Nghinh Ông Sông Đốc: Lễ hội cầu ngư độc đáo ở Cà Mau
Lễ hội Nghinh Ông Sông Đốc là lễ hội cầu ngư truyền thống của người dân vùng biển Cà Mau, gắn liền với tín ngưỡng thờ Cá Ông tại Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời.
Lễ hội Nghinh Ông Sông Đốc Cà Mau ra đời như thế nào?
Nguồn gốc lễ hội Nghinh Ông Sông Đốc
Lễ hội Nghinh Ông Sông Đốc là một trong những lễ hội dân gian lớn nhất ở Cà Mau, cùng với lễ Kỳ Yên Đình Thần Tân Lộc, mang truyền thống văn hóa lâu đời. Nguồn gốc của lễ hội gắn liền với huyền thoại Cá Ông, một vị thần hộ mệnh thiêng liêng đối với ngư dân miền biển. Năm 1925, khi Cá Ông dạt vào cửa biên Sông Đốc, người dân địa phương đã xây miếu thờ cúng, sau nhiều lần tôn tạo và di dời, nay trở thành Lăng Ông Nam Hải, tọa lạc tại khóm 2, thị trấn Sông Đốc. Huyền thoại về Cá Ông cứu người, mang đậm nét Phật giáo, được truyền miệng qua nhiều thế hệ và trở thành khởi nguồn của lễ hội Nghinh Ông Sông Đốc nức tiếng gần xa.
Truyền thuyết kể rằng Phật Tổ đã ban cho Quan Thế Âm Bồ Tát áo cà sa của mình để hóa thành đàn Cá Ông. Từ xương voi, Quan Thế Âm Bồ Tát tạo nên bộ xương to lớn cho chúng. Với khả năng rút ngắn quãng đường, Cá Ông luôn kịp thời cứu giúp người dân và thuyền bè gặp nạn trên biển. Mỗi khi sóng gió nổi lên, Cá Ông xuất hiện, hộ tống tàu thuyền vào vùng nước cạn an toàn. Khi Cá Ông qua đời, xác trôi dạt vào bờ, ngư dân tổ chức lễ an táng và thờ cúng trang trọng. Từ đó, lễ hội Nghinh Ông Sông Đốc ra đời, thể hiện lòng biết ơn và sự tôn kính đối với vị thần biển hiền từ.
Lễ hội Nghinh Ông Sông Đốc, nghi lễ truyền thống của ngư dân Cà Mau. (Ảnh: Trần Mỹ Linh)
Lễ hội Nghinh Ông Sông Đốc mang ý nghĩa tôn vinh các vị thần biển, cầu mong an lành, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no cho ngư dân.
Lễ hội Nghinh Ông Sông Đốc là minh chứng sống động cho lịch sử và văn hóa của cộng đồng ngư dân Cà Mau. Nó không chỉ phản ánh quá trình hình thành, phát triển của vùng biển này mà còn lưu giữ những giá trị văn hóa dân gian đặc sắc, góp phần khẳng định chủ quyền biển đảo và truyền tải kinh nghiệm đi biển quý báu của nhiều thế hệ. Lễ hội Nghinh Ông, với tín ngưỡng thờ Cá Ông, là lời nhắc nhở về truyền thống uống nước nhớ nguồn, tôn vinh vị thần biển đã che chở, cứu giúp ngư dân và mang đến cuộc sống ấm no, bình yên cho người dân vùng biển.
Lễ hội Nghinh Ông Sông Đốc không chỉ là dịp vui chơi, giải trí mà còn mang ý nghĩa lịch sử, văn hóa sâu sắc. Lễ hội là dịp để người dân tưởng nhớ công lao của các vị Thành hoàng, Tiền hiền, những người đã khai hoang lập làng, tạo dựng cuộc sống cho cư dân vùng biển. Đồng thời, lễ hội cũng góp phần thắt chặt tình đoàn kết, tương trợ giữa các làng chài, giúp họ vượt qua những khó khăn trong cuộc sống mưu sinh trên biển. Tín ngưỡng thờ Cá Ông trong lễ hội còn thể hiện tinh thần nhân văn của người dân vùng biển Việt Nam, ý thức bảo vệ môi trường biển một cách tự nhiên.
Lễ hội Nghinh Ông Sông Đốc là dịp tôn vinh Cá Ông, vị thần biển cứu giúp ngư dân thoát khỏi nguy hiểm. (142 kí tự)
Lễ hội Nghinh Ông Sông Đốc diễn ra khi nào và ở đâu?
Lễ hội Nghinh Ông Sông Đốc, diễn ra tại Lăng Ông Nam Hải ở cửa biển Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời, Cà Mau, là dịp để người dân địa phương và du khách từ khắp nơi cùng hòa mình vào không khí sôi nổi trong ba ngày 14, 15, 16 tháng 2 âm lịch. Đây là lúc mọi người cùng cầu nguyện cho một năm mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an, cuộc sống no đủ. Đặc biệt, các ngư dân bám biển cầu xin cho những chuyến tàu ra khơi bình an và trúng lớn.
Lễ hội Lăng Ông Nam Hải (huyện Trần Văn Thời) diễn ra từ 14 – 16/2 âm lịch. (Ảnh: Trần Mỹ Linh)
Lễ hội Nghinh Ông Sông Đốc độc đáo gì?
Lễ hội Nghinh Ông Sông Đốc hằng năm thu hút hàng nghìn ghe, tàu đánh bắt trên biển, tạo nên khung cảnh náo nhiệt khó tả. Phần nghi lễ diễn ra trang nghiêm, tôn kính, bắt đầu lúc 13 giờ ngày 15. Chánh lễ cùng Ban Trị Sự Lăng Ông Nam Hải trang trọng tiến hành các nghi thức truyền thống như đọc hương văn tế, lễ bái của học trò, hội bà, hội ông… Sau đó, Ban Trị Sự thỉnh lư hương lên long đình, các học trò lễ khiêng kiệu theo hầu. Đoàn diễu hành bắt đầu từ Lăng Ông Nam Hải, đi qua thị trấn Sông Đốc đến cảng lên tàu ra biển, với sự dẫn đầu của lân, trống, tiếp theo là long đình, chánh chủ, chánh vạn, các vị chức sắc, học trò lễ, cung nữ, phi tần và bà con địa phương. Dân chúng đứng chật kín hai bên đường, hò reo cổ vũ, tạo nên không khí sôi động không kém gì lễ hội Vía Bà Thiên Hậu Cà Mau.
Vùng cửa biển Sông Đốc rộn ràng với hàng trăm ghe, tàu đủ mọi kích cỡ, công suất và màu sắc, tạo nên một bức tranh sinh động. Trong lễ hội Nghinh Ông, ba chiếc thuyền lớn kết thành đoàn, chở Ban Trị Sự, các vị chức sắc và học trò lễ. Trên những chiếc thuyền ra khơi, mọi người đều được mời ăn uống miễn phí, cùng chung vui. Du khách được chiêm ngưỡng biển cả bao la, các đoàn tàu cờ hoa rực rỡ, đắm mình trong những đợt sóng vỗ mạn thuyền và lắng nghe ngư dân kể về huyền thoại Cá Ông cứu người, tạo nên một trải nghiệm độc đáo và đầy ý nghĩa.
Lễ Nghinh Ông diễn ra với các đoàn ghe, tàu chạy ra biển hướng Hòn Chuối, không giới hạn thời gian hay khoảng cách. Nếu gặp Cá Ông phun nước (Ông Dội) trên đường diễu hành, đoàn tàu sẽ quay về. Ngược lại, đoàn tàu tiếp tục ra khơi và chủ lễ đọc lời nguyện cầu. Khi cách đất liền khoảng 1-2 hải lý, chủ lễ sẽ xin keo, múc nước vào lọ để thờ cúng Lăng Ông Nam Hải.
Lễ hội Nghinh Ông Sông Đốc là dịp để ngư dân thể hiện lòng thành kính với Cá Ông, vị thần biển. Trong nghi thức rước Cá Ông về lăng, người dân Sông Đốc bày tỏ lòng tôn kính với thần biển bằng cách dâng hương án gồm nhang đèn, gà vịt, heo quay, trái cây… trước nhà. Bên cạnh các nghi lễ truyền thống, lễ hội còn rực rỡ sắc màu với các trò chơi dân gian thú vị như đánh cờ tướng, kéo co, đẩy gậy, bóng chuyền, bóng đá… mang đến không khí náo nhiệt, vui tươi cho cộng đồng.
Lăng Ông Nam Hải rực rỡ, tráng lệ trong lễ hội. (Ảnh: Mekong Delta Explorer)
Lễ cúng trang nghiêm với chức sắc, chánh lễ, học trò lễ và cung nữ trước khi ra biển. (Ảnh: Mekong Delta Explorer)
Đoàn diễu hành từ Lăng Ông Nam Hải ra biển. (Ảnh: Mekong Delta Explorer)
Tàu ra khơi rước Ông. (Ảnh: Mekong Delta Explorer)
Nước biển trong lành được thờ cúng. (Ảnh: Mekong Delta Explorer)
Lễ Hội Nghinh Ông Sông Đốc là nét văn hóa độc đáo của ngư dân Cà Mau, thể hiện lòng biết ơn đối với biển cả và mong muốn một năm mưa thuận gió hòa, đánh bắt được nhiều tôm cá. Nếu có dịp ghé thăm Cà Mau, đừng bỏ lỡ cơ hội trải nghiệm lễ hội đặc sắc này, bạn nhé!
Nguồn: Cổng Thông Tin Du Lịch Cà Mau
