Chùa Bà Thiên Hậu Cà Mau: Nét đẹp văn hóa tâm linh của người Hoa
Chùa Bà Thiên Hậu Cà Mau, với kiến trúc Phật giáo đặc sắc, là điểm du lịch tâm linh độc đáo của người Hoa ở xứ Đất Mũi. Nơi đây thờ Bà Thiên Hậu Thánh Mẫu, mang đến cho du khách trải nghiệm văn hóa và tín ngưỡng độc đáo.
Chùa Bà Thiên Hậu Cà Mau: Di sản văn hóa độc đáo.
1.1 Chùa Bà Thiên Hậu Cà Mau nằm ở đâu?
Hành trình vượt biển của người Hoa đến Việt Nam từ hàng trăm năm trước đã mang đến những nét văn hóa đặc sắc của phương Bắc, góp phần làm giàu thêm bản sắc văn hóa Việt. Trong đó, tín ngưỡng thờ Bà Thiên Hậu Thánh Mẫu được đông đảo người Hoa ở Nam Bộ và gia đình người Việt gốc Hoa gìn giữ. Nét đẹp tâm linh này được thể hiện qua việc xây dựng những ngôi Chùa Bà Thiên Hậu Cà Mau, nơi họ đến chiêm bái và cầu nguyện.
Vùng đất Cà Mau hoang sơ ngày trước được cộng đồng Kinh, Khmer, Hoa khai phá. Trong dòng chảy lịch sử, người Hoa đã góp phần xây dựng nên những công trình kiến trúc Phật giáo, trong đó có những ngôi Chùa Bà Thiên Hậu, góp mặt ở nhiều nơi trong tỉnh. Từ phường 2, thành phố Cà Mau đến thị trấn Sông Đốc, xã Phú Hưng hay thị trấn Thới Bình, đều có dấu ấn của Chùa Bà Thiên Hậu. Tuy nhiên, ngôi chùa tọa lạc tại phường 2, trung tâm thành phố Cà Mau, được người dân địa phương trìu mến gọi là “Chùa Bà”, lại là điểm du lịch tâm linh thu hút du khách nhất. Xây dựng từ hơn một thế kỷ trước (năm 1903), Chùa Bà Thiên Hậu Cà Mau vẫn giữ trọn vẹn nét kiến trúc Trung Hoa cổ kính. Trải qua bao thăng trầm, ngôi chùa trở nên cổ lão, nhưng cũng chính sự cổ kính ấy lại là nét đẹp độc đáo thu hút du khách hành hương đến chiêm bái ngày càng đông.
Chùa Bà Thiên Hậu Cà Mau, do cộng đồng người Hoa xây dựng, là ngôi chùa cổ kính.
Thời điểm lý tưởng để tham quan Chùa Bà Thiên Hậu Cà Mau là vào mùa khô, từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau.
Khám phá Cà Mau, nhất là Chùa Bà Thiên Hậu, từ tháng 12 đến hết tháng 4 năm sau là lựa chọn lý tưởng. Mùa khô bắt đầu, khí hậu trong lành, thoáng đãng, ít mưa, thuận lợi cho việc di chuyển và tham gia các hoạt động khám phá.
Du lịch hành hương Chùa Bà Thiên Hậu Cà Mau vào khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 11 có thể gặp một số bất tiện do thời tiết. Mùa mưa thường bắt đầu vào thời điểm này, với những cơn mưa lớn kéo dài, ảnh hưởng đến các hoạt động tham quan. Do đó, bạn nên cân nhắc kỹ lưỡng lịch trình để chuyến hành hương được thuận lợi và vui vẻ.
Chùa Bà Thiên Hậu Cà Mau độc đáo gì?
2.1 Tìm hiểu về Đạo Bà Thiên Hậu
Bà Thiên Hậu, một nhân thần linh thiêng trong tín ngưỡng người Hoa, có nguồn gốc từ Trung Hoa. Theo truyền thuyết, Bà tên thật là Lâm Tức Mặc, sinh ngày 23 tháng 3 âm lịch năm 960 tại Bồ Điền, tỉnh Phúc Kiến. Từ khi lọt lòng, Lâm Tức Mặc đã toát ra hào quang rực rỡ. Lên 6 tuổi, Bà đã thông thạo kinh thư, kinh thi, am hiểu y lý, chữa bệnh miễn phí cho người nghèo. Bà cũng là người phát hiện ra rong biển có thể nấu thành thạch và dầu ăn được ép từ cây vừng, giúp dân chúng vượt qua nạn đói. Lớn lên bên bờ biển, Bà thông thạo khí tượng, thủy triều, thiên văn, khiến các tàu cá và thương thuyền luôn tìm đến Bà để xin lời khuyên trước khi ra khơi.
Ngày 9 tháng 9 âm lịch năm 988, Bà qua đời một cách kỳ lạ, không hề mang bệnh. Người dân tin rằng Bà đã đắc đạo thành thần. Cũng trong khoảng thời gian đó, ngư dân Phúc Kiến thường xuyên nhìn thấy Bà mặc áo đỏ cứu giúp người gặp nạn trên biển. Từ đó, Bà được tôn là Thiên Hậu Thánh Mẫu, được lập đền thờ ở nhiều nơi tại Phúc Kiến. Do người Hoa tôn Bà là Thần Biển, nên di cư đến đâu, họ đều lập đền thờ đến đó. Vì vậy, nơi nào có nhiều người Hoa sinh sống thường có miếu thờ Bà Thiên Hậu. Chùa Bà Thiên Hậu Cà Mau cũng là một minh chứng cho điều này.
Bà Thiên Hậu, tài hoa, nhân ái, được ngư dân Trung Hoa tôn là Thần Biển.
2.2 Kiến trúc của Chùa Bà Thiên Hậu Cà Mau
Chùa Bà Thiên Hậu Cà Mau là minh chứng rõ nét cho nét đẹp kiến trúc Phật giáo Trung Hoa. Từ một mái lá đơn sơ ban đầu, ngôi chùa được cộng đồng người Hoa ở Cà Mau chung tay xây dựng lại vào năm 1903 theo lối kiến trúc đền chùa cổ truyền của Trung Hoa, mang những nét riêng biệt so với kiến trúc đền chùa Việt Nam. Một trong những điểm khác biệt dễ nhận thấy là cổng vào chùa. Thay vì cổng Tam Quan uy nghi với chạm khắc rồng, hổ như kiến trúc đền chùa Việt, cổng chùa Bà Thiên Hậu chỉ là hai cột thẳng đứng giản dị, trên cột là hàng chữ bằng Tiếng Hoa.
Chùa Bà Thiên Hậu Cà Mau, được xây dựng từ đá chở sang từ cảng Hạ Môn – Phúc Châu, tỉnh Phúc Kiến, tỏa ra vẻ uy nghiêm, cổ kính. Giữa tiền sảnh, hai dòng chữ đỏ “Thiên Hậu Cung” và “Hà thanh hải yến” cùng hai con tỳ hưu tượng trưng cho bình an, cát tường. Nơi trung tâm điện thờ là tượng Bà Thiên Hậu, xung quanh là những bức đại tự ca ngợi công ơn của Thiên Hậu Thánh Mẫu như “Phong điều vũ thuận – Quốc thái dân an”, “Hải bất dương ba – Quá hải tề thiên”… Qua nhiều lần trùng tu, chùa vẫn giữ nguyên nét đẹp kiến trúc Phật giáo Trung Hoa với mái ngói uốn lượn hình rồng, cột gỗ nhẵn bóng, phiến đá được đẽo gọt tinh xảo và những bức hoành phi sơn son thếp vàng, tạo nên vẻ đẹp ấn tượng.
Kiến trúc Chùa Bà Thiên Hậu Cà Mau mang đậm phong cách thời Minh của Trung Quốc. (Ảnh: Mekong Delta Explorer)
Bà Thiên Hậu tọa lạc giữa Chánh điện.
Chùa Bà cổ kính, uy nghiêm sau nhiều lần trùng tu. (Ảnh: Mekong Delta Explorer)
2.3 Lễ hội Vía Bà Thiên Hậu Cà Mau
Lễ hội Vía Bà Thiên Hậu Cà Mau diễn ra vào ngày 23 tháng 3 âm lịch hàng năm, thu hút đông đảo người dân thập phương về chiêm bái. Lễ hội bao gồm các nghi thức cúng tế trang nghiêm như lễ tắm tượng và thay xiêm y mới, cùng nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật đặc sắc. Du khách đến đây cầu mong Bà phù hộ, che chở cho gia đạo bình an, may mắn, cuộc sống ấm no, làm ăn phát đạt. Vào ngày lễ, Chùa Bà Thiên Hậu Cà Mau luôn nhộn nhịp, náo nhiệt bởi dòng người hành hương tấp nập.
Hàng vạn người đổ về chùa dự Lễ hội Vía Bà Thiên Hậu Cà Mau. (Ảnh: Mekong Delta Explorer)
Chùa Bà Thiên Hậu Cà Mau, linh thiêng đối với người Hoa, nay đã trở thành điểm đến hấp dẫn của du khách mọi miền. Không chỉ là nơi chiêm bái tâm linh, ngôi chùa còn là điểm văn hóa đặc sắc, mang đậm dấu ấn lịch sử. Để chuyến hành trình khám phá trọn vẹn, đừng quên chuẩn bị cẩm nang du lịch đầy đủ.
Nguồn: Tổng hợp
