Lễ hội Đền Thái Vi: Tưởng nhớ công lao các vị vua Trần, giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống

Lễ hội Đền Thái Vi ở cố đô Hoa Lư là dịp để dân làng Văn Lâm tưởng nhớ các vị vua đời Trần, thu hút đông đảo du khách thập phương. Cùng Hải Âu Travel khám phá nét độc đáo của lễ hội này!

1. Đôi nét về lễ hội Đền Thái Vi 

Nguồn gốc lễ hội Đền Thái Vi gắn liền với truyền thuyết về vị thần khai thiên lập địa – thần Thái Vi.

Đền Thái Vi, tọa lạc tại thôn Văn Lâm, xã Ninh Hải, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, là nơi thờ phụng 4 vị vua đời Trần: Thái Tông, Thánh Tông, Nhân Tông, Anh Tông và Hiển Từ Hoàng Thái Hậu.

Ngày chính hội, sân rồng rực rỡ sắc màu với các đồ tế khí và lễ vật trang trọng. Bánh dày to bằng mâm, in hình chim phượng hoàng uyển chuyển, bên cạnh là hoa quả, oản chuối, thủ lợn, gà luộc, mâm xôi… Nét đặc biệt là xôi trắng tinh khôi, tượng trưng cho sự thanh bạch, cùng bát cơm gạo tám và bát canh rau sắng – món ăn mang hương vị của vùng đất xưa. Tương truyền, vua Trần Thái Tông từng đến đây, nơi mà những rừng sắng xanh tốt bao phủ. Chính vì vậy, nơi này được đặt tên là Đền Thái Vi. Nếu bạn có dịp đến Ninh Bình, hãy ghé thăm lễ hội truyền thống này để cảm nhận nét đẹp văn hóa độc đáo của vùng đất cố đô.

Lễ hội Đền Thái Vi: Tưởng nhớ các vị vua Trần tại Cố đô.

Một góc Đền Thái Vi rộng lớn tọa lạc giữa cánh đồng mênh mông của thôn Văn Lâm  

Đoàn rước lễ Đền Thái Vi đông nghịt.

1.2 Ý nghĩa của lễ hội Đền Thái Vi 

Lễ hội Đền Thái Vi, được tổ chức tại xã Ninh Hải, là lễ hội lớn nhất trong năm của người dân nơi đây. Lễ hội là dịp để tưởng nhớ các vị vua Trần, đặc biệt là vua Trần Thái Tông, người có công chiêu dân lập ấp tại xã Ninh Hải.

Lễ hội Đền Thái Vi: Thời gian & địa điểm

Lễ hội Đền Thái Vi, diễn ra từ 14 đến 16/3 âm lịch, là dịp để người dân Văn Lâm tưởng nhớ công ơn của các vị thần. Ngày chính hội là ngày rằm tháng 3 âm lịch. Ba năm một lần, làng tổ chức hội lớn, còn gọi là hội tổng. Mở đầu lễ hội là nghi thức rước bát hương thánh từ đền ra đình Các vào ngày 14/3 âm lịch.

Hàng năm, vào ngày 28 tháng Chạp, người dân làng sẽ tổ chức nghi thức tắm tượng (lễ mộc dục) tại Đền Thái Vi – ngôi đền cổ kính trên đất Hoa Lư. Nước giếng Ngọc trước cửa đền được sử dụng trong nghi thức thiêng liêng này. Nếu bạn muốn khám phá vẻ đẹp cổ kính của ngôi đền, hãy ghé thăm vào dịp lễ hội để trải nghiệm trọn vẹn ý nghĩa văn hóa đặc sắc của vùng đất này.

Tham gia lễ hội tại Đền Thái Vi, vui chơi và chiêm bái!

Lễ hội Đền Thái Vi: Lễ hội lớn nhất Ninh Hải.

3. Lễ hội Đền Thái Vi có gì đặc sắc? 

3.1 Phần lễ của Lễ hội Đền Thái Vi

Lễ hội Đền Thái Vi gồm hai phần: lễ và hội. Phần lễ bắt đầu bằng nghi thức rước kiệu, một hoạt động quy mô với hàng chục đoàn rước kiệu từ các xã trong huyện Hoa Lư và tỉnh Ninh Bình. Mỗi đoàn rước kiệu thường có ba cỗ kiệu, tạo nên một khung cảnh linh thiêng và trang trọng.

– Kiệu song hành dành cho các quần thần 

– Kiệu bát cống dành cho vua

Kiệu võng dành riêng cho những bậc đế vương và công chúa, tỏa sáng rạng ngời.

Kiệu được dân làng trang hoàng lộng lẫy, với lọng cắm rực rỡ. Sau các đoàn kiệu là hàng kiệu khiêng hương hoa và lễ vật. Tiếp theo là phường bát âm, cuối cùng là ban tế do ông chủ tế dẫn đầu, tất cả đều diện trang phục chỉnh chu.

Lễ rước kiệu bắt đầu từ đình hoặc đền của các làng, tập trung tại đình Các rồi tiến vào đền Thái Vi để tế vua. Đoàn rước của thôn sở dẫn đầu, tiếp đến là đoàn của thôn Hành Cung, xã Ninh Thắng và các đoàn rước khác, thậm chí từ huyện khác như xã Khánh Hoà, huyện Yên Khánh, nơi thờ công chúa Trần Huyền Trân.

Đoàn rước đã được đưa vào Đền Thái Vi, nghi thức rước đuốc sắp diễn ra. Người dân sẽ vào cung dâng hương, sau đó rước đuốc lửa ra đốt trên mâm đá đặt ngoài sân rồng.

Lễ tế, nghi thức trang trọng bậc nhất của lễ hội Đền Thái Vi, diễn ra với sự tham gia của nhiều thành phần. Mỗi đoàn rước kiệu đều lập ban tế gồm các bậc cao niên và chức sắc trong làng. Ban tế chính gồm 5 người: một ông chánh tế, hai ông phân hiến và hai ông bồi tế. Giáp ban có ông hạ xướng, ông thông xướng, ông rước đài và ông đánh trống. Kế đến là 9 ông đọc 9 khúc của bài ca nghi lễ, ca ngợi công đức vua Trần, đặc biệt là vua Trần Thái Tông, bằng nghệ thuật diễn xướng đặc sắc. Sau mỗi khúc tế, hai người phường trò, một nam chơi đàn và một nữ dẫn giải bằng lối hát ca trù, tạo nên một không khí trang nghiêm và đầy cảm xúc.

Lễ hội Đền Thái Vi khai mạc long trọng.

Làng dâng hương tưởng niệm tại Đền Thái Vi.

Lễ vật được chuẩn bị chu đáo, đảm bảo buổi lễ diễn ra trọn vẹn.

Lễ hội bắt đầu nghi lễ.

Lễ hội Đền Thái Vi: Trải nghiệm khó quên!

3.2 Phần hội 

Kết thúc phần lễ trang nghiêm là phần hội náo nhiệt, nơi người dân Văn Lâm và du khách cùng hòa mình vào không khí vui tươi. Các trò chơi dân gian hấp dẫn như nấu cơm thi, hội diễn chèo, đua truyền thống, cờ bỏi, đu quay, kéo co, múa rồng, múa lân, đu giật… được tổ chức tại đền Thái Vi và sân bến thuyền Tam Cốc, thu hút đông đảo người dân tham gia, tạo nên không khí sôi động, rộn ràng.

Không khí lễ hội rộn ràng bởi dòng người tấp nập từ khắp nơi đổ về, người dân địa phương hòa cùng du khách thập phương. Tiếng trống, tiếng chiêng vang vọng, hòa quyện cùng làn điệu ca trù mượt mà của các nghệ sĩ. Tất cả tạo nên một bức tranh rực rỡ, khó quên trong lòng du khách, khiến ai đã từng đặt chân đến mảnh đất Cố đô này đều lưu giữ mãi ấn tượng về lễ hội Đền Thái Vi đặc sắc.

Lễ hội thu hút đông đảo du khách.

Lưu ý khi tham gia lễ hội Đền Thái Vi

Lễ hội Đền Thái Vi tại cố đô Hoa Lư là cơ hội tuyệt vời để bạn trải nghiệm nét văn hóa đặc sắc. Để chuyến hành hương của bạn thêm trọn vẹn và ý nghĩa, hãy lưu ý một vài điều sau:

Hãy lựa chọn trang phục lịch sự và kín đáo để thể hiện sự tôn trọng với không khí trang nghiêm của buổi lễ.

Hãy giữ yên tĩnh, trật tự và sạch sẽ, góp phần tạo nên môi trường đẹp.

Hãy tôn trọng tín ngưỡng và không lấy cắp lễ vật cúng tế.

Lễ hội đông đúc, dễ xảy ra tình trạng trộm cắp. Hãy bảo quản tư trang cẩn thận và hạn chế mang nhiều tiền mặt hoặc đồ giá trị.

Hãy nhớ tuân thủ 5K để bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng khi tham gia lễ hội!

5. Video đặc sắc về lễ hội Đền Thái Vi 

Toàn bộ quá trình và các hoạt động của lễ hội Đền Thái Vi được ghi lại tại thông Văn Lâm. Video: YouTube / NinhBinhTV

Lễ hội Đền Thái Vi tại cố đô Ninh Bình là một trải nghiệm tuyệt vời, kết hợp giữa giá trị lịch sử, văn hóa và tâm linh. Lễ hội thu hút đông đảo người dân địa phương và du khách thập phương, tạo nên không khí náo nhiệt và đầy màu sắc. Nếu bạn đang lên kế hoạch cho chuyến du lịch Ninh Bình 4 ngày 3 đêm, đừng bỏ lỡ cơ hội tham gia lễ hội Đền Thái Vi để khám phá nét đẹp văn hóa độc đáo của vùng đất này.

Nguồn: Tổng hợp