Cháo Se Hà Nội: Hương Vị Bình Dị, Tinh Hoa Ẩm Thực Thủ Đô
Cháo se Hà Nội, một món ăn dân dã, giản dị nhưng ẩn chứa hương vị thanh tao, tinh tế, phản ánh nét văn hóa ẩm thực độc đáo của người Hà Thành.
1. Giới thiệu về món cháo se
Cháo se, món ăn truyền thống độc đáo của làng Hạ Mỗ, huyện Đan Phượng, Hà Nội, sẽ khiến bạn say mê bởi hương vị đặc biệt, khác biệt hoàn toàn so với các loại cháo thông thường. Du lịch Hà Nội, đừng bỏ lỡ cơ hội khám phá món ăn hấp dẫn này tại làng Hạ Mỗ.
Cháo se, một món ăn dân dã, khác biệt với cháo thường ở sợi gạo tẻ được xay nhỏ, se thành từng sợi dài, mềm mại, giống bánh canh nhưng hoàn toàn thủ công. Sợi se mềm mịn, quyện với nước dùng thanh ngọt, thêm chút thịt, vừng và gia vị, tạo nên hương vị đặc trưng khó quên. Cháo se, một trải nghiệm ẩm thực giản dị, mang nét đẹp văn hóa độc đáo, chắc chắn sẽ khiến bạn say mê.
Cháo se: sợi bột gạo lớn, độc đáo! (Ảnh: Cháo Se Nghệ Nhân Punnata)
2. Nguồn gốc món cháo se
Theo Hải Âu Travel, vùng đất Hạ Mỗ xưa kia là Ô Diên, còn được gọi là Kẻ Ó. Nơi đây từng là kinh đô của nhà nước Vạn Xuân dưới thời Hậu Lý Nam Đế vào thế kỷ VI, với thành Ô Diên ghi dấu ấn lịch sử dân tộc.
Truyền thuyết kể rằng, món cháo se của làng Hạ Mỗ đã có từ hàng trăm năm trước, gắn liền với câu chuyện khao quân của Hoàng tử Lý Bát Lang. Tương truyền, mỗi lần thắng trận trở về, Hoàng tử thường tổ chức mổ lợn để đãi quân. Thịt lợn được chia cho các tướng lĩnh, còn xương ninh thành nước canh để binh lính ăn kèm cơm. Một lần, khi thăm quân, thấy họ thiếu thốn, Hoàng tử đã ra lệnh cho cận thần chế biến món ăn mới từ xương lợn và các nguyên liệu sẵn có để khao quân. Chính từ đó, món cháo se độc đáo ra đời, trở thành món ăn quen thuộc của người dân Hạ Mỗ.
Người cận thần đã sáng tạo ra món cháo se bằng cách nghiền gạo tẻ thành bột mịn, nhào với nước ấm tạo độ dẻo vừa phải, sau đó se bột thành những sợi nhỏ thả vào nồi nước xương đang sôi.
Bột hòa quyện trong nước xương, tạo thành những sợi dài mềm mại như những con chạch nhỏ quấn quanh miếng xương lợn được ninh nhừ. Phần thịt nạc bung ra thành những sợi nhỏ, càng tăng thêm sự hấp dẫn cho món ăn. Cuối cùng, một ít bột được hòa tan với nước, tạo độ sánh mịn cho cháo, khiến món ăn trông bắt mắt và ngon miệng.
Món ăn có từ thời Vạn Xuân (thế kỷ VI), dưới triều Hậu Lý Nam Đế. (Ảnh: 2dep)
Hoàng tử Lý Bát Lang, khi thưởng thức món ăn khao quân, đã trầm trồ khen ngợi. Sợi bột gạo tẻ dẻo dai, lõi giòn tan hòa quyện với vị ngọt thịt, béo ngậy của nước ninh xương. Những sợi thịt mềm mại, bao quanh miếng xương như quân lính vây quanh tướng lĩnh, tạo nên một món ăn vừa ngon miệng lại ẩn chứa ý nghĩa sâu sắc.
Từ đó, món cháo se trở thành đặc sản khao quân của Hoàng tử Lý Bát Lang. Ngài yêu thích món ăn này đến nỗi ra lệnh cho quân lương phải luôn có cháo se mỗi khi khao quân. Vào ngày 12 tháng 8 năm Tân Mão (571), sau khi dẫn quân chiến thắng trở về thành Ô Diên, Hoàng tử đã hóa thân tại cung doanh ở làng Hạ Mỗ trong đám mây đen, để lại một truyền thuyết về món cháo se huyền thoại.
Làng Hạ Mỗ tôn vinh Hoàng tử Lý Bát Lang, con trai Hậu Lý Nam Đế Lý Phật Tử, làm Thành hoàng. Được lệnh của vua cha, người dân địa phương lập đền thờ, các triều đại sau này đều ban sắc phong tôn kính. Hàng năm, vào ngày 12 tháng Giêng, làng tổ chức lễ hội truyền thống để tưởng nhớ ngày sinh và ngày mất của vị Thành hoàng.
Trong lễ hội truyền thống của làng, cháo se khao quân là món ăn không thể thiếu để dâng lên Thành hoàng. Nhắc đến thời kỳ hào hùng khi Ô Diên là kinh đô của nhà nước Vạn Xuân, người dân địa phương gọi món ăn này là cháo se Vạn Xuân, thể hiện lòng tự hào và biết ơn đối với lịch sử.
Xã Hạ Mỗ tổ chức liên hoan nấu cháo se tưởng niệm Hoàng tử Lý Bát Lang. (Ảnh: nguoihanoi)
3. Nguyên liệu và cách chế biến cháo se
Cháo se Hạ Mỗ, món ăn dân dã với nguyên liệu đơn giản: gạo tẻ xay nhuyễn, nước hầm xương và thịt băm xào hành phi. Tuy nhiên, để tạo nên hương vị đặc trưng, người dân nơi đây đã dày công chế biến. Gạo tẻ được xay thành bột nước, sau đó cho vào túi vải, treo lên để nước chảy bớt, tạo nên khối bột mềm dẻo, đều màu, trắng tinh. Chính sự khéo léo, tỉ mỉ và công phu trong từng công đoạn đã làm nên nét đặc sắc của món cháo se Hạ Mỗ.
Nước dùng của cháo se được ninh từ xương hầm kỹ trong nhiều giờ, thêm xương đuôi heo để tăng vị ngọt thanh. Nước xương đóng vai trò quan trọng, mang lại vị ngọt tự nhiên và bổ dưỡng cho món cháo. Khi ninh, cần loại bỏ bọt để nước dùng trong suốt, giữ hương vị thơm ngon và màu sắc đẹp mắt.
Nước dùng sôi, hạ nhỏ lửa, se bột thành sợi nhỏ bằng lòng bàn tay, kích cỡ tương đương đầu đũa, thả từng sợi vào nồi nước xương.
Se bột gạo thành sợi mất nhiều thời gian nhất.
Nấu cháo ngon là cả một nghệ thuật, đặc biệt là giai đoạn khuấy đều tay để sợi bột quyện vào nước xương mà không bị nát hay vón cục. Bí quyết cho cháo sánh mịn là thêm chút bột năng hoặc bột nếp. Xoong gang trên bếp củi với lửa vừa phải là lựa chọn lý tưởng để cháo chín đều, thơm ngon.
Cháo chín, trắng trong, không còn lõi bột, người nấu cho thịt nạc xào thơm vào, nêm nếm gia vị vừa miệng. Để thêm phần hấp dẫn, nhiều người còn rắc hành lá, hạt tiêu hoặc lạc vừng rang lên bát cháo.
Cháo se là món ăn ấm lòng, mang vị ngọt thanh của nước xương, béo bùi của lạc vừng, hòa quyện cùng sợi cháo dẻo mềm, mang đến trải nghiệm ẩm thực ấm áp, đậm chất Hà Nội, đặc biệt là vào những ngày đông lạnh giá.
Sợi mềm, dai là thành phẩm. (Ảnh: dulich.laodong)
4. Địa chỉ thưởng thức cháo se
Cháo se Hà Nội không phải món ăn phổ biến, bạn muốn thưởng thức phải về làng Hạ Mỗ, huyện Đan Phượng. Nơi đây tập trung nhiều quán cháo bình dân, hương vị đúng điệu. Tuy nhiên, Hạ Mỗ nằm ở ngoại thành nên quãng đường khá xa.
Ngoài ra, bạn có thể ghé thăm một số quán cháo se gần trung tâm, thuận tiện di chuyển hơn:
Cháo Se & Đồ Uống – 15A Hàng Tre
15A Hàng Tre, Phường Lý Thái Tổ, Hoàn Kiếm, Hà Nội
Cháo Se Nghệ Nhân Punnata
Cơ sở 1: 70 Thái Hà, Trung Liệt, Đống Đa, Hà Nội
66 Chùa Láng, Phố Láng Thượng, Đống Đa, Hà Nội.
Cháo se Hà Nội: Tỉ mỉ từng công đoạn. (Ảnh: dailycall)
Cháo se là một món ăn đặc biệt của ẩm thực Hà Nội, không chỉ ngon miệng mà còn ẩn chứa tinh thần bất khuất của người Hà Nội. Cẩm nang du lịch Hải Âu Travel hy vọng bạn sẽ thêm một món ngon không thể bỏ qua khi ghé thăm thủ đô.
Nguồn: Tổng hợp
