Chùa Phổ Minh Quảng Bình: Nơi lưu giữ dấu ấn Phật học một thời vang bóng
Chùa Phổ Minh Quảng Bình, trung tâm Phật học nổi tiếng, là điểm du lịch hấp dẫn không thể bỏ qua khi đến Quảng Bình. Hãy thêm địa điểm này vào cẩm nang du lịch của bạn!
1. Giới thiệu Chùa Phổ Minh Quảng Bình
Địa chỉ: Đức Ninh Đông, Đồng Hới, Quảng Bình
Quảng Bình không chỉ nổi tiếng với các di tích lịch sử và văn hóa, các thắng cảnh thiên nhiên mà còn là nơi hội tụ nhiều ngôi chùa cổ kính. Trong số đó, Chùa Phổ Minh, với lịch sử từng là trung tâm Phật học của tỉnh, được xem là biểu tượng văn hóa tâm linh đặc sắc. Chùa Quan Âm Tự và Chùa Ngoạ Cương Quảng Bình cũng góp phần tô điểm cho bức tranh văn hóa tâm linh độc đáo của mảnh đất Quảng Bình.
Nằm ở vùng đất linh thiêng Tiền hướng Mâu Sơn, chùa được hòa thượng Thích Phổ Minh xây dựng vào năm 1920 tại xóm Ải, làng Đức Phổ (nay là thôn Đức Trường, phường Đức Ninh Đông, Đồng Hới). Chùa gần Chùa Đại Giác Quảng Bình, thuận tiện cho du khách tham quan.
Chùa Phổ Minh Quảng Bình, nơi sinh ra nhiều bậc cao tăng đạo hạnh, đóng góp to lớn cho sự phát triển của Phật giáo Việt Nam những năm 50, 60. Chùa lưu giữ 14 pho tượng Phật cổ từ Tổ đình Sắc tứ Minh Đức – ngôi chùa cổ do 12 dòng họ làng Đức Phổ thành lập vào đầu thế kỷ 17, nay đã không còn.
Chùa Phổ Minh: Tâm linh Quảng Bình.
2. Khám phá ngôi chùa linh thiêng bậc nhất
2.1 Tìm hiểu về hòa thượng Phổ Minh
Hòa thượng Đặng Giới, pháp danh Hồng Tuyên, tự Chánh Giáo, hiệu Từ Thông, sinh năm Đinh Hợi (1889) tại làng Đức Phổ, xã Đức Ninh, huyện Quảng Ninh, Quảng Bình. Xuất thân từ gia đình truyền thống mộ đạo, ông được người dân địa phương trìu mến gọi là thầy Đặng Giới hoặc hòa thượng Phổ Minh.
Mồ côi cha mẹ từ nhỏ, hòa thượng được chú ruột đưa đến Huế học đạo tại Tổ đình Quốc Ân năm 10 tuổi. Sau 12 năm miệt mài nghiên cứu kinh giáo, ông trở về quê nhà Quảng Bình hoằng dương Phật pháp. Từ những năm 1928 – 1930, hòa thượng xây dựng Chùa Phổ Minh, biến nơi đây thành trung tâm tu tập, góp phần chấn hưng Phật giáo địa phương.
Với khát vọng hồi sinh Phật giáo Quảng Bình, hòa thượng đã dành nhiều tâm huyết cho việc đào tạo tăng tài, gửi nhiều tăng sĩ trẻ đến Huế học tập tại Phật đường Báo Quốc. Song song đó, ông còn tổ chức lễ quy y, truyền giới cho hàng nghìn người. Đây cũng là giai đoạn Phật giáo Quảng Bình phát triển mạnh mẽ, với sự ra đời của Hội quán Tỉnh hội Phật giáo, Sơn môn Tăng già, cùng hàng loạt chùa và tịnh thất được xây dựng khắp tỉnh.
Năm 1951, hòa thượng đã hợp tác với Chi hội Phật giáo và Hội Phật học Quảng Bình biến Chùa Phổ Minh thành trung tâm Phật học của tỉnh. Tại đây, ông đào tạo Phật học từ cơ bản đến trung cấp, góp phần nâng cao trình độ cho tăng ni. Từ năm 1957, hòa thượng thường xuyên kêu gọi tăng chúng về Chùa Phổ Minh an cư kiết hạ, trau dồi giới hạnh và tuân thủ thanh quy. Nhờ vậy, nếp sống và sinh hoạt của các tăng già ngày càng quy củ hơn.
Hòa thượng Phổ Minh không chỉ tận tâm với Phật sự, hoằng dương chánh pháp mà còn tích cực tham gia các hoạt động yêu nước tại Quảng Bình. Ông đảm nhiệm nhiều trọng trách quan trọng trong cả Phật giáo và xã hội, từng giữ chức Ủy viên Trung ương Hội Phật giáo Thống nhất Việt Nam, Chi hội trưởng Chi hội Phật giáo Thống nhất tỉnh Quảng Bình, và đại biểu Hội đồng Nhân dân tỉnh Quảng Bình.
Hòa thượng từng được suy tôn là Đường đầu Hòa thượng tại Giới đàn lớn ở Quảng Bình. Ông viên tịch ngày 3/3/1968, hưởng thọ 73 tuổi. Bảo tháp của hòa thượng được tôn trí trong khuôn viên chùa Phổ Minh Quảng Bình.
Chánh điện trang trí công phu.
2.2 Hòa thượng Thích Trí Quang
Hòa thượng Thích Trí Quang, xuất gia vào giờ Giao thừa năm Bính Tý (1936) dưới sự dẫn dắt của Hòa thượng Thích Hồng Tuyên, được biết đến như một bậc tu hành đạo hạnh với trí tuệ uyên thâm. Ông là nhà Phật học lỗi lạc, đồng thời là tác giả, dịch giả của nhiều tác phẩm kinh điển và văn học quý giá, góp phần bảo tồn và phát triển kho tàng văn hóa Phật giáo.
Hòa thượng Thích Trí Quang từng tu tập lâu năm tại chùa Phổ Minh.
Lịch sử trùng tu Chùa Phổ Minh Quảng Bình
Chùa Phổ Minh Quảng Bình được xây dựng vào năm 1920, khởi đầu là một am nhỏ thờ Phật do nữ tín chủ Cửu Khanh và Phật tử làng Đức Phổ phát tâm cúng dường. Sau ba năm, chùa được sửa sang khang trang hơn nhưng vẫn chỉ là kiến trúc đơn sơ bằng tre nứa lá. Đến năm 1928, chùa được tôn tạo lại, quy mô rộng hơn, có cấu trúc hai gian ba chái, xây gạch, lợp ngói, mang dáng vẻ khang trang hơn hẳn.
Vườn cây cổ thụ của chùa được bao bọc bởi tường thành vững chãi. Năm 1938, triều đình nhà Nguyễn ban sắc phong cho chùa danh hiệu “Sắc tứ Phổ Minh tự”. Phong trào chấn hưng Phật giáo Quảng Bình phát triển mạnh mẽ vào giai đoạn 1948 – 1952, chùa trở thành trụ sở của Chi hội Phật giáo và Hội Phật học Quảng Bình.
Chùa được trùng tu quy mô hơn, xây thành 3 gian cao rộng, hai bên tả hữu là nhà tăng, nhà thiền khang trang. Tuy nhiên, năm 1968, chiến tranh tàn khốc đã phá hủy hoàn toàn chùa, chỉ còn lại móng.
Năm 1970, sau khi hòa thượng Phổ Minh viên tịch, bà con tự nguyện góp công sức và tiền bạc để dựng lại chùa. Tuy nhiên, hơn 20 năm sau, đến năm 2000, ngôi chùa đã xuống cấp nghiêm trọng. Nhìn thấy cảnh tượng ấy, lòng Phật tử địa phương và cả những người con Phật xa xứ đều xót xa. Họ cùng chung tay góp sức, quyên góp tiền bạc để trùng tu lại ngôi chùa.
Lễ đặt đá trùng tu Tổ đình Phổ Minh diễn ra vào ngày 21/5 năm Bính Tuất (2006). Sau gần 8 tháng thi công, công trình hoàn thành và được khánh thành vào ngày 26/1 năm 2007. Chùa được xây dựng theo kiến trúc chùa Tổ truyền thống miền Trung, với bố cục tiền Phật hậu Tổ, tiền đường hai bên có lầu chuông, lầu trống, phía trước là tam quan. Trong khuôn viên có tháp Tổ, nơi thờ Hòa thượng Phổ Minh. Bảo tháp cao 5m, gồm 3 tầng, được xây dựng mới với kiến trúc đẹp mắt.
Chuông chùa Phổ Minh
2.4 Kiến trúc tại chùa
Chùa Phổ Minh Quảng Bình lưu giữ nhiều báu vật, từ hai cặp đối cổ xưa trước tam quan và trong chánh điện đến đại hồng chung, chiếc trống lớn ở tiền đường, đều là tặng phẩm của các vị cao tăng và Phật tử xa quê nhân dịp khánh thành. Bên cạnh các pho tượng Phật Thích Ca, Phật A Di Đà, Bồ tát Quan Thế Âm… chùa còn gìn giữ pho tượng Phật cổ của chùa Minh Đức xưa, góp phần tôn vinh giá trị lịch sử và văn hóa của ngôi chùa.
Tổ đường Chùa Phổ Minh Quảng Bình hiện thờ 5 long vị: Hòa thượng Đắc Ân, Hòa thượng Đắc Quang (hai anh em ruột), Tổ sư Từ Niệm (trụ trì Tổ đình Sắc tứ Minh Đức làng Đức Phổ xưa), 5 vị Hòa thượng trụ trì chùa Linh Quang và Hòa thượng Phổ Minh.
Kiến trúc chùa đậm nét truyền thống.
Tượng Phật thờ bên trong chùa
Nằm ẩn mình trong lòng Quảng Bình, Chùa Phổ Minh như đóa sen thanh tao tỏa hương, nơi Trần Nhân Tông từng chọn làm điểm dừng chân, kiến tạo am trì. Nếu có thời gian, bạn nên khám phá thêm những địa danh hấp dẫn khác như Cổng Trời – Cha Lo, để trải nghiệm trọn vẹn vẻ đẹp hoang sơ, hùng vĩ của Quảng Bình.
Nguồn: Tổng hợp.
