32 Di sản Phi vật thể Quốc gia về Ẩm thực Việt Nam: Hành trình khám phá tinh hoa ẩm thực truyền thống.

Ẩm thực Việt Nam nổi tiếng đa dạng và đặc sắc, được bạn bè quốc tế đánh giá cao bởi hương vị thơm ngon, hài hòa và cách chế biến tỉ mỉ. Cùng Hải Âu Travel khám phá 32 Di sản Phi vật thể Quốc gia liên quan đến ẩm thực Việt Nam, mang đậm dấu ấn của từng vùng miền.

1 . Phở Nam Định

Ba làng Vân Cù, Giao Cù và Tây Lạc, thuộc xã Đồng Sơn, huyện Nam Trực, được xem là cái nôi của phở Nam Định. Hương vị đặc trưng của phở Nam Định đến từ nước dùng ninh xương bò, kết hợp với hành khô, gừng, thảo quả, hoa hồi, quế và các loại thảo dược khác, cùng với nước mắm cá thơm ngon. Nước mắm là linh hồn, tạo nên hương vị độc đáo của phở Nam Định, không gì có thể thay thế.

Phở Nam Định nổi tiếng với hương vị đặc trưng từ nước mắm cá và nước dùng ninh xương bò. (95 ký tự)

2 . Phở Hà Nội

Phở Hà Nội mang một lịch sử lâu đời, được truyền từ đời này sang đời khác, ghi dấu ấn từ đầu thế kỷ 20. Món ăn này từng được bày bán rong trên phố phường Hà Nội từ những năm 1907-1910, trở thành món quà quen thuộc của người dân.

Khám phá Top 10 quán phở Hà Nội ngon nức tiếng, ăn là ghiền!

Phở Hà Nội: Hương vị truyền thống, nức tiếng. (60 ký tự)

3 . Nghề làm xôi Phú Thượng, Hà Nội

Nghề làm xôi Phú Thượng, quận Tây Hồ, đã được công nhận là Di sản Văn hóa phi Vật thể quốc gia vào tháng 2/2024, khẳng định giá trị văn hóa độc đáo của làng nghề. Với hơn 600 hộ gia đình tham gia, 3 nghệ nhân được phong tặng, Phú Thượng là một trong số ít nơi ở Thủ đô giữ gìn được nghề truyền thống. Mỗi ngày, hàng tấn xôi từ làng Phú Thượng được đưa đi khắp thủ đô, đáp ứng nhu cầu của đông đảo người dân.

Xôi Phú Thượng: Mâm xôi độc đáo, hấp dẫn.

4 . Nghề ướp trà sen Quảng An, Hà Nội

Bí quyết ướp trà sen truyền đời của người dân Quảng An đã tạo nên loại trà quý giá, góp phần mang lại thu nhập cao cho địa phương. Họ sử dụng hoa sen từ Đầm Trị, thuộc quần thể Hồ Tây, để ướp trà theo những phương pháp riêng biệt, được gìn giữ qua nhiều thế hệ. Hiện nay, chỉ còn lại một số ít nghệ nhân ướp trà sen ở Hà Nội, mỗi người đều giữ bí quyết riêng, tạo nên hương vị trà độc đáo và giá trị kinh tế cao.

Bí quyết ướp trà truyền đời được người dân Quảng An gìn giữ. (Ảnh: Tạp Chí Làng Nghề Việt Nam)

5. Nghề làm cốm Mễ Trì, Hà Nội

Làng Mễ Trì, với hơn một thế kỷ truyền thống làm cốm, tự hào với khoảng 100 hộ gia đình tại hai thôn Thượng và Hạ theo nghề. Cốm Mễ Trì nổi tiếng với hương vị mộc mạc, không pha màu, được gói bằng lá sen và buộc bằng rơm xanh, mang đến sự thơm ngon, tinh tế và hấp dẫn. Năm 2019, nghề làm cốm Mễ Trì được công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia, khẳng định giá trị văn hóa độc đáo của làng nghề.

Làng Mễ Trì: Nơi nghề làm cốm truyền thống hơn 1 thế kỷ.

Trồng và chế biến chè Tân Cương, Thái Nguyên

Nghề trồng và chế biến chè Tân Cương có lịch sử lâu đời, bắt đầu từ những năm 20 của thế kỷ XX. Người dân địa phương gìn giữ và phát huy kỹ thuật truyền thống trong từng khâu, từ chuẩn bị đất, ươm giống, trồng chè đến bón phân, tưới nước, làm cỏ, thu hái, sao chè, đóng gói và bảo quản. Chính quy trình này đã góp phần tạo nên chất lượng độc đáo và hương vị đặc trưng cho sản phẩm chè Tân Cương, khẳng định vị thế của nó trong làng trà Việt Nam.

Tân Cương gìn giữ nét đẹp văn hóa chế biến chè truyền thống. (101 kí tự)

Nghề làm bánh Khẩu xén, Chí chọp của người Thái trắng Điện Biên

Bánh Khẩu xén và bánh Chí chọp, món ăn truyền thống của người Thái trắng Điện Biên, là biểu tượng không thể thiếu trong dịp Tết. Giống như bánh chưng của người Kinh hay bánh dày của người Mông, hai loại bánh này thể hiện lòng thành kính của người Thái đối với tổ tiên và thần linh, cầu mong một năm mới bình an, mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no.

Bánh Khẩu xén, Chí chọp là món ăn truyền thống không thể thiếu trong dịp Tết của người Thái trắng. (Ảnh: Báo Dân tộc và Phát triển)

Nghề bánh chưng, bánh dày Phú Thọ.

Tục làm bánh chưng, bánh dày ở Phú Thọ, trải rộng từ làng Dữu Lâu đến Hùng Lô, Mộ Chu Hạ (nay thuộc thành phố Việt Trì), Trúc Phê (nay thuộc thị trấn Hưng Hóa, huyện Tam Nông) và các vùng lân cận, đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa địa phương. Không chỉ là món ăn truyền thống trong các dịp lễ, Tết, việc làm bánh ở Phú Thọ còn là nghi thức đặc biệt, thể hiện lòng thành kính dâng lên các Vua Hùng, Mẫu và các vị thần. Qua các cuộc thi trong lễ hội, tục làm bánh chưng, bánh dày được cộng đồng bảo tồn và phát triển, trở thành một nghề truyền thống độc đáo, góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa của Phú Thọ.

Bánh chưng, bánh dày – nét đẹp văn hóa không thể thiếu trong dịp lễ, Tết tại Phú Thọ. (Ảnh: Dân trí)

9 . Nghề làm nước mắm Nam Ô, Đà Nẵng

Làng nghề nước mắm Nam Ô, được công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thể quốc gia năm 2019, có lịch sử từ thế kỷ 18. Nước mắm Nam Ô nổi tiếng với công thức 3 cá 1 muối, mang hương vị biển miền Trung đặc trưng.

Nước mắm Nam Ô: 3 cá, 1 muối, danh tiếng. (62 kí tự)

Bánh tráng Túy Loan, Đà Nẵng

Nghề làm bánh tráng Túy Loan có lịch sử lâu đời, nay chỉ còn 15 hộ dân ở thôn Túy Loan duy trì nghề truyền thống này.

Bánh tráng Túy Loan được làm thủ công từ bột gạo, kết hợp với mè, gừng, tỏi, đường, nước mắm, muối… tạo nên hương vị đặc trưng, hấp dẫn.

Bánh tráng Túy Loan: Thủ công tinh tế. (50 ký tự)

11. Mì Quảng (Quảng Nam)

Mì Quảng, món ăn đặc trưng của Quảng Nam, vẫn chưa rõ xuất xứ chính xác. Người ta cho rằng nó có thể xuất hiện từ thời chúa Nguyễn, khi Hội An là thương cảng sầm uất, thu hút nhiều nền văn hóa. Món ăn nổi tiếng bởi sự đa dạng nguyên liệu: từ tôm, thịt heo, gà đến cá lóc, lươn, tạo nên hương vị độc đáo và phong phú.

Mì Quảng: Đa dạng hương vị, hấp dẫn thực khách. (61 ký tự)

Nghề khai thác yến sào Thanh Châu, Quảng Nam

Nghề khai thác yến sào Thanh Châu, với lịch sử lâu đời, được ghi dấu qua các di tích tín ngưỡng ở Hội An, như miếu Tổ nghề yến ở Cẩm Thanh và Bãi Hương – Cù Lao Chàm. Nhiều tư liệu thời Nguyễn lưu giữ tại Hội An và Khánh Hòa góp phần làm phong phú thêm kho tư liệu về nghề truyền thống này. Năm 2016, nghề khai thác yến sào Thanh Châu được công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thể quốc gia.

Nghề khai thác yến sào Thanh Châu có từ lâu đời. (70 ký tự)

13 . Nghề trồng rau Trà Quế ở Hội An

Nằm ẩn mình tại xã Cẩm Hà, Hội An, làng rau Trà Quế với lịch sử 400 năm là điểm đến hấp dẫn du khách. Nơi đây nổi tiếng với các loại rau dược liệu trồng theo phương pháp truyền thống, sử dụng phân hữu cơ, tạo nên hương vị đặc trưng. Hành, húng, tía tô, ngò,… mang hương thơm đặc biệt, đã trở thành thương hiệu của làng rau.

Làng rau Trà Quế nổi tiếng với rau dược liệu. (Ảnh: VnEconomy)

14 . Nghề làm nước mắm Phú Yên

Phú Yên, với nguồn thủy hải sản dồi dào, tự hào với nghề làm nước mắm truyền thống. Các làng chài ven biển đã hun đúc nên những thương hiệu nổi tiếng như nước mắm Gành Đỏ, nước mắm Yến, nước mắm Mỹ Quang và nước mắm Ba Lò, mang đến hương vị đặc trưng của vùng đất này. Lịch sử hàng trăm năm đã tạo nên những sản phẩm độc đáo, góp phần gìn giữ văn hóa ẩm thực của vùng đất nắng gió.

Nghề làm nước mắm truyền thống ở Phú Yên được hình thành từ các làng chài ven biển. (Ảnh: Phòng Văn Hoá Và Thông Tin Thị Xã Sông Cầu)

15 . Nghề làm bánh tráng Phú Yên

Bánh tráng, món ăn dân dã gắn liền với đời sống người Phú Yên qua nhiều thế hệ, được làm từ bột gạo, tương tự bánh đa miền Bắc. Nghề làm bánh tráng Phú Yên được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thể cấp quốc gia vào tháng 1 năm 2022, khẳng định giá trị văn hóa đặc sắc của món ăn này.

Khám phá làng nghề Bánh tráng Hòa Đa – Đặc sản Phú Yên.

Bánh tráng – món ăn dân dã quen thuộc ở Phú Yên (Ảnh: Bánh Tráng Như Bình)

Rượu cần S’Tiêng Bình Phước: Kỹ thuật độc đáo.

Nghề làm rượu cần của người S’Tiêng Bình Phước là một di sản văn hóa lâu đời. Kỹ thuật độc đáo của họ kết hợp men lá và nguyên liệu như lúa, gạo, tạo ra rượu cần có hương vị đậm đà, đặc biệt. Nhờ vậy, rượu cần của người S’Tiêng được công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia vào năm 2019.

Nghề làm rượu cần của người STiêng Bình Phước có truyền thống lâu đời (Ảnh: moitruong).

Bánh tráng phơi sương Trảng Bàng – Tây Ninh

Bánh tráng phơi sương Trảng Bàng, món ngon đặc sản mang đậm dấu ấn lịch sử, bắt nguồn từ thế kỷ 18 khi người dân Ngũ Quảng, Bình Định di cư đến Tây Ninh khai hoang. Họ mang theo nghề làm bánh tráng, ban đầu chỉ là bánh tráng nhúng và bánh tráng nướng. Khí hậu nắng ấm của Trảng Bàng thuận lợi cho sản xuất bánh tráng nướng giòn. Sau này, bánh tráng phơi sương ra đời, tạo nên nét độc đáo với cách cuốn cùng rau, thịt và chấm nước mắm, trở thành món ăn hấp dẫn, lưu giữ hương vị quê hương.

Bánh tráng Trảng Bàng: Đặc sản từ thế kỷ 18 (Ảnh: Zing)

Nghệ thuật chay Tây Ninh: Tinh tế và độc đáo.

Từ thói quen ăn chay, người dân Tây Ninh đã biến tấu các loại rau, củ, quả trong vườn thành những món chay giản dị nhưng vô cùng hấp dẫn và mới lạ. Nguyên liệu phong phú từ đậu hũ, nấm, bắp chuối đến bột mỳ, bột gạo, khoai, rau củ quả và gia vị tạo nên những tác phẩm nghệ thuật đầy sáng tạo. Các nghệ nhân ẩm thực chay tại đây biến những món ăn đơn giản trở nên độc đáo và hấp dẫn, mang đậm hương vị quê hương.

Chả phượng chay đẹp mắt như tác phẩm nghệ thuật.

19 . Nghề làm muối ớt Tây Ninh

Nghề làm muối ớt, một nét văn hóa đặc trưng của Tây Ninh, đã được truyền đời qua nhiều thế hệ. Với sự tự nguyện giữ gìn và phát triển nghề này, người dân Tây Ninh đã góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa cộng đồng địa phương. Nỗ lực của họ đã được ghi nhận khi Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận nghề làm muối ớt Tây Ninh là Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia vào ngày 14/02/2023.

Muối ớt Tây Ninh, nét thủ công truyền thống. (Ảnh: Tuổi trẻ và Pháp luật)

20 . Nghề làm tàu hũ ky ở Vĩnh Long

Tàu hũ ky, hay còn gọi là váng đậu hoặc phù trúc, được làm từ đậu nành. Trong quá trình nấu, một lớp màng mỏng giàu đạm và chất béo sẽ hình thành trên bề mặt nồi sữa đậu. Lớp màng này được vớt ra, phơi khô và trở thành tàu hũ ky. Nghề làm tàu hũ ky tại xã Mỹ Hòa đã được công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia thuộc loại hình nghề thủ công truyền thống vào tháng 8/2022, khẳng định giá trị văn hóa và lịch sử của món ăn này.

Làm tàu hũ ky ở Mỹ Hòa (Ảnh: Thanh Niên)

Nghề làm đường thốt nốt Khmer An Giang

Nằm trong truyền thống lâu đời của người Khmer An Giang, nghề làm đường thốt nốt vẫn được gìn giữ bởi những người dân ở huyện Tri Tôn và thị xã Tịnh Biên. Từ việc hứng nước từ cuống hoa thốt nốt, họ đã tạo ra loại đường vàng ươm, thơm ngon độc đáo. Bí quyết truyền đời ấy đã trở thành di sản văn hóa phi vật thể, góp phần làm nên nét đặc trưng của vùng đất này. Đường thốt nốt không chỉ là nguyên liệu cho nhiều món ăn như chè, dưa cải, mà còn nổi tiếng nhất khi làm nên bánh bò thốt nốt, một đặc sản địa phương.

Bí quyết làm đường thốt nốt độc đáo của người dân Tri Tôn, Tịnh Biên vẫn được gìn giữ. (Ảnh: dulichvn)

22 . Nghề làm bột gạo Sa Đéc, Đồng Tháp

Nghề làm bột gạo ở Sa Đéc tập trung tại xã Tân Phú Đông và Phường 2, thu hút hơn 2.000 lao động từ gần 350 hộ sản xuất. Quy trình sản xuất bột gạo trải qua 10 công đoạn tỉ mỉ, từ khâu chọn lọc nguyên liệu đến đóng gói thành phẩm, mang đến sản phẩm chất lượng cao.

Bột gạo: 10 công đoạn chế biến. (Ảnh: VietnamPlus)

23 . Nghề làm nem Lai Vung, Đồng Tháp

Nghề làm nem Lai Vung, xuất hiện từ khoảng năm 1960, là một nét văn hóa đặc sắc của vùng đất này. Mặc dù quy trình tưởng chừng đơn giản, nhưng để tạo nên những chiếc nem thơm ngon đúng vị, đòi hỏi sự khéo léo và tỉ mỉ của người thợ. Mỗi gia đình ở Lai Vung đều giữ gìn những bí quyết riêng, góp phần tạo nên sự độc đáo của nem Lai Vung. Đầu năm 2024, nghề làm nem Lai Vung chính thức được công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia thuộc loại hình nghề thủ công truyền thống, khẳng định giá trị văn hóa đặc biệt của sản phẩm này.

Nghề làm nem Lai Vung đòi hỏi sự khéo léo và tỉ mỉ. (Ảnh: Kênh thông tin du lịch Crystalbay Life)

24 . Nghề làm muối ở Bạc Liêu

Nghề muối Bạc Liêu, với lịch sử hơn một thế kỷ, là minh chứng cho sự kết hợp tinh tế giữa kỹ thuật thủ công truyền thống và văn hóa dân gian. Trải qua nhiều thế hệ, nghề muối không chỉ phản ánh quá trình khai phá vùng đất Bạc Liêu mà còn góp phần gìn giữ những giá trị văn hóa độc đáo của địa phương. Sản phẩm muối không chỉ có giá trị thương mại mà còn là biểu tượng của những phong tục, tập quán, tín ngưỡng và đặc trưng tự nhiên của vùng đất này.

Nghề muối Bạc Liêu – 1 thế kỷ hình thành và phát triển (Ảnh: Đất Xanh Miền Tây)

Bánh tráng Thuận Hưng, Cần Thơ

Hơn hai thế kỷ trôi qua, quy trình sản xuất bánh tráng Thuận Hưng vẫn giữ nguyên nét truyền thống, chỉ được hỗ trợ bởi một số máy móc hiện đại. Người thợ phải tỉ mỉ điều chỉnh lượng bột, từng gáo bột được cân đo chuẩn xác, tạo nên mỗi chiếc bánh như một tác phẩm nghệ thuật. Giá trị văn hóa đặc sắc được gìn giữ qua nhiều thế hệ đã được công nhận khi nghề làm bánh tráng Thuận Hưng trở thành Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia năm 2023.

Khám phá Làng nghề bánh tráng Thuận Hưng, Cần Thơ: Nét đẹp truyền thống, hương vị đặc trưng.

Bánh tráng Thuận Hưng: nghề truyền đời. (Ảnh: VnExpress)

26 . Nghề làm bánh pía Sóc Trăng

Bánh Pía, có nguồn gốc từ bánh trung thu của người Triều Châu, là đặc sản nổi tiếng của Sóc Trăng. Nghề làm bánh Pía tập trung tại các xã Phú Tâm, Thuận Hòa và An Hiệp thuộc huyện Châu Thành, góp phần gìn giữ nét văn hóa truyền thống của vùng đất này. Bánh Pía thường được làm vào các dịp lễ, Tết, trở thành lễ vật dâng cúng và quà tặng ý nghĩa, khẳng định thương hiệu của các nghệ nhân và cơ sở sản xuất.

Khám phá làng nghề bánh pía Vũng Thơm, tinh hoa ẩm thực Sóc Trăng.

Bánh pía – đặc trưng văn hóa Sóc Trăng. (Ảnh: Báo Thanh Niên)

Bánh phồng Sơn Đốc, Bến Tre

Làng nghề bánh phồng Sơn Đốc, với lịch sử hơn 100 năm, đã được công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thể quốc gia năm 2018. Nổi tiếng với hương vị thơm ngon, bánh phồng Sơn Đốc khi nướng sẽ phồng to, xốp, mang đến trải nghiệm giòn tan khó quên.

Bánh phồng Sơn Đốc nức tiếng thơm ngon. (Ảnh: Báo Lao động)

Bánh tráng Mỹ Lồng, Bến Tre: Nghề truyền thống.

Làng nghề Mỹ Lồng, khởi đầu với bánh tráng nem truyền thống, đã tạo nên bước ngoặt khi sáng tạo ra bánh tráng dừa vào khoảng năm 1960. Loại bánh tráng nướng giòn, thơm béo này đã trở thành sản phẩm chủ lực của làng nghề. Nghề làm bánh tráng Mỹ Lồng được vinh danh là Di sản Văn hóa Phi vật thể quốc gia năm 2018, khẳng định giá trị văn hóa độc đáo của làng nghề.

Bánh tráng dừa Mỹ Lồng nướng giòn, thơm béo (Ảnh: Báo Dân tộc và Phát triển)

29 . Nghề muối ba khía ở Cà Mau

Vùng đất Ngọc Hiển, Cà Mau được thiên nhiên ưu đãi với nguồn ba khía dồi dào, từ đó nghề muối ba khía đã ra đời và trở thành nghề truyền thống lâu đời. Người dân địa phương sáng tạo ra cách muối ba khía để bảo quản sản phẩm, đồng thời tăng thu nhập cho gia đình. Nghề muối ba khía độc đáo này đã được công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thể quốc gia vào cuối năm 2019, khẳng định giá trị văn hóa đặc sắc của vùng đất Cà Mau.

Nghề muối ba khía ở Cà Mau giúp người dân bảo quản sản phẩm lâu hơn, nâng cao thu nhập. (Ảnh: Tin tức miền Tây – Báo An Giang)

30 . Nghề gác kèo ong ở Cà Mau

Nghề gác kèo ong ở Cà Mau có lịch sử lâu đời, bắt nguồn từ việc khai hoang vùng đất Trần Văn Thời và U Minh vào nửa cuối thế kỷ 19. Nhận thấy ong mật thường làm tổ trên những thân cây nghiêng, người dân địa phương đã sáng tạo ra nghề gác kèo ong, xây dựng nhà cho ong, tận dụng mật ong từ rừng U Minh Hạ. Nghề này được công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thể quốc gia năm 2020, ghi nhận giá trị văn hóa và truyền thống độc đáo của người dân Cà Mau.

Nghề gác kèo ong Cà Mau có từ lâu đời. (52 ký tự)

31 . Nghề làm tôm khô ở Cà Mau

Nghề làm tôm khô là nét văn hóa ẩm thực đặc trưng của người Cà Mau, gắn bó lâu đời với vùng đất này từ thuở khai phá. Tôm khô không chỉ là món ăn truyền thống của người dân Nam Bộ trong các dịp lễ, Tết, mà còn là linh hồn của mâm cơm gia đình, đặc biệt là món tôm khô dưa kiệu không thể thiếu trong dịp Tết. Nghề làm tôm khô được truyền dạy qua nhiều thế hệ trong gia đình, thông qua những bí quyết và kinh nghiệm được truyền miệng và chỉ bảo thực hành, góp phần giữ gìn và phát triển nét văn hóa độc đáo này.

Nghề làm tôm khô truyền thống, gắn bó lâu đời với người dân Cà Mau.

32 . Nghề làm nước mắm Phú Quốc

Nước mắm Phú Quốc, một di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, đã có lịch sử hơn 200 năm. Bí quyết của nước mắm Phú Quốc nằm ở cách làm truyền thống: cá cơm tươi được đánh bắt và ướp muối ngay trên tàu, sau đó được ủ trong những thùng gỗ bời lời đặc trưng của rừng Phú Quốc. Gỗ bời lời càng lâu năm càng chắc bền, tạo nên hương vị đặc biệt, thơm ngon cho nước mắm.

Khám phá nhà thùng nước mắm Phú Quốc – Nơi sản xuất nước mắm truyền thống ngon nhất Việt Nam!

Nước mắm Phú Quốc có lịch sử hơn 200 năm. (Ảnh: Tạp chí Thủy sản)

Danh sách 32 Di sản Phi vật thể Quốc gia liên quan đến ẩm thực Việt Nam minh chứng cho sự phong phú và đa dạng của văn hóa ẩm thực Việt Nam. Từ Bắc chí Nam, mỗi vùng miền đều có những món ăn độc đáo, mang đậm bản sắc địa phương. Hãy dành thời gian khám phá và thưởng thức những tinh hoa ẩm thực độc đáo này khi du lịch Việt Nam.

Nguồn: VietnamPlus