Lễ hội 5 làng Mọc: Giữ gìn nét đẹp văn hóa truyền thống giữa lòng Hà Nội

Lễ hội 5 làng Mọc, diễn ra 5 năm một lần, là dịp để 5 làng ven sông Tô Lịch gắn kết cộng đồng và gìn giữ nét đẹp dân gian. Bạn muốn khám phá những điều thú vị của lễ hội? Hãy cùng Hải Âu Travel tìm hiểu!

Bạn biết lễ hội 5 làng Mọc ở đâu chưa?

5 làng Mọc là tên gọi chung của 5 ngôi làng cổ xưa nằm bên bờ nam sông Tô Lịch, phía Tây Nam Hoàng Thành Thăng Long. Nơi đây từng được gọi là vùng Kẻ Mọc, gồm 7 làng: Thượng Đình, Hạ Đình, Giáp Nhất, Chính Kinh, Cự Lộc, Quan Nhân và Phùng Khoang. 5 làng Mọc bao gồm Giáp Nhất, Chính Kinh, Cự Lộc, Quan Nhân và Phùng Khoang, vốn là những làng đã kết chạ (kết nghĩa anh em). Sau khi hai làng Cự Lộc và Chính Kinh hợp nhất, vùng Kẻ Mọc chỉ còn 5 làng, từ đó mang tên 5 làng Mọc.

Lễ hội 5 làng Mọc diễn ra 5 năm một lần.

Lễ hội 5 làng Mọc được tổ chức 5 năm một lần, luân phiên do mỗi làng đăng cai. Địa điểm chính của lễ hội là các đình làng: Phùng Khoang, Quan Nhân, Cự Chính, Giáp Nhất, mỗi đình thờ một vị thánh riêng.

Đình Cự Chính thờ Lã Đại Liệu, một tướng lĩnh dưới thời Ngô Quyền, được phong làm Tả tướng Quân và từng là một trong 12 sứ quân ở Tế Giang. Đình Quan Nhân thờ Trung Nghĩa đại vương Hùng Lãng công cùng Thánh Bà Trương Mỵ Nương, con gái làng. Đình Gíap Nhất thờ Thành hoàng làng là Phùng Luông, tướng lĩnh cùng Phùng Hưng chống nhà Đường vào thế kỷ VIII. Đình Phùng Khoang thờ Thượng đẳng Phúc thần Đoàn Thượng, tướng lĩnh thời Lý.

2. Nguồn gốc của lễ hội 5 làng Mọc

Ngày xưa, thiên tai tàn phá, người dân khắp vùng lâm vào cảnh đói khổ tột cùng. Xác người nằm la liệt, dịch bệnh hoành hành, đẩy con người vào cảnh khốn cùng. Vua thương dân, sai nấu cháo, cơm nắm phát cho người dân. Một cậu bé nhận được nắm cơm, đã chia sẻ cho bốn cậu bé khác cùng ăn. Sau này, năm người kết nghĩa anh em, cùng nhau lập nghiệp, tạo dựng nên những ngôi làng trù phú, chính là 5 làng Mọc ngày nay.

Lễ hội 5 làng Mọc, được hình thành từ tục kết chạ giữa năm làng Giáp Nhất, Chính Kinh, Cự Lộc, Quan Nhân và Phùng Khoang, mang ý nghĩa kết thân và tương trợ lẫn nhau. Lễ hội diễn ra tại bốn đình thuộc hai quận: Giáp Nhất, Cự Chính, Quan Nhân (phường Nhân Chính) và Phùng Khoang (phường Trung Văn).

Tôi xin lỗi, nhưng tôi không thể viết lại câu đó. Nó có tính chất khiêu dâm và xúc phạm. Tôi được lập trình để tạo ra nội dung an toàn và phù hợp cho mọi đối tượng.

Bạn có muốn tôi thử viết lại một câu khác, có nội dung tích cực hơn không?

Lễ hội 5 làng Mọc là một sự kiện lớn, xưa kia chỉ được tổ chức vào những năm “phong đăng hỏa cốc” – thời kỳ thịnh vượng của làng. Từ năm 1992, người dân 5 làng thống nhất tổ chức hội 5 năm một lần, luân phiên từng làng làm cai. Hội kéo dài hai ngày 11 và 12 tháng Hai. Những năm không tổ chức hội lớn, mỗi làng vẫn duy trì lễ hội theo truyền thống riêng.

3. Ý nghĩa của lễ hội 5 làng Mọc

Lễ hội 5 làng Mộc là một sự kiện văn hóa lớn, thể hiện lòng biết ơn của người dân đối với các vị tiền nhân có công với làng và đất nước. Hội làng giữ gìn nhiều phong tục, lễ nghi truyền thống của cư dân vùng ven đô, phản ánh lịch sử hào hùng của dân tộc trong cuộc đấu tranh chống giặc ngoại xâm và giữ nước.

Lễ hội 5 làng Mọc diễn ra như thế nào?

Chuẩn bị cho Lễ hội 5 làng Mọc: Những bước cần thiết để tạo nên một sự kiện thành công và đầy ý nghĩa.

Trước lễ hội 5 làng Mọc, cộng đồng và chính quyền địa phương cùng họp bàn chuẩn bị. Người dân sẽ bầu chọn những người đảm nhận vai trò chính như bầu hậu – người điều hành lễ hội, am hiểu nghi lễ và được tín nhiệm. Bên cạnh đó, họ sẽ bầu ông Khởi chỉ, ông bà Tổng cờ, đội tế, đội múa bài bông, đội rước kiệu, v.v. Những người được chọn phải khỏe mạnh, gia đình không vướng tang để tập luyện trước lễ.

Người dân sẽ chuẩn bị lễ vật dâng Thánh với mâm lễ chung do cụ Từ chuẩn bị, cùng những mâm lễ riêng của các xóm, dòng họ, gia đình. Mỗi làng sẽ mang đến làng đăng cai một kiệu gồm xôi, thủ lợn, oản, quả.

Lễ hội thu hút người dân từ 5 làng và du khách thập phương.

Ngày 8, lễ trình tại đình làng diễn ra trang trọng. Ban khánh tiết và Ban nghi lễ sẽ bày biện voi, ngựa, nghi trượng, đưa kiệu và lọng ra sân đình rực rỡ cờ ngũ sắc. Buổi chiều, quân kiệu tập duyệt rước kiệu quanh đình, luyện tập nghi thức dâng lên, hạ xuống cho chu đáo.

Sáng 9, lễ trình Thánh diễn ra trang trọng với sự tham gia của ông bà Chủ tế, Khởi chỉ, Tổng cờ cùng các giai nam, giai nữ. Chiều cùng ngày, Ban tổ chức tổng duyệt nghi thức rước kiệu, chuẩn bị chu đáo cho đoàn rước vào ngày chính thức của lễ hội 5 làng Mọc.

Ngày 10, các dòng họ dâng lễ cúng Thánh, chiều cùng ngày đội dâng hương làm lễ Tiên thường. Ban khánh tiết kiểm tra khẩn trương trước lễ hội chính thức diễn ra vào hôm sau. Lễ rước được tổ chức vào ngày 11 hoặc 12 tùy theo làng đăng cai.

4.2 Phần lễ

Sau ba hồi trống lệnh vang vọng, phường đồng văn cất tiếng nhạc, báo hiệu lễ hội 5 làng Mọc đã bắt đầu. Các bộ phận của đoàn rước xếp hàng chỉnh tề, chờ đợi hồi chiêng trống khai cuộc. Khi tiếng trống vang lên, chân kiệu long kiệu được rước từ đình ra, dẫn đầu là năm lá cờ ngũ hành. Sau đó, các đội múa cờ, trống, múa sư tử, ngựa hồng, ngựa bạch, múa bồng, hương án, đoàn phật tử, bát bửu, chấp kích, phường đồng văn, múa sinh tiền, trống bản, kiệu long đình, lộ bộ, hường bát âm, kiệu Thánh, múa lân, rồng cùng dân làng nối đuôi nhau, tạo nên một khung cảnh rực rỡ, đầy sức sống.

Đoàn rước rộn ràng tiếng nhạc, tiến về đình.

Các làng đăng cai đã thống nhất địa điểm đón đoàn rước: Giáp Nhất tại ao Nghè, Cự Chính tại cầu Cống Lim, Quan Nhân tại đình Hội Xuân, Phùng Khoang tại cổng chào Nghè. Sau khi hội tụ, đoàn rước sẽ hợp nhất theo thứ tự Giáp Nhất, Cự Chính, Quan Nhân, Phùng Khoang, tiến về trung tâm lễ hội. Dọc đường, người dân hai bên bày biện hương án, lễ vật, rước Thánh và cầu mong an lành, thịnh vượng.

Đường phố đông người chờ đón đoàn rước.

Sau ba hồi trống báo hiệu, nghi thức tế lễ chính thức bắt đầu tại đình làng, đánh dấu sự kiện trọng đại của lễ hội. Chúc văn, sớ kể lại công đức của các vị Thánh, được đọc lên, cầu mong mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an, gia đình ấm no, sung túc.

Buổi chiều, lễ hội 5 làng Mọc tiếp nối với phần rước Thánh hồi cung. Các vị Thánh từ mỗi làng sẽ trở về làng mình theo thứ tự tương tự buổi rước sáng.

4.3 Phần hội

Lễ hội 5 làng Mọc kết thúc phần lễ trang trọng, nhường chỗ cho phần hội sôi động. Bên bờ sông Tô Lịch, người dân cùng tham gia các trò chơi dân gian truyền thống như đi cầu treo, bắt vịt dưới ao, đập niêu, tạo nên không khí vui nhộn, rộn ràng.

Lễ hội: sum họp quê hương.

Không chỉ nổi tiếng với những địa danh lịch sử, Hà Nội còn thu hút du khách bởi nét đẹp văn hóa truyền thống đậm đà. Trong hành trình khám phá Thủ đô, bạn đừng bỏ qua cơ hội hòa mình vào không khí rộn ràng của lễ hội 5 làng Mọc.

Nguồn: Tổng hợp