Nét Văn Hóa Độc Đáo Của Người Cờ Lao Ở Hà Giang: Khám Phá Nơi Núi Rừng
Người Cờ Lao, dân tộc ít người ở Hà Giang, sinh sống chủ yếu tại Hoàng Su Phì và Yên Minh. Nét văn hóa độc đáo của họ là điều thu hút du khách. Khám phá những nét văn hóa đặc trưng của người Cờ Lao cùng Hải Âu Travel!
1. Đôi nét về người Cờ Lao ở Hà Giang
Người Cờ Lao ở Hà Giang sinh sống chủ yếu ở đâu?
Người Cờ Lao, một dân tộc thiểu số ở Hà Giang, còn được gọi là Tứ Đư, Ho Ki hay Voa Đề. Di cư đến Việt Nam cách đây 150 – 200 năm, người Cờ Lao chia thành các nhóm địa phương: Cờ Lao Xanh, Cờ Lao Trắng và Cờ Lao Ðỏ, với tổng dân số chưa đến 3.000 người.
Nằm rải rác trên những sườn núi đá tai mèo, mỗi thôn làng của người Cờ Lao Hà Giang chỉ có khoảng 20 gia đình. Nhà cửa được xây dựng đơn sơ bằng gỗ hoặc đất, lợp ngói âm dương, không có chái. Kiến trúc nhà ở thường là nhà ba gian hai trái, mái lợp cỏ gianh hoặc vầu nứa bổ đôi đập phẳng. Riêng người Cờ Lao Ðỏ, họ xây nhà trình tường theo kiểu nhà Pu Péo, với tường nhà bằng đất sét mịn. Hàng ngày, người dân phải địu nước về nhà, ở vùng núi đất họ dùng máng dẫn nước về tận nhà. Gian sau của gian giữa được dành làm nơi thờ cúng, phía trước là chỗ ăn uống. Trên bàn thờ, người ta đặt bát hương thờ tổ tiên từ đời thứ 3 hoặc thứ 4, mỗi năm khi mổ lợn ăn tết, họ đều lấy xương hàm treo lên đó.
Người Cờ Lao Hà Giang trong trang phục truyền thống.
1.2 Ngôn ngữ của người Cờ Lao ở Hà Giang
Người Cờ Lao ở Hà Giang thuộc nhóm đa ngôn ngữ Ka – Đai, với những phương ngữ khác biệt tùy địa bàn cư trú. Do sống gần nhau, Cờ Lao Xanh và Cờ Lao Đỏ có tiếng nói tương đồng. Ngược lại, Cờ Lao Đỏ ở Hoàng Su Phì lại có thổ ngữ riêng, gây khó khăn trong giao tiếp.
Hầu hết nhóm người Cờ Lao trẻ nay đã không còn sử dụng tiếng mẹ đẻ, thay vào đó là tiếng Quan hoả, Nùng, Pu Péo, Hmông.
Đời sống thường nhật của người Cờ Lao ở Hà Giang
Người Cờ Lao ở Hoàng Su Phì và Hà Giang có đời sống gắn liền với núi rừng. Nương rẫy, ruộng bậc thang là nguồn sống chính, với ngô và lúa là lương thực chủ yếu. Bên cạnh đó, người dân còn trồng các loại cây như lúa mạch, đậu răng ngựa, su hào… và phát triển các nghề truyền thống như đan lát, làm đồ gỗ và rèn.
Người dân tộc thường cúng đất trời trong những ngày lễ lớn.
Đời sống tâm linh của người Cờ Lao ở Hà Giang
Lễ trưởng thành là nghi lễ trọng đại nhất trong đời sống tâm linh của người Cờ Lao ở Hà Giang, đánh dấu bước ngoặt khi người con trai được công nhận đủ sức vóc để làm chủ gia đình, là lao động chính nuôi sống gia đình. Sau lễ trưởng thành, họ còn được đặt tên mới, khẳng định vị thế trưởng thành trong cộng đồng. Cùng với các nghi lễ truyền thống như lễ đặt tên, lễ hỏi, lễ cưới và đám tang, người dân Cờ Lao còn sử dụng các điệu hát dân ca để thể hiện niềm vui và sự đoàn kết trong các sự kiện quan trọng.
Trang phục người Cờ Lao, Hà Giang
Nét đặc trưng của trang phục nam giới ở bản làng người Cờ Lao không thật sự nổi bật, bởi họ thường mặc quần đen, áo xẻ ngực có 4 túi, tạo nên sự đồng điệu. Ngược lại, trang phục nữ lại mang nét riêng biệt. Nhiều phụ nữ Cờ Lao ưa chuộng phong cách quần kết hợp áo dài xẻ tà, cổ đứng cài cúc bên nách phải. Áo dài quá đầu gối, được điểm tô bởi những khoanh vải nhiều màu ở ống tay và ngực áo, tạo nên vẻ đẹp độc đáo.
Bé thơ hồn nhiên, rực rỡ sắc màu.
Phong tục cưới hỏi độc đáo của người Cờ Lao
Người Cờ Lao coi trọng hôn nhân bền vững, một vợ một chồng. Dù do cha mẹ gả hay tự nguyện, họ rất ít khi ly hôn, coi hôn nhân là sự gắn kết lâu dài qua nhiều thế hệ. Con cái lớn lên trong gia đình và cộng đồng, nơi các phong tục tập quán được duy trì nghiêm ngặt. Nhờ đó, văn hóa truyền thống được gìn giữ và truyền lại cho các thế hệ sau.
Núi non trùng điệp, hiểm trở.
4. Tôn giáo của người Cờ Lao
Người Cờ Lao tin vào sự tồn tại của linh hồn, nhưng chỉ dành cho con người, gia súc và cây lúa, ngô. Mỗi cá thể sở hữu 3 linh hồn, sức mạnh của chúng quyết định sự sống còn sau khi lìa bỏ thể xác. Họ quan niệm rằng để linh hồn về với tổ tiên, ngoài việc tổ chức tang lễ và chôn cất, cần phải thực hiện thêm nghi lễ ma khô.
Phụ nữ, dù lớn hay nhỏ, đều tuân theo tập tục dân tộc.
Văn hóa dân gian của người Cờ Lao Hà Giang đang được khai thác và phát triển bài bản hơn, hứa hẹn mang đến những trải nghiệm thú vị cho du khách. Nếu đến Hà Giang, hãy dành thời gian khám phá nét đẹp văn hóa độc đáo của người dân nơi đây và chinh phục những cung đường đèo hùng vĩ như Mã Pí Lèng hay Dốc Thẩm Mã.
Nguồn: Tổng hợp
