
Lễ hội Gầu Tào Hà Giang: Di sản văn hóa độc đáo của người Mông, tôn vinh bản sắc văn hóa độc đáo, giữ gìn truyền thống lâu đời.
Lễ hội Gầu Tào Hà Giang là dịp để người dân tộc thiểu số vùng cao giao lưu, chia sẻ văn hóa tín ngưỡng độc đáo và cùng tham gia các hoạt động náo nhiệt, mang đến những trải nghiệm khó quên.
Lễ hội Gầu Tào Hà Giang – nét đẹp văn hóa
Lễ hội Gầu Tào là nét văn hóa đặc sắc của người Mông tại Hà Giang, được tổ chức từ mồng 3 đến mồng 6 tháng giêng Âm lịch hàng năm. Lễ hội này là minh chứng cho truyền thống tín ngưỡng lâu đời của người Mông, được lưu giữ và phát triển qua bao thế hệ. Với hơn 200.000 người, chiếm hơn 30% dân số tỉnh Hà Giang, người Mông là cộng đồng đông đảo và giữ gìn nét văn hóa đặc trưng của vùng cao Tây Bắc. Lễ hội Gầu Tào, với những nghi lễ độc đáo và không khí tưng bừng, phản ánh rõ nét tinh thần lạc quan và sự kiên cường của người Mông, những con người luôn nỗ lực vươn lên trong cuộc sống đầy thử thách.

Đồng bào Mông nô nức hội Gầu Tào, rực rỡ sắc phục truyền thống.
Hoạt động lễ hội Gầu Tào Hà Giang
Sáng sớm, sắc màu rực rỡ của váy áo, ô che và tiếng khèn réo rắt vang lên trên bãi đất trống, báo hiệu lễ hội Gầu Tào sắp bắt đầu. Những cô gái Mông xinh đẹp và thanh niên trai tráng hào hứng tụ họp, sẵn sàng cho phần lễ và hội náo nhiệt.

Nét đẹp rực rỡ của các cô gái Mông trong trang phục truyền thống tại lễ hội Gầu Tào.
2.1 Phần lễ
Lễ hội bắt đầu với nghi thức dựng cây nêu, một cột trụ cao vút được cắm vững chắc trên nền đất, báo hiệu nơi diễn ra lễ hội. Cây nêu không chỉ là điểm nhấn, mà còn là biểu tượng cho sức mạnh, sự trường tồn của người Mông trên vùng đất cao nguyên khắc nghiệt.
Sau khi cây nêu được dựng xong, các già làng sẽ tiến hành nghi thức cúng thần linh, tổ tiên, trời đất. Mâm lễ được bày biện cầu kỳ, bao gồm thủ lợn, xôi, rượu, bát, chén, thìa, mỗi thứ 4 cái. Lễ vật tượng trưng cho sự may mắn và sức mạnh của 4 vị thần: trời, sông, đất, núi, thể hiện lòng thành kính và mong ước tốt đẹp cho bản làng.
Lễ cúng khai mạc diễn ra với 3 bài khấn, thể hiện lòng biết ơn và cầu mong may mắn. Bài đầu tiên là lời tạ ơn trời đất đã ban phúc cho làng bản, giúp mọi người khỏe mạnh, cuộc sống yên ổn. Tiếp đến, gia chủ mời các vong hồn về dự lễ, mong họ phù hộ cho lễ hội diễn ra an toàn, tránh điều xui xẻo. Cuối cùng, gia chủ dâng lễ vật cho các vị thần, cầu xin sức khỏe, thành công và may mắn cho gia đình.
Sau khi gia chủ hoặc thầy mo, trưởng bản làm lễ bái, toàn bộ người dân trong bản tập trung đông đủ. Lễ tạ ơn trời đất, thần linh được tổ chức trang trọng, sau đó là bữa tiệc sum họp, mọi người vui vẻ chúc tụng nhau.

Cây nêu dựng, lễ hội khai mạc.
2.2 Phần hội
Sau khi nghi lễ trang trọng kết thúc, già làng tuyên bố tổ tiên, thần linh đã chứng giám và cho phép lễ hội được diễn ra. Tiếng hô vang rộn rã của người dân trong bản như muốn xé toạc bầu trời, báo hiệu phần hội sôi động đã bắt đầu. Đây là phần được mọi người mong chờ nhất, nơi những trò chơi hấp dẫn, thử thách giới hạn sức mạnh, sự tỉ mỉ và khéo léo của người tham gia. Nam giới say sưa với những thử thách đầy nam tính như bắn nỏ, đấu vật, trong khi các cô gái lại thể hiện sự duyên dáng và tài năng của mình qua các trò chơi đánh yến, ca hát, đối đáp. Lễ hội không chỉ là dịp để vui chơi giải trí mà còn là cơ hội để trai gái giao duyên, thể hiện tình cảm với đối phương, tìm kiếm hạnh phúc trọn đời.

Trai tráng bản làng thi tài sức mạnh.
3. Ý nghĩa của lễ hội Gầu Tào Hà Giang
Lễ hội Gầu Tào Hà Giang, khởi nguồn từ những lời cầu nguyện của các cặp vợ chồng hiếm muộn, nay đã trở thành một nét văn hóa đặc sắc của người Mông ở vùng núi phía Bắc. Từ việc tạ ơn trời đất khi ước nguyện thành hiện thực, lễ hội đã trở thành dịp để người dân cùng nhau vui chơi, cầu mong phước lành, lưu giữ truyền thống tâm linh và gắn kết cộng đồng. Đây là dịp để những người con xa quê trở về, đoàn tụ gia đình, vui chơi và chuẩn bị cho một năm mới, một mùa vụ bội thu. Lễ hội Gầu Tào còn là cơ hội để giới thiệu và bảo tồn nét văn hóa dân gian độc đáo, góp phần kết nối đời sống cộng đồng với hoạt động du lịch trải nghiệm, lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống đến nhiều người.
Gầu Tào là lễ hội truyền thống đặc sắc của người dân địa phương, mang ý nghĩa cầu mong sức khỏe, thịnh vượng và mùa màng bội thu. Lễ hội thể hiện nét văn hóa độc đáo và lòng thành kính của cộng đồng đối với thần linh.

Gầu Tào Hà Giang: Biểu tượng văn hóa, du lịch bất biến.
Lễ hội Gầu Tào là niềm tự hào của người Mông và Hà Giang. Hòa mình vào nét văn hóa tâm linh và không khí náo nhiệt của lễ hội vào dịp Tết là trải nghiệm khó quên. Bên cạnh đó, Hà Giang còn hấp dẫn du khách với những lễ hội đặc sắc khác như lễ hội cầu trăng, lễ hội hoa tam giác mạch, lễ hội nhảy lửa, mang đến cho bạn những trải nghiệm độc đáo.
Nguồn: Tổng hợp