Huyền thoại đường sắt răng cưa: Hành trình khám phá Phan Rang – Đà Lạt
Đường tàu răng cưa Phan Rang – Đà Lạt là cung đường tàu sắt chạy bằng đầu máy hơi nước độc đáo, đưa du khách từ Phan Rang lên Đà Lạt hoặc xuống Ninh Thuận, băng qua những cung đường núi non hùng vĩ.
Du lịch Ninh Thuận, đừng bỏ qua tuyến đường tàu răng cưa Phan Rang – Đà Lạt, một hành trình khám phá dấu tích lịch sử, mang đậm giá trị văn hóa và tinh thần. Nơi đây lưu giữ những câu chuyện xưa, ẩn chứa nét đẹp hoang sơ và hùng vĩ, hứa hẹn một trải nghiệm đầy thú vị.
Đường sắt răng cưa Phan Rang – Đà Lạt: Tổng quan
Đường tàu răng cưa Phan Rang – Đà Lạt được mệnh danh là con đường tàu huyền thoại bởi đây là một trong hai tuyến đường sắt răng cưa leo núi độc nhất trên thế giới. Một tuyến đã từng tồn tại ở Việt Nam, tuyến còn lại ở Thụy Sĩ và vẫn còn hoạt động đến ngày nay.
Tuyến đường tàu răng cưa Phan Rang – Đà Lạt ấn tượng hơn tuyến đường tàu ở Thụy Sĩ về cả chiều dài và độ dốc. Với chiều dài lên tới 84km, trong đó 43km là đường răng cưa, tuyến đường Phan Rang – Đà Lạt vượt xa tuyến đường sắt Thụy Sĩ chỉ dài khoảng 25km.
Di tích đường sắt răng cưa Phan Rang – Đà Lạt.
Tuyến đường sắt răng cưa Phan Rang – Đà Lạt, một công trình ấn tượng, từng là con đường huyết mạch kết nối Ninh Thuận và Đà Lạt, đưa hành khách và hàng hóa qua lại hai địa điểm du lịch nổi tiếng. Nơi đây, du khách có thể khám phá bia ký tự Chăm Pa cổ kính ở Ninh Thuận, tắm biển, rồi lên Đà Lạt nghỉ dưỡng, đặc biệt thu hút du khách quốc tế.
Sau nhiều năm chiến tranh, tuyến đường sắt Đà Lạt – Trại Mát bị hư hỏng nặng nề, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động vận chuyển. Do đó, ngành Đường sắt Việt Nam quyết định dỡ bỏ tuyến đường sau năm 1975. Hiện tại, chỉ còn khoảng 7 km đường sắt hoạt động, đưa du khách từ Đà Lạt đến Trại Mát.
Lịch sử đường tàu răng cưa Phan Rang – Đà Lạt
Bác sĩ Alexandre Yersin, khi khám phá cao nguyên Langbiang và Đà Lạt, nhận thấy khí hậu ôn hòa tương đồng với châu Âu. Nhận thức được tiềm năng của vùng đất này, bác sĩ Yersin đã viết thư giới thiệu cho Toàn quyền Pháp Paul Dumer, người đang tìm kiếm một địa điểm xây dựng khu nghỉ dưỡng.
Năm 1901, Toàn quyền Paul Dumer ký sắc lệnh xây dựng tuyến đường sắt Tháp Chàm – Đà Lạt, sau chuyến thị sát khu vực vào tháng 3 – 1899. Mục đích của dự án là vận chuyển nguyên vật liệu phục vụ việc xây dựng khu nghỉ dưỡng dành cho người Pháp tại Đà Lạt.
Tuyến đường sắt được khởi công xây dựng vào năm 1908 sau nhiều lần trì hoãn. Địa hình đồi núi hiểm trở ở vùng Nam Trung Bộ khiến các kỹ sư người Pháp phải thêm một đường răng cưa giữa hai đường tàu, giúp tàu dễ dàng di chuyển khi lên dốc. Tuy nhiên, điều này cũng khiến việc xây dựng trở nên vô cùng khó khăn.
Ray răng cưa chống trơn trượt giữa đường ray.
Công trình đường tàu răng cưa Phan Rang – Đà Lạt là kết quả của sự nỗ lực phi thường từ hàng chục ngàn công nhân xây dựng trên khắp đất nước. Họ phải đối mặt với những thử thách gian nan, sử dụng dụng cụ thô sơ để khai thác núi non hiểm trở, vượt qua những thác nước, ghềnh đá nguy hiểm. Nỗ lực phi thường ấy đã góp phần tạo nên một công trình kiến trúc độc đáo, ghi dấu ấn lịch sử.
Tuyến đường sắt này được xây dựng bằng xương máu của biết bao người công nhân. Theo tài liệu, tỷ lệ tử vong do bệnh tật hoặc tai nạn là 50%, nghĩa là trung bình cứ 10 người thì 5 người bỏ mạng.
Hoàn thành vào năm 1932, tuyến đường sắt Phan Rang – Đà Lạt với chiều dài 84km là một kỳ công kỹ thuật. Với mức đầu tư hơn 2000 triệu Franc, tuyến đường băng qua 9 nhà ga, 5 đường hầm xuyên núi, 2 cầu lớn và hai cung đèo hiểm trở là Ngoạn Mục và Dran. Đây là tuyến đường sắt răng cưa độc đáo và dài nhất Việt Nam, ghi dấu ấn ấn tượng trong lịch sử giao thông nước ta.
Khám phá đường sắt răng cưa Phan Rang – Đà Lạt
3.1 Những dấu tích còn sót lại
Tuyến đường sắt răng cưa Phan Rang – Đà Lạt đã bị dỡ bỏ, nhưng dấu tích còn sót lại vẫn là minh chứng cho sự tồn tại của nó. Thuê xe máy ở Phan Rang, bạn có thể lần theo những di tích này, khám phá tuyến đường sắt từng là niềm tự hào của người dân trong khu vực.
Di tích còn sót lại của tuyến đường tàu răng cưa là hai cây cầu Tân Mỹ và cầu Sông Pha. Cầu Tân Mỹ, song song với Quốc lộ 27, dài khoảng 300m, có 10 nhịp cầu. Kiến trúc Pháp, cầu được xây dựng để phục vụ đoàn tàu vượt sông.
Cầu Tân Mỹ hoang tàn, cây leo phủ kín.
Bỏ quên sau khi đường tàu bị dỡ bỏ, cây cầu Tân Mỹ nay phủ rêu phong, cây cối mọc um tùm. Những trụ cầu rải rác song song tuyến đường Phan Rang – Đà Lạt như những dấu tích lịch sử hấp dẫn. Khám phá cầu Tân Mỹ và tuyến đường tàu cũ sẽ mang đến trải nghiệm du lịch độc đáo cho bạn.
Cầu tàu hoang tàn còn sót lại ở Ninh Thuận, Lâm Đồng.
Cầu Sông Pha, một biểu tượng của tuyến đường tàu răng cưa, vẫn giữ vai trò quan trọng trong đời sống của người dân địa phương. Được thiết kế chắc chắn, cây cầu này không chỉ là di sản lịch sử mà còn là cầu dân sinh phục vụ nhu cầu đi lại của người dân. Vị trí thuận lợi của cầu Sông Pha đã góp phần tạo nên sự kết nối quan trọng giữa các khu vực, khẳng định giá trị trường tồn của công trình độc đáo này.
Hầm chui số 2 trên tuyến đường sắt răng cưa Phan Rang – Đà Lạt, với độ dốc hiểm trở, từng là điểm thử thách cho đoàn tàu. Nay, hầm bị bỏ hoang, trở thành lối mòn quen thuộc cho người dân địa phương.
Đường hầm tàu sắt bỏ hoang thành lối đi cho dân.
Đèo Sông Pha không chỉ mang vẻ đẹp hùng vĩ mà còn ẩn chứa dấu tích của lịch sử. Nhà ga Sông Pha (ga Krongpha), từng là điểm dừng chân nổi tiếng của tuyến đường sắt, nay đã bị bỏ hoang. Cấu trúc bằng thép trụi lủi, mái nhà dột nát cùng cây cối um tùm là những gì còn lại của một thời huy hoàng. Nơi đây từng là minh chứng cho kỹ thuật độc đáo của bánh răng cưa, giúp tàu vượt qua những cung đường hiểm trở.
Nhà ga hoang tàn, dấu tích một thời huy hoàng.
Ga Eo Gió, điểm dừng chân tiếp theo trên hành trình khám phá đường tàu răng cưa Phan Rang – Đà Lạt, từng là một điểm giao thương sầm uất, thu hút tiểu thương khắp nơi. Nay, bị bỏ hoang, ga Eo Gió trở nên hoang tàn, xuống cấp, trở thành nơi trú ngụ của những người vô gia cư.
Sau khi vượt qua đường hầm xuyên núi bị lãng quên, bạn sẽ được chào đón bởi khung cảnh hùng vĩ của thung lũng sâu thẳm. Rừng cây xanh ngát bao phủ, tạo nên bầu không khí trong lành, thư thái, tiếp thêm năng lượng cho hành trình khám phá của bạn.
Dốc tàu răng cưa Phan Rang – Đà Lạt còn sót lại.
Ngoài những dấu tích còn sót lại tại Ninh Thuận, du khách có thể khám phá tuyến đường sắt lịch sử với các di tích như ga Trạm Hành, đường sắt leo núi đèo Dran và nhà ga Cầu Đất. Trong đó, ga Trạm Hành nổi tiếng với kiến trúc độc đáo theo phong cách Pháp, giữ lại nhiều chi tiết nguyên bản. Xung quanh ga còn có hơn 20 biệt thự cổ bị bỏ hoang, tạo nên khung cảnh đầy hoài niệm.
Tuyến đường sắt răng cưa Phan Rang – Đà Lạt nay chỉ còn nhánh đường sắt Đà Lạt – Trại Mát. Bạn có thể trải nghiệm chuyến tàu độc đáo, đưa bạn khám phá Trại Mát và trở về Đà Lạt.
Ga Đà Lạt mang phong cách nhà rông Tây Nguyên.
Khôi phục đường tàu răng cưa Phan Rang – Đà Lạt: Nối lại mạch sống lịch sử, khơi dậy tiềm năng du lịch.
Kế hoạch khôi phục tuyến đường sắt Phan Rang – Đà Lạt được tỉnh Ninh Thuận và Lâm Đồng đề xuất từ năm 2013 nhằm thúc đẩy kinh tế, giao lưu văn hóa và đặc biệt là du lịch giữa hai vùng. Nhu cầu du lịch đến Ninh Thuận và Đà Lạt ngày càng tăng cao, khiến tuyến đường sắt được kỳ vọng sẽ mang đến nhiều lợi ích to lớn.
Tuy nhiên, dự án khôi phục tuyến đường tàu răng cưa gặp phải trở ngại về chi phí lớn, khiến nó vẫn chưa thể được thực hiện. Nếu được khôi phục, tuyến đường sẽ mang đến trải nghiệm độc đáo cho du khách, kết nối Phan Rang với Đà Lạt bằng tàu, mở ra hành trình khám phá các địa danh nổi tiếng như bãi đá Karang Ninh Thuận, vịnh Vĩnh Hy, biển Ninh Chữ.
Tuyến đường sắt răng cưa Phan Rang – Đà Lạt, dù nay chỉ còn dấu tích, vẫn là minh chứng lịch sử hào hùng. Khám phá Ninh Thuận, đừng bỏ lỡ những địa danh độc đáo, lưu giữ khoảnh khắc ấn tượng!
Nguồn: Tổng hợp
