Lễ hội Vía Bà Rá Phước Long: Nét đẹp văn hóa truyền thống độc đáo thu hút du khách

Lễ hội vía Bà Rá Phước Long diễn ra vào tháng 3 âm lịch hàng năm, thu hút đông đảo du khách thập phương về dâng lễ Bà Rá. Nếu bạn có dịp du lịch Bình Phước vào thời gian này, đừng bỏ lỡ lễ hội tưng bừng với nhiều nghi lễ độc đáo.

Lễ hội vía Bà Rá Phước Long: Giao lưu văn hóa

1.1 Về miếu Bà Rá

Miếu Bà Rá Phước Long được xây dựng lần đầu tiên vào khoảng những năm 1943 dưới gốc cây Cầy. Tuy nhiên, chiến tranh đã tàn phá ngôi miếu. Sau đó, người dân Phước Long đã xây dựng lại miếu tại phường Sơn Giang, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước, cách vị trí miếu cũ khoảng 500m. Lễ hội vía Bà Rá được tổ chức hàng năm nhằm tưởng nhớ và tôn vinh vị thần linh được người dân địa phương tôn kính.

Về nguồn gốc Lễ hội vía Bà Rá Phước Long, hiện nay có hai giai thoại được truyền miệng, chưa rõ đâu là sự thật. Giai thoại thứ nhất kể rằng, thời Pháp thuộc, Phước Long là vùng rừng thiêng nước độc, thực dân Pháp xây dựng nhà tù Bà Rá để giam cầm những người đấu tranh chống Pháp, bắt họ lao động khổ sai trong các đồn điền cao su. Cuộc sống cực khổ, bị đày đọa, người phu cao su đã cầu nguyện Bà Chúa Xứ Nương Nương, vị thần cai quản vùng đất Bà Rá, mong được thoát khỏi cảnh khốn cùng.

Miếu Bà Rá linh thiêng, là Bà Chúa vùng đất này.

Lời cầu nguyện của họ đã linh ứng, những người bệnh tật đã khỏe mạnh hơn, cuộc sống của họ cũng được Bà Chúa che chở. Với lòng tôn kính và tin tưởng vào thần linh, mong cầu tiếp tục có được cuộc sống bình an, khỏe mạnh, năm 1943, người dân Phước Long, chủ yếu là những người mộ phu, cùng với các tù nhân bị giam cầm trong nhà tù Bà Rá đã xin phép chính quyền thực dân Pháp xây dựng miếu thờ để tạ ơn Bà Chúa. Sau nhiều nỗ lực, Sở mật thám Pháp cuối cùng cũng chấp thuận. Cùng lúc này, thực dân Pháp đã chôn sống 4 chiến sĩ Cộng sản không rõ danh tính. Người dân đã đưa hương hồn của các chiến sĩ về đây để thờ tự, góp phần tạo nên sự linh thiêng cho miếu Bà.

Tượng đài liệt sĩ

Giai thoại thứ hai kể về một tù nhân trong nhà tù Bà Rá được thần linh hiện về báo mộng, dặn dò phải xây miếu thờ nếu được tự do. Sau khi được thực dân Pháp thả ra, ông đã xin phép xây dựng ngôi miếu nhỏ để tỏ lòng biết ơn vị thần linh đã phù hộ cho mình.

Miếu Bà Rá và Lễ hội vía Bà Rá Phước Long là minh chứng cho lòng thành kính của người dân địa phương đối với các vị thần cai quản đất đai và sự tưởng nhớ đến các anh hùng liệt sĩ. Giai thoại về nguồn gốc của miếu, dù là sự thật hay truyền thuyết, đều phản ánh tinh thần tự hào dân tộc và lòng biết ơn sâu sắc. Khi đến Bình Phước, du khách đừng bỏ qua Chùa Đức Hạnh, một ngôi chùa cổ kính linh thiêng, mang đến cảm giác thanh tịnh và an yên.

Thời gian tổ chức Lễ hội vía Bà Rá Phước Long

Lễ hội vía Bà Rá Phước Long được tổ chức thường niên trong 3 ngày, từ mùng 1 đến mùng 3/3 âm lịch. Ngày chính hội là mùng 1, 3 năm một lần sẽ diễn ra lễ lớn với nghi thức rước kiệu. Lễ hội miếu Bà Rá là biểu tượng trung tâm tín ngưỡng thờ Mẫu, với các hoạt động văn hóa truyền thống như múa bóng rỗi, hầu đồng.

1.3 Ý nghĩa Lễ hội vía Bà Rá Phước Long

Miếu Bà Rá là biểu tượng linh thiêng, nơi người dân tìm đến để cầu an, tưởng nhớ những người đã khuất. Lễ hội vía Bà Rá được tổ chức hàng năm, góp phần tô điểm cho văn hóa bản địa, tôn vinh tín ngưỡng thờ Mẫu, thể hiện lòng biết ơn đối với Bà Chúa Xứ Nương Nương, mang ý nghĩa sâu sắc về tinh thần, góp phần gắn kết cộng đồng.

Lễ hội vía Bà Rá Phước Long thu hút đông đảo người dân địa phương và lân cận.

Lễ hội vía Bà Rá Phước Long không chỉ là dịp để người dân địa phương tưởng nhớ, tôn vinh vị nữ thần linh thiêng, mà còn là minh chứng sống động cho bề dày lịch sử, văn hóa của vùng đất Bình Phước. Ngày nay, lễ hội thu hút đông đảo du khách thập phương, trở thành điểm sáng du lịch, góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển.

2. Các nghi thức trong Lễ hội vía Bà Rá 

Lễ hội vía Bà Rá Phước Long diễn ra trang trọng và tôn nghiêm với nghi thức Tắm Bà vào lúc 0 giờ ngày mùng 1/3. Những phụ nữ đức hạnh, được địa phương tín nhiệm sẽ được giao trọng trách tắm và thay xiêm y cho Bà Chúa.

Lễ tế Bà Rá tiếp tục vào buổi sáng với những nghi thức trọng thể. Lễ vật, bao gồm cả mặn và ngọt, được người dân chu đáo chuẩn bị từ sớm, thể hiện lòng thành kính và biết ơn, cầu mong an lành, may mắn cho bản thân và gia đình. Người đại diện thực hiện lễ tế, được lựa chọn từ trước một tháng, phải là người có uy tín, đạo đức, được tín nhiệm trong vùng. Chúc văn được đọc rồi đốt trong suốt quá trình tế lễ. Sau khi hoàn tất, miếu mở cửa đón khách hành hương dâng hương, xin lộc Bà. Buổi chiều, Ban tổ chức Lễ hội cùng người dân thực hiện lễ cúng tại Bia tưởng niệm anh hùng liệt sĩ và những người đã hy sinh trong kháng chiến. Đoàn lễ sau đó dâng hương tại Nghĩa trang liệt sĩ xã Phước Long.

Không khí lễ hội trang nghiêm, thành kính.

Lễ rước Bà Rá diễn ra vào ngày lễ thứ hai tại miếu Bà, thu hút đông đảo người dân địa phương và du khách thập phương. Kiệu rước bà, được chạm khắc tinh xảo những hoa văn truyền thống, được sơn sửa lại rực rỡ, trang trọng, trên đặt bài vị Bà và hoa tươi. Trước khi bắt đầu lễ rước, các đội múa lân biểu diễn những tiết mục sôi động ở sân miếu và quanh kiệu. Đoàn rước xuất phát từ miếu Bà Rá, đi theo lộ trình đến miếu cây Cầy, mở đầu là đội lân sư rồng uy nghi. Sau đó là 9 cô gái gánh đầy những giỏ hoa tươi, tiếp nối là bàn hương án được 4 người khiêng, đội bát bửu và 7 cặp biển bàn vị.

Dọc đường đi, đoàn rước được người dân nhiệt tình đón tiếp. Họ chờ đợi, đặt mâm cúng đầy đủ hương, hoa, trái cây trước nhà hoặc tặng tiền lì xì cho đoàn múa lân. Khi linh vị Bà Chúa đến gốc cây Cầy, Ban Tế sẽ cầu khấn, xin Bà phù hộ giúp các linh hồn chiến sĩ đã hy sinh được theo bà về miền cực lạc. Sau lễ rước, người dân vào miếu thắp hương, các đội múa lân tiếp tục biểu diễn ngoài sân. Không khí lễ hội tưng bừng với các trò chơi dân gian, múa bóng rỗi, hầu đồng, hát chầu văn… mang đến cho du khách những trải nghiệm văn hóa độc đáo.

Biểu diễn văn nghệ tại miếu.

Ngày 3/3, Lễ hội vía Bà Rá Phước Long tiếp tục với lễ tạ tại miếu, thu hút lượng người tham gia ít hơn so với hai ngày trước. Đến trưa, lễ hội khép lại, Ban Tổ chức trao lộc cho người dân và du khách đã đến tham dự.

Lễ hội vía Bà Rá Phước Long là sự kiện văn hóa đặc sắc tại Bình Phước. Du khách có thể trải nghiệm không khí lễ hội tưng bừng, đậm nét văn hóa địa phương khi đến thăm nơi đây. Hải Âu Travel hy vọng bạn sẽ có những trải nghiệm tuyệt vời tại lễ hội này!

Nguồn: Tổng hợp