu phẩm liên hoa – tháp gỗ 9 tầng, 8 mặt, 9 đài sen, tượng trưng cho 9 cấp tu hành của Phật giáo. Tiếp nối là nhà Trung, phủ thờ và hậu đường, tạo thành một quần thể kiến trúc uy nghi, trải dài hơn 100m.
Hậu đường chùa Bút Tháp ẩn chứa tháp đá Tôn Đức cao 5 tầng, nơi an nghỉ xá lị thiền sư Minh Hạnh. Bên trái chùa là nhà thờ tổ khai sơn Chuyết Chuyết, bên cạnh là tháp đá Báo Nghiêm 8 mặt, 5 tầng, lưu giữ xá lị nhà sư Chuyết Chuyết. Tiền đường chùa là nơi đặt 2 nhà bia, cho du khách chiêm ngưỡng.
Mỗi hạng mục kiến trúc trong chùa Bút Tháp đều là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo, được tạo nên từ sự kết hợp tài tình giữa gạch, đá, gỗ. Nét đặc sắc của chùa là sự hài hòa giữa kiến trúc và môi trường tự nhiên, tạo nên tổng thể cân xứng, chặt chẽ ở trung tâm và mở rộng ở các khu vực xung quanh, thể hiện rõ nét riêng biệt của ngôi chùa.
Chùa Bút Tháp kiến trúc “Nội Công Ngoại Quốc”.
Cầu đá dẫn xuống sân từ thượng điện. (50 ký tự)
Tháp đá uy nghi trong chùa.
Khám phá nét độc đáo của chùa Bút Tháp
4.1 Tượng Phật Quan Âm bảo vật tại chùa Bút Tháp Bắc Ninh
Chùa Bút Tháp tự hào sở hữu một báu vật độc nhất vô nhị: tượng Phật Thiên thủ thiên nhỡn – nghìn mắt, nghìn tay. Với chiều cao 3,7m, ngang 2,1m, dày 1,15m, pho tượng uy nghi với 11 đầu, 46 tay lớn và 954 tay nhỏ vươn cao như hào quang, tọa lạc trên tòa sen rồng đội. Dáng vẻ hành đạo, thư thái của tượng Phật là biểu tượng cho nghệ thuật tạc tượng đỉnh cao thời bấy giờ, đồng thời thể hiện sâu sắc tinh thần Phật giáo.
Chùa Bút Tháp (Bắc Ninh) – nơi tôn trí tượng Phật Quan Âm Thiên thủ thiên nhỡn (nghìn mắt, nghìn tay).
Hàng trăm cánh tay nhỏ xếp vòng hào quang xung quanh.
Tượng Phật toát ra vẻ bình yên, ấn tượng du khách.
4.2 Tháp Báo Nghiêm giữa đồng bằng mênh mông
Ngọn tháp đá cao vút, vươn thẳng lên trời xanh tại chùa Bút Tháp là một kiệt tác kiến trúc độc đáo hiếm có. Nhìn từ xa, tháp như một chiếc bút khổng lồ giữa khung trời thanh vắng, tạo nên một hình ảnh ấn tượng. Tháp cao 13,05m, được xây dựng với 5 tầng, đỉnh tháp làm bằng đá xanh, 5 góc mỗi tầng được trang trí bằng 5 quả chuông nhỏ. Hoa văn tinh xảo, sinh động được chạm khắc tỉ mẩn xung quanh, thể hiện sự khéo léo của người thợ. Dưới chân tháp là 13 bức chạm đá hình thú, càng tôn thêm vẻ uy nghi, cổ kính cho công trình. Qua những chi tiết này, ta có thể cảm nhận được kỹ thuật ghép đá và điêu khắc tinh xảo của người thợ thủ công dân tộc thời xưa.
Tháp Báo Nghiêm, được xây dựng năm 1647 dưới thời vua Lê Chân Tông, là công trình kiến trúc cổ kính với cửa chính hướng Nam, mang dòng chữ “Báo Nghiêm Tháp” ngay trên thân. Phía sau tháp là Tôn Đức, cao 11m, nơi lưu giữ xá lị vị tổ thứ hai của chùa, được xây dựng cùng thời kỳ. Tháp được xây dựng với 4 mặt bít kín đá, trong lòng từng chứa 2 cuốn sách đồng cổ khắc kinh Phật, là minh chứng cho giá trị lịch sử và văn hóa của công trình.
Tháp Báo Nghiêm vươn cao giữa sắc xanh.
5. Lễ hội chùa Bút Tháp
Hòa mình vào không khí sôi động của lễ hội chùa Bút Tháp vào khoảng 23-24/3 âm lịch hàng năm là dịp để bạn tri ân truyền thống dân tộc, góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa Việt Nam. Chùa hiện lưu giữ 4 nhóm bảo vật quốc gia, gồm tượng Phật Bà Quan Âm nghìn mắt nghìn tay (công nhận năm 2012) và ba pho tượng Tam Thế, tòa Cửu phẩm Liên Hoa, Hương án (công nhận năm 2020).
Lễ hội chùa Bút Tháp: 23-24/3 âm lịch
Chùa Bút Tháp, dấu ấn lịch sử trầm mặc, vẫn giữ trọn nét văn hóa độc đáo, thu hút du khách thập phương. Nếu bạn có dịp đến Bắc Ninh, đừng bỏ lỡ cơ hội chiêm ngưỡng vẻ đẹp cổ kính nơi đây. Tham khảo cẩm nang du lịch của chúng tôi để lên kế hoạch hành trình trọn vẹn nhất.
Nguồn: Tổng hợp.
