Nhà cổ Huỳnh Phủ: Kiến trúc độc đáo trường tồn hơn một thế kỷ
Nhà cổ Huỳnh Phủ, với tuổi đời hơn 100 năm, là công trình kiến trúc cổ xưa nhất còn lại ở Bến Tre. Nơi đây lưu giữ nét văn hóa đặc trưng và kiến trúc độc đáo, chắc chắn sẽ khiến bạn kinh ngạc khi đến thăm.
Bằng hai bàn tay trắng, cụ Hương Liêm đã vươn lên lập nghiệp ở miền Nam. Với sự cần mẫn của người nông dân, cụ đã xây dựng nên những cơ ngơi đồ sộ, trong đó tiêu biểu là nhà cổ Huỳnh Phủ – một công trình kiến trúc độc đáo, minh chứng cho tài năng và nghị lực phi thường của người xưa.
Nguồn gốc nhà cổ Huỳnh Phủ
Địa chỉ:Đại Điền, Thạnh Phú, Bến Tre.
Để đến thăm nhà cổ Huỳnh Phủ, du khách có thể đi bằng taxi Bến Tre hoặc bất kỳ phương tiện nào phù hợp nhất. Chủ nhân của ngôi nhà cổ là ông Huỳnh Ngọc Khiêm, hay còn được gọi là Hương Liêm. Cháu đời thứ 6 của ông kể lại rằng, ngày xưa, ông Hương Liêm cùng vợ từ miền Trung vào Nam bằng ghe bầu. Khi đến mé sông Hàm Luông, ghe bị đứt quai chèo liên tiếp 2 lần. Không những thế, trong khu rừng hoang sơ, ông còn nghe thấy câu hát ru: “Cây khô tưới nước cũng khô. Phận nghèo đi đến xứ mô cũng nghèo.” Kết hợp những điều đó, ông cụ tin rằng trời cho mình đến đây lập nghiệp, quyết định cùng vợ lên bờ, định cư tại mảnh đất này.
Từ hai bàn tay trắng, cụ Hương Liêm đã biến vùng rừng hoang sơ thành điền sản rộng 2.000 mẫu đất, trở thành người giàu có nhất vùng. Sự nghiệp lẫy lừng của ông được triều đình trọng dụng, ban tặng danh hiệu “Hương Liêm”. Khi gia đình đã giàu sang, ông quyết định xây dựng ngôi nhà cổ Huỳnh Phủ. Ông trở về Huế, mua sắm nguyên liệu và mời thợ giỏi vào Nam xây dựng. Ngôi nhà được xây dựng hoàn toàn bằng thủ công, trong suốt 14 năm, là minh chứng cho sự kiên trì và tâm huyết của cụ Hương Liêm.
Cảnh quan nhà cổ Huỳnh Phủ từ bên ngoài.
Kiến trúc độc đáo nhà cổ Huỳnh Phủ
Kiến trúc nhà cổ Huỳnh Phủ: Tổng quan về một công trình kiến trúc độc đáo, mang đậm dấu ấn văn hóa truyền thống Việt Nam.
Hoàn thành vào năm 1904, nhà cổ Huỳnh Phủ là minh chứng cho kiến trúc đặc trưng của xứ Huế. Ngôi nhà được xây dựng theo cấu trúc xuyên trính độc đáo, với hai cột trụ trung tâm, vì kèo đối xứng và được kết nối bằng thanh dầm ngang gọi là “trính”. Nền nhà tam cấp, lát gạch Tàu, tạo nên kiến trúc hình chữ nhất với 3 phòng chính và 2 phòng nhỏ ở đầu hồi. Gian chính rộng 17m, dài 25m, là nơi thờ Phật, tổ tiên và sinh hoạt chung của gia đình.
Nhà cổ Huỳnh Phủ với 48 cột gỗ lim, căm xe uy nghi và 32 cột xi măng vững chãi, là một kiệt tác kiến trúc thủ công. Bước vào bên trong, bạn sẽ bị choáng ngợp bởi những hoa văn chạm khắc tinh xảo, tỉ mỉ, ẩn chứa tâm huyết của người nghệ nhân. Chính những nét đẹp độc đáo này đã khiến Huỳnh Phủ trở thành điểm đến hấp dẫn, khẳng định nét văn hóa đặc sắc của Bến Tre.
Kiến trúc độc đáo nhà cổ Huỳnh Phủ.
Hoa văn nhà cổ Huỳnh Phủ độc đáo và sống động, thể hiện nét đẹp văn hóa truyền thống của gia đình Huỳnh Phủ.
Nhà cổ Huỳnh Phủ ẩn chứa nét đẹp tinh xảo trong từng chi tiết, từ hệ thống vì kèo, xuyên trính chạm trổ công phu đến những họa tiết mây nước tinh tế được vẽ trên mặt âm của mái ngói. Ngày nay, chỉ còn sót lại một vài viên ngói lưu giữ nét đẹp ấy sau cơn bão cấp 9 năm 2006 tàn phá. Gia đình Huỳnh Phủ đã cố gắng giữ lại những viên ngói còn sử dụng được, như một minh chứng cho lịch sử và kỹ thuật xây dựng độc đáo của ngôi nhà cổ.
Nhà cổ Huỳnh Phủ nổi bật với đôi liễn độc đáo, được chế tác từ thân cây gỗ to, ôm trọn cột nhà. Khác với liễn thông thường được làm trên ván ngang treo lên cột, liễn của Huỳnh Phủ được móc ruột để khớp và ôm chặt, tạo nên sự cứng cáp, thanh lịch và sang trọng. Trên liễn, những đề tài quen thuộc như nhị thập tứ hiếu, ngư tiều canh mục được chạm trổ tinh tế. Từ chân cột đến bao lam, các họa tiết điêu khắc cũng vô cùng sinh động, tái hiện cuộc sống thanh bình của người nông dân với hình ảnh cua, tôm, cá, cò, kỳ lân, phụng và hoa quả.
Chủ nhân căn nhà là người giản dị, biết ơn và yêu thương sâu sắc cảnh vật nơi đây. Ông trân trọng từng chi tiết, thể hiện qua những tấm trám trên vách mặt tiền gian chính. Hai lớp trám, một mặt là sản vật quen thuộc, mặt sau là chạm lọng lưới tổ ong, như một lời cảm ơn đến thiên nhiên đã mang lại cho ông cơ ngơi như hiện tại.
Nơi đỉnh cao của nghệ thuật chạm khắc trong ngôi nhà họ Huỳnh chính là bàn thờ tổ tiên. Các phiến gỗ được chạm trổ nổi tinh xảo, chân thật, sơn son thếp vàng, toát lên vẻ sang trọng, giàu có mà không hề khoa trương. Phòng ngủ, nơi giữ nguyên vẹn nét xưa với hai chiếc giường lớn bằng gỗ lim nằm đối diện nhau, càng tô điểm thêm cho không gian ấm cúng, thanh tao.
Để tạo nên những tác phẩm nghệ thuật tinh xảo ấy, người thợ xưa phải đạt đến trình độ thượng thừa. Theo lời kể của cha ông, cụ Hương Liêm khi mướn nghệ nhân chạm khắc, không tính công theo ngày mà theo khối lượng dăm bào, mỗi chén dăm được trả 5 cắc. Cách tính công độc đáo này thể hiện sự tôn trọng và trân trọng tài năng của người nghệ nhân.
Hoa văn chạm khắc nổi, mạ vàng tinh tế tô điểm ngôi nhà.
Nghệ thuật chạm trổ tinh xảo Huỳnh Phủ.
Nhà cổ Huỳnh Phủ: Niềm tự hào Bến Tre.
Nhà cổ Huỳnh Phủ, dù đã trải qua hơn một thế kỷ với nhiều biến đổi, vẫn giữ nguyên bản sắc văn hóa độc đáo. Cũng như Di tích Cây da đôi, đây là niềm tự hào của người dân Bến Tre. Du khách đến thăm còn được nghe cháu của chủ nhân căn nhà kể về lịch sử dòng họ Huỳnh, một trong những dòng tộc có công khai phá vùng đất Duyên hải Tây Nam Bộ cách đây 100 năm. Với những giá trị tiêu biểu và kiến trúc độc đáo, nhà cổ Huỳnh Phủ đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích Kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia vào ngày 14/4/2011.
Nhà cổ Huỳnh Phủ hơn 1 thế kỷ tại Bến Tre. Video: Nhật Bảo Gia Lai
Bài viết này đã giúp bạn khám phá một địa điểm du lịch mới đầy hấp dẫn? Lưu ngay vào cẩm nang du lịch của bạn để không bỏ lỡ Di tích Kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia độc đáo này. Chuyến phiêu lưu của bạn sẽ thêm phần thú vị với những trải nghiệm mới lạ!
Nguồn: Tổng hợp
