
Kiến trúc độc đáo tại đình Tân An: Nét đẹp truyền thống ẩn mình giữa miền quê
Đình Tân An ở Bình Dương nổi tiếng với kiến trúc độc đáo, giá trị lịch sử, văn hóa và những nghi lễ đặc sắc, thu hút đông đảo du khách ghé thăm và khám phá vẻ đẹp cổ kính, truyền thống của ngôi đình.
Bình Dương là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích du lịch tâm linh và văn hóa. Nơi đây sở hữu nhiều ngôi đình, chùa cổ kính cùng thiền viện thanh tịnh như chùa Thái Sơn núi Cậu, thiền viện Trúc Lâm Thanh Nguyên, chùa Tổ Long Hưng, đình Bình Nhâm… Đặc biệt, đình Tân An – di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia – là minh chứng sống động cho nếp sống văn hóa, sinh hoạt tâm linh, tín ngưỡng của người dân Nam Bộ xưa.
1. Giới thiệu vài nét về đình Tân An
1.1 Đình Tân An nằm ở đâu?
Khu phố 1, phường Tân An, TP. Thủ Dầu Một, Bình Dương.
Đình Tân An, hay còn gọi là đình Bến Thế, tọa lạc gần bến sông Bến Thế và chợ Bến Thế. Tên gọi ban đầu là Tương An miếu, phản ánh kiến trúc đơn sơ, chỉ là một gian ngói nhỏ. Trong tâm thức người Nam Bộ xưa, miếu thường là những nơi thờ tự nhỏ bé nằm cạnh sông, trên gò đồi hoặc gần đường giao thông, với mục đích thờ cúng các vong linh.
Nằm ẩn mình trong lòng phường Tân An, tỉnh Bình Dương, Đình Tân An là một minh chứng sống động cho lịch sử và văn hóa địa phương. Ngôi đình cổ kính mang trong mình những đường nét kiến trúc độc đáo, cùng nét đẹp tín ngưỡng sâu sắc được thể hiện qua các lễ hội đình náo nhiệt. Đình Tân An là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống, góp phần kế thừa và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Đặc biệt, lễ hội Kỳ yên đình Tân An hằng năm không chỉ là dịp để người dân tưởng nhớ tổ tiên, mà còn là cơ hội để gắn kết cộng đồng, lan tỏa những giá trị tinh thần cao đẹp.

Đình Tân An gìn giữ và phát huy di sản văn hóa truyền thống.
1.2 Nguồn gốc hình thành đình Tân An
Đình Tân An, được xây dựng vào năm 1820 bởi lớp cư dân đầu tiên khai hoang vùng đất này, ban đầu chỉ là miếu Tương An đơn sơ với vài gian nhà lá. Nơi đây thờ thần Thành Hoàng Bổn Cảnh của 4 xã thuộc huyện Bình An xưa: Tương Bình, Tương An, Tương Hòa và Cầu Định. Khoảng 30 năm sau, dòng họ Nguyễn đứng ra chủ trì việc xây dựng lại đình với quy mô lớn hơn, kiến tạo nên hình dáng quen thuộc như ngày nay.
Năm 1869, vua Tự Đức ban sắc phong cho đình Tân An, công nhận ngôi đình và phong tước hiệu cho thần Thành Hoàng. Sắc phong được lưu giữ tại Nhà thờ dòng họ Nguyễn (nay là nhà ông Nguyễn Tri Quan). Theo sắc phong, vị thần chính được thờ trong đình là Tiền quân cơ Nguyễn Văn Thành, một quan đại thần dưới thời vua Gia Long.
Tới đình Tân An lúc nào?
Du khách có thể ghé thăm đình Tân An bất cứ lúc nào trong năm, nhưng để trải nghiệm trọn vẹn, hãy đến vào khoảng giữa tháng 11 âm lịch, thời điểm diễn ra lễ hội Kỳ yên. Lễ hội là dịp để du khách hòa mình vào không khí sôi động, chiêm ngưỡng nghi thức truyền thống linh thiêng, thưởng thức hát Bội hấp dẫn và khám phá nét độc đáo của lễ hội đình Tân An.
Khám phá nét đặc sắc đình Tân An
Khám phá di sản kiến trúc nghệ thuật quốc gia, đắm mình trong vẻ đẹp độc đáo và giá trị lịch sử.
Đình Tân An mang kiến trúc truyền thống hình chữ Tam, như đình Vĩnh Phước, với lối sắp đọi, dân gian gọi là đình ba nóc. Ngôi đình được xây dựng hoàn toàn bằng gỗ sao, theo kiểu xuyên trính, hai mái, hai chái. Mái lợp ngói vây cá cổ kính, phủ rêu phong theo thời gian. Đình được trang trí hình lưỡng long tranh châu, các góc mái là hình cá chép hóa rồng, nền lát gạch tàu lục giác đỏ.
Đình Tân An rộng 50m, dài 70m, tọa lạc trên diện tích hơn 10.000 m2. Nét độc đáo của đình là toàn bộ nội thất, từ bàn thờ, tủ thờ đến cột gỗ, câu đối, bao lam… đều được chế tác từ gỗ quý và chạm khắc tinh xảo bởi bàn tay tài hoa của các nghệ nhân. Những tác phẩm điêu khắc mang nhiều chủ đề khác nhau, tạo nên một không gian kiến trúc độc đáo và giá trị nghệ thuật cao.

Kiến trúc độc đáo, tinh tế của đình Tân An.
3.2 Tham dự lễ hội Kỳ yên đình Tân An
Hàng năm, vào những năm Tý, Mão, Ngọ, Dậu theo lịch 12 con giáp, đình Tân An long trọng tổ chức lễ Kỳ yên. Lễ hội diễn ra trong 3 ngày, từ 14 đến 16 tháng 11 âm lịch, trùng với dịp Hạ điền chạp miễu. Thời điểm trăng sáng thuận tiện cho bà con vui chơi, đi lại. Thủy triều dâng cao báo hiệu mùa màng bội thu, vạn vật tốt tươi, tiền của dồi dào, mang đến niềm vui và hy vọng cho người dân.
Lễ hội Kỳ yên đình Tân An là dịp để người dân tưởng nhớ công lao của các bậc tiền nhân khai phá đất đai, lập nên xóm làng và những anh hùng mở mang bờ cõi. Đồng thời, lễ hội cũng là lời cầu nguyện cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, thể hiện lòng biết ơn và tinh thần đoàn kết của cộng đồng.
Lễ hội Kỳ yên đình Tân An không chỉ là dịp để người dân địa phương thể hiện lòng thành kính với các vị thần linh, mà còn là không gian văn hóa đặc sắc, kết nối cộng đồng. Tham gia lễ hội là cách để người dân bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến những người đã góp phần bảo vệ và xây dựng quê hương, từ các vị thần linh, tiền hiền, hậu hiền đến các anh linh liệt sĩ. Do đó, lễ hội này đóng vai trò quan trọng trong đời sống tâm linh của người dân Bình Dương.

Lễ hội Kỳ yên đình Tân An là dịp để người dân thể hiện lòng thành với thần linh, đồng thời gặp gỡ, trao đổi kinh nghiệm và bàn luận công việc.
Không gian đẹp mắt được tận dụng tối đa làm phim trường cổ trang, mang đến những thước phim ấn tượng.
Đình Tân An không chỉ là điểm đến thu hút du khách bởi giá trị lịch sử, văn hóa, tín ngưỡng mà còn là một địa danh du lịch tâm linh hiếm có. Nơi đây lưu giữ không gian cổ xưa, truyền thống, toát lên vẻ đẹp dân dã, bình dị đặc trưng của đình làng miền quê Nam Bộ. Hai cánh cổng đình xiêu vẹo ở hai con đường đối diện nhau, bị bộ rễ xù xì của hai cây đa lớn quấn lấy, tạo nên khung cảnh độc đáo. Sân đình rộng rãi, thoáng đãng, được bao phủ bởi những cây cổ thụ lâu năm, to lớn, tựa như một khu rừng già um tùm giữa vùng đất yên tĩnh. Với không gian cổ kính và xưa cũ, đình Tân An từng là phim trường cho nhiều bộ phim lấy bối cảnh ngày xưa như “Vó ngựa trời Nam”, “Ván bài lật ngửa”, “Đất phương Nam”, “Lục Vân Tiên”…
Hình ảnh nổi bật tại đình Tân An

Đình Tân An được xây dựng cùng thời kỳ người Việt khai hoang, lập ấp.

Mái ngói cổ kính rêu phong. (Ảnh: anvietnam.net)

Bia đình Tân An ghi tóm lược lịch sử. (Ảnh: anvietnam.net)

Sân đình rộng thênh thang.

Ngôi đình gỗ sao quý hiếm (Ảnh: anvietnam.net)

Lưỡng long tranh châu trên mái đình (ảnh: anvietnam.net)

Đình Tân An có khu thờ tự được đầu tư kỹ lưỡng. (Ảnh: anvietnam.net)

Trống đình trang trí bắt mắt (Ảnh: anvietnam.net)

Kỳ yên đình Tân An: Nghi lễ trang nghiêm, tôn kính.

Hát Bội Kỳ Yên rực rỡ.
Đình Tân An là một điểm đến hấp dẫn với kiến trúc độc đáo, nghệ thuật tinh tế và giá trị văn hóa – lịch sử – tín ngưỡng phong phú. Nơi đây lưu giữ gần như nguyên vẹn những nét đẹp truyền thống, hứa hẹn mang đến cho bạn những trải nghiệm thú vị và kiến thức bổ ích. Hãy thêm đình Tân An vào cẩm nang du lịch của bạn để có một chuyến tham quan đáng nhớ và đầy ý nghĩa. Hải Âu Travel chúc bạn có một hành trình vui vẻ!
Nguồn: Tổng hợp