Lễ hội Roóng Poọc Sapa: Khám phá văn hóa độc đáo của người Giáy

Lễ hội Roóng Poọc Sapa, còn gọi là lễ hội xuống đồng của người Giáy ở Tả Van, được tổ chức vào đầu xuân, là một trong những lễ hội truyền thống đặc sắc của người Giáy, thu hút du khách gần xa khi ghé thăm Sapa.

Truyền thuyết về lễ hội Roóng Poọc Sapa

Lễ hội Roóng Poọc Sapa có nguồn gốc từ đời sống văn hóa truyền thống của người Mông, thể hiện sự biết ơn đối với thần linh và mong muốn mùa màng bội thu.

Người Giáy, hay còn gọi là Nhắng, Dẳng, Pâu Thìn, Cùi Chu, Xạ, thuộc nhóm các dân tộc Tày – Thái, sinh sống chủ yếu ở bản Tả Van Giáy, Lào Cai. Họ là đồng bào dân tộc ít người, làm ruộng nước chính, rẫy chỉ là nguồn thu nhập thêm. Người Giáy thường nuôi nhiều gia súc như trâu, ngựa, lợn, gà, vịt. Do cuộc sống gắn liền với nghề nông, lễ hội Roóng Poọc Sapa rất được người dân tộc Giáy xem trọng.

Người Giáy tập trung đông nhất ở Bát Xát, tiếp đến là Mường Khương, Bảo Thắng, Cam Đường, Than Uyên, Sa Pa và Lào Cai.

Trong tiếng Giáy, “Roóng” nghĩa là xuống, còn “Poọc” có nghĩa là đồng ruộng, tuy nhiên theo người dân ở đây thì “Poọc” còn mang ý nghĩa là hội nhiều hơn, bởi vì nói lên được sự đông đúc của nhiều người tham gia

1.2. Ý nghĩa của lễ hội Roóng Poọc Sapa

Lễ hội Roóng Poọc của người Giáy ở Sapa diễn ra hàng năm, thể hiện ước vọng về cuộc sống bình yên và sự sinh sôi nảy nở của gia súc.

Lễ cầu mưa là một nét đặc sắc trong hội Xuống đồng, thể hiện qua việc dán giấy màu vàng hình con rồng trên vòng nhật nguyệt, với mong ước mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.

Lễ hội Roóng Poọc Sapa đánh dấu kết thúc mùa Tết vui chơi và mở đầu cho năm mới lao động hăng say, hiệu quả.

Lễ hội Roóng Poọc Sapa: Thời gian & địa điểm

Hàng năm, vào ngày Thìn tháng Giêng âm lịch, lễ hội Roóng Poọc Sapa được tổ chức trên cánh đồng bằng phẳng phía đầu bản, nơi gần làng của người Giáy.

Thời tiết ấm áp thu hút du khách trong và ngoài nước tham gia hội xuống đồng sôi động. Người dân bản làng hiếu khách, chào đón du khách nồng nhiệt.

Tiết mục văn nghệ đặc sắc của cô gái mở màn cho lễ hội, báo hiệu sự kiện sắp bắt đầu.

Lễ hội rộn ràng sắc màu.

Lễ hội Roóng Poọc Sapa diễn ra như thế nào?

3.1. Chuẩn bị lễ hội Roóng Poọc Sapa

Khi ánh bình minh ló rạng, các chức sắc trong làng đã tề tựu tại nhà chủ làng để chuẩn bị lễ vật cúng thần cho lễ hội Roóng Poọc Sapa. Nơi trung tâm, một cây còn cao vút như cây mai được dựng lên. Trên đỉnh cây còn, một vòng mặt trời bằng tre được uốn cong thành vòng tròn, một mặt dán giấy đỏ tượng trưng cho mặt trời, mặt còn lại dán giấy vàng tượng trưng cho mặt trăng.

Mâm cúng thầy mo gồm vải, trứng, măng, bạc trắng và 6 quả còn của gái chưa chồng, tượng trưng cho sự no ấm. Tất cả phải hoàn tất và mang ra lúc 7h sáng.

Mâm cúng thần linh ở Hải Âu Travel được sắp xếp chu đáo và đầy đủ. Trên bàn thờ, một bát gạo lớn được đặt trên tấm vải mộc trắng do chính người dân trong bản tự dệt. 5 nén hương được cắm, 3 nén sau, 2 nén trước. Trước bát hương, 5 chén lớn úp miệng xuống, trên đó là 5 chén nhỏ để rót nước trà hoặc rượu. Hai bên là hai đĩa trứng luộc nhuộm phẩm đỏ (2 đĩa, mỗi đĩa 2 trứng), một đĩa đồ trang sức bằng vàng bạc, một đĩa cá chiên, hai củ măng vầu, xôi đỏ 7 bát nhỏ, 7 đôi đũa, bỏng ngọt 5 bát và một bát nước lã đựng 5 hào bạc trắng làm phù phép. Cuối cùng, 6 quả còn của những cô gái chưa chồng được đặt hai bên, mỗi bên hai quả.

3.2. Phần lễ

Phần cúng lễ trang nghiêm diễn ra với sự tham gia của toàn bộ người dân trong bản làng. Mọi người cùng hướng về thần linh, thành tâm cầu mong gia đạo bình an, gia súc, gia cầm sinh sôi nảy nở, cây cối tốt tươi.

Trong lễ hội Roóng Poọc, thầy cúng mặc áo dài cài khuy nách, kiểu dáng gần giống áo Trung Quốc, thắp 3 nén nhang, vái 3 lạy, cắm nhang và đọc bài tế.

Thầy cúng sẽ gieo quẻ cầu mong cuộc sống ấm no, hạnh phúc, xóm làng bình yên, mùa màng bội thu, gia súc đầy đàn, sức khỏe dồi dào cho người dân.

Sau khi đốt vàng mã, thầy cúng vái tất cả các quả còn lại trước bàn thờ, hoàn thành phần lễ.

Mâm cúng Thổ địa: Giấy tiền, trái cây, trứng,…

3.3. Phần hội của lễ hội Roóng Poọc Sapa

Sau nghi lễ trang trọng, tiếng trống, chiêng, kèn pí lè vang lên, báo hiệu lễ hội Roóng Poọc Sapa chính thức bắt đầu. Những trò chơi mang tính nghi lễ sôi động diễn ra, mở đầu cho không khí náo nhiệt, vui tươi của lễ hội. Người dân bản làng tha hồ bung xõa với hai trò chơi chính: ném còn và kéo co, cùng nhiều trò chơi dân gian hấp dẫn khác như bịt mắt bắt dê, thi cày ruộng.

Tiếng trống, chiêng, kèn pí lè rộn ràng báo hiệu những trò chơi vui nhộn sắp bắt đầu.

Mở đầu bằng trò chơi ném còn truyền thống, nam nữ chia hai bên, ném 6 quả còn tượng trưng cho 3 lần khai mạc. Sau đó, mọi người tham gia nhiệt tình, phông còn bị thủng báo hiệu một năm mùa màng bội thu.

Không khí lễ hội Roóng Poọc Sapa sôi động với tiếng hò reo cổ vũ náo nhiệt trong trò chơi ném còn.

Sau ném còn, trò chơi kéo co diễn ra sôi nổi. Nam, đại diện cho mặt trời phía đông, nắm đầu dây, nữ nắm đuôi. Tiếng trống vang lên, nam kéo thắng, nữ giả thua, như lời cầu mong mùa màng bội thu.

Kết thúc nghi lễ, là lúc hội làng sôi động với trò chơi kéo co. Nam thanh nữ tú thi tài, bạn cũng có thể tham gia “một suất” đấy!

Vui vẻ, náo nhiệt, tiếng cười rộn rã vang lên trong trò chơi vật cây. Chắc hẳn lâu lắm rồi mọi người mới được họp mặt đông vui như vậy.

Không kém cạnh các anh, lũ trẻ nô đùa, chơi trò bịt mắt bắt vịt. Tiếng cổ vũ hai bên vang lên rộn rã, tạo nên không khí vui nhộn.

Cà kheo là trò chơi đòi hỏi sức khỏe tốt và sự khéo léo, phối hợp nhịp nhàng của toàn bộ cơ thể.

Đặc biệt hơn, khách du lịch nước ngoài cũng có được “một phen” cười no bụng khi thử sức mình với trò chơi dân gian đặc sắc bịt mắt bắt dê, mang đến nhiều “trận cười thả ga” cho mọi người

Thanh niên làng bản thi cày ruộng quyết liệt.

Kết thúc các trò chơi, già làng làm lễ khấn cầu mùa màng bội thu. Hai thanh niên khỏe mạnh cùng hai con trâu xuống đồng kéo 5 đường cày, mở đầu cho vụ mùa mới.

Lễ hội Roóng Poọc Sapa là một trải nghiệm văn hóa độc đáo và đầy hấp dẫn. Bầu không khí rộn ràng, náo nhiệt của lễ hội thu hút du khách trong và ngoài nước, mang đến cơ hội khám phá nét đẹp văn hóa bản địa đặc sắc. Chuyến du lịch Sapa của bạn sẽ thêm trọn vẹn và đáng nhớ với những trải nghiệm thú vị tại lễ hội Roóng Poọc.

Nguồn: Tổng hợp