
Kiến trúc cổ kính: Khám phá Đình Tân Thạch, Bến Tre
Đình Tân Thạch ở Bến Tre nổi tiếng với kiến trúc độc đáo, lưu giữ nét văn hóa truyền thống. Nơi đây là điểm đến lý tưởng cho du khách khi du lịch Bến Tre.
1. Giới thiệu về Đình Tân Thạch
1.1 Đình Tân Thạch ở đâu?
Ấp 9, xã Tân Thạch, huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre.
Đình Tân Thạch tọa lạc bên bờ sông Mê Kông thơ mộng, gần khu vực cù lao Thới An – cồn Phụng – cồn Quy, mang đến không khí trong lành, tĩnh lặng. Du khách thập phương đổ về đây chiêm bái, cảm nhận sự thanh bình hiếm có. Khi khám phá Cồn Phụng trong ngày, bạn đừng quên ghé thăm đình Tân Thạch để trải nghiệm trọn vẹn nét đẹp văn hóa nơi đây.

Đình Tân Thạch, danh thắng bậc nhất Bến Tre.
1.2 Lịch sử hình thành Đình Tân Thạch
Được xây dựng vào năm 1841 với tên gọi ban đầu là đình Thạch Hồ, Đình Tân Thạch là minh chứng cho tinh thần đoàn kết của người dân địa phương. Ông Nguyễn Quý Bằng, người đã hiến đất và kêu gọi sự chung tay góp sức của bà con, đã góp phần tạo nên nơi thờ Thành Hoàng làng uy nghiêm. Đình làng mang kiến trúc chữ Tam (三) đặc trưng với ba gian chính: Võ ca, Võ quy và Chánh điện, tạo nên một không gian linh thiêng, tôn nghiêm.
2. Hướng dẫn đường tới Đình Tân Thạch
Đình Tân Thạch nằm cách trung tâm Bến Tre khoảng 12km. Bạn có thể lựa chọn di chuyển bằng taxi hoặc thuê xe máy tại Bến Tre để thuận tiện khám phá nhiều điểm du lịch khác. Hải Âu Travel gợi ý tuyến đường thuận tiện nhất đến Đình Tân Thạch:
Từ trung tâm thành phố, bạn đi thẳng đường Đại lộ Đồng Khởi khoảng 2.5km, băng qua bùng binh Đông Tây và vòng xoay Phú Khương.
Tại vòng xoay Tân Thành, rẽ vào lối ra đầu tiên để đi vào Quốc lộ 60.
Đi khoảng 2.5km, đến ngã ba rẽ vào đường Trần Văn Ơn.
Đi thẳng đường Trần Văn Ơn khoảng 5km, đến ngã tư có Nhà thuốc Long Châu thì rẽ phải vào đường HL187/Phà Rạch Miễu.
Đi khoảng 600m, bạn sẽ gặp ngã ba Trụ sở ấp An Thị. Rẽ trái tại đây, đi thêm 150m, bạn sẽ thấy Đình Tân Thạch ở bên tay trái.

Cầu nhỏ dẫn lối đến Đình Tân Thạch.
3. Kiến trúc độc đáo tại Đình Tân Thạch
Được công nhận là Di tích Kiến trúc Nghệ thuật cấp Quốc gia vào ngày 28/12/2001, Đình Tân Thạch là minh chứng sống động cho giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật lâu đời mà ngôi đình này gìn giữ qua gần hai thế kỷ.
3.1 Khuôn viên Đình Tân Thạch
Đình Tân Thạch tọa lạc trên khu đất rộng hơn 7.600m2, với diện tích mặt bằng chính là 1.250m2. Kiến trúc đình mang đậm nét truyền thống, mái ngói âm dương được trang trí tinh xảo với những hình ảnh quen thuộc như lưỡng long tranh châu, cá chép hóa rồng và bát tiên, tạo nên vẻ đẹp uy nghi, cổ kính.
Cổng tam quan Đình Tân Thạch, xây bằng gạch và xi măng, mái ngói uy nghi, điểm xuyết hai con rồng sứ trắng. Cổng chính giữa dành cho sư sãi, vua chúa, quan lại dâng hương, hai cửa phụ bên cạnh dành cho khách thập phương, theo truyền thống nam trái nữ phải.
Mái cổng đình uy nghi với hai con lân gốm men xanh, tạo dáng ngồi chầu, như canh giữ linh thiêng. Hai câu đối đắp nổi bên cạnh thể hiện ước nguyện quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa. Tường rào đá xanh vững chãi, điểm xuyết thêm chấn song hình con tiện, tăng thêm vẻ đẹp cổ kính cho ngôi đình.
Nét cổ kính của Đình Tân Thạch được tô điểm bởi bức bình phong đá lớn hình Thần Nông, cao khoảng 3m. Trên đó, rồng vươn mình bay lên uy nghi, ẩn hiện dưới chân là hổ ẩn mình trong hoa văn núi, mây, cây cối. Bức họa Long bàn Hổ cứ, Rồng cuộn Hổ ngồi này mang đậm nét truyền thống, thường thấy ở đình chùa cổ Việt Nam. Hai bên bình phong là hai câu đối Hán ngữ, thể hiện tinh thần: “Hổ cư sơn lâm phù xã tắc” và “Long du nguyệt điện tráng sơn hà”.
Bên trái bình phong là miếu thờ Sơn quân, nơi thờ Thần Hổ linh thiêng. Bên phải là miếu thờ thần Thổ địa và thần Hà bá, cai quản đất đai và sông nước theo quan niệm dân gian. Ngoài ra, miếu còn thờ 3 hòn đá theo tín ngưỡng thờ Neak Tà của người Khmer.

Đình Tân Thạch được công nhận là Di tích Lịch sử Văn hóa cấp Quốc gia.

Miếu Thổ địa nhỏ trong Đình Tân Thạch.
Kiến trúc bên trong Đình Tân Thạch
Kiến trúc Đình Tân Thạch gồm những gian chính, là minh chứng cho kiến trúc truyền thống Việt Nam.
Gian Võ ca là nơi tổ chức các hoạt động xây chầu đại bội trong những dịp lễ lớn như cúng Kỳ Yên, bao gồm ba căn chính và hai chái phụ.
Gian Võ quy, với cấu trúc năm gian hai chái, được xây theo lối kiến trúc nhà xuyên trính, các thanh xà ngang nối xuyên qua từng cột. Nơi đây đặt một bàn hương án thờ Phật, đồng thời là nơi hành văn lễ tế thần.
Gian Chính điện mang dáng dấp uy nghi, rộng rãi với kiến trúc ba gian, hai chái thoáng mát. Phía trước chính điện, bàn thờ trang nghiêm đặt giữa, hai bên là các bài vị: Nam Hải Cự Tộc Ngọc Lân Thần và Thủy Đức nương nương ở bên phải, còn Chúa xứ Thánh Mẫu nương nương cùng Thái giám Bạch mã mộc trụ ngũ phương tôn thần ở bên trái. Gian giữa tôn nghiêm thờ Quốc tổ Hùng Vương và Chủ tịch Hồ Chí Minh, hai bên đặt khánh thờ thần Thành hoàng với tượng sơn son thếp vàng lộng lẫy. Tả ban, hữu ban đều đặt bàn thờ tiền hiền, hậu hiền, thể hiện lòng biết ơn và tưởng nhớ công lao của các bậc tiền nhân.
Nằm cạnh nhà trù là nhà tiền vãng, nơi thờ cúng các vị tiền hiền khai khẩn đất đai và hậu hiền có công với dân với nước. Được xây dựng lại sau chiến tranh, nhà tiền vãng mang kiến trúc truyền thống với mái lợp ngói vảy cá. Bên trong, ba khánh thờ uy nghi, ở giữa là bàn thờ Tiền vãng trinh linh, thể hiện lòng biết ơn sâu sắc của người dân địa phương đối với các bậc tiền nhân.

Điện thờ tràn ngập họa tiết Phật giáo tinh xảo.
Đình Tân Thạch: Nơi lưu giữ những hiện vật quý giá
Không chỉ sở hữu kiến trúc ấn tượng, Đình Tân Thạch còn là nơi lưu giữ những hiện vật quý giá, mang dấu ấn lịch sử lâu đời, tương tự Đình Bình Hòa ở Bến Tre.
Đình Tân Thạch được triều đình nhà Nguyễn ban 6 đạo sắc phong, trong đó có 4 đạo dưới thời Vua Thiệu Trị (1845) và 2 đạo dưới thời Vua Tự Đức (1850).
– 4 bộ lư mắt tre tinh xảo.
Bộ 7 lư trầm đồng thau, thiết kế tinh xảo, màu sắc đẹp mắt.
13 bức hoành phi khổng lồ được chạm nổi, dát vàng rực rỡ, là điểm nhấn ấn tượng của ngôi đình cổ.
Gian Võ ca, Võ quy và Chính điện của ngôi chùa được trang trí bởi 13 bao lam thành vọng bằng gỗ quý, đặt trên cột chính. Mặc dù trải qua nhiều lần trùng tu, những hiện vật này vẫn giữ được nét đẹp nguyên sơ, thể hiện sự tinh xảo và tài năng của các nghệ nhân xưa. Các bao lam được chạm trổ công phu, phản ánh một thời kỳ hoàng kim của nghệ thuật điêu khắc.
Hoành phi, câu đối ca ngợi công đức của Thành hoàng làng thể hiện lòng biết ơn và sự ngưỡng vọng sâu sắc của người dân đối với những vị thần linh đã phù hộ, che chở cho làng xóm bình yên, thịnh vượng.

Đình Tân Thạch – kho báu hoàng phi cổ kính.
4. Kết luận
Đình Tân ThạchNgôi đình là công trình kiến trúc tín ngưỡng dân gian đặc sắc, được bảo tồn nguyên vẹn, mang giá trị lịch sử lâu đời. Không chỉ là di sản văn hóa, ngôi đình còn góp phần thúc đẩy du lịch về nguồn của Bến Tre. Hải Âu Travel hi vọng bạn sẽ có dịp ghé thăm và trải nghiệm những điều thú vị tại đây! Chúc bạn có chuyến đi vui vẻ và đáng nhớ!
Nguồn: Tổng hợp