Tháp Dương Long – Dấu ấn văn hóa Champa ở vùng đất võ trời văn

Tháp Dương Long, một minh chứng cho nghệ thuật kiến trúc Champa cổ xưa, tọa lạc tại Bình Định, là công trình tôn giáo lâu đời, mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa độc đáo.

1. Tổng quan về tháp Dương Long

1.1 Tháp Dương Long ở đâu? Hướng dẫn di chuyển đến công trình tháp nổi tiếng

Địa chỉ: Xã Tây Bình, Huyện Tây Sơn, Bình Định

Giờ mở cửa: 7h30-11h00 & 14h00-16h30, tất cả các ngày

Giá vé tham quan (cập nhật tháng 10/2023):

Vé vào cổng: 15.000 VNĐ/người
(Áp dụng cho người lớn & trẻ em cao trên 1m2)

– Trẻ em cao dưới 1m2: Miễn phí

Nằm giữa hai thôn An Chánh và Vân Tường, huyện Tây Sơn, Tháp Dương Long (còn gọi là tháp An Chánh, tháp Bình An hay tháp Vân Tường) sừng sững trên một gò cao, là minh chứng hùng hồn cho sức mạnh tâm linh và tinh thần kiên cường của người dân Bình Định xưa. Với độ cao ấn tượng, tháp là một công trình kiến trúc độc đáo, trở thành biểu tượng của vùng đất này qua hàng trăm năm.

Tháp Dương Long tọa lạc cách Thành phố Quy Nhơn khoảng 50km. Du khách có thể lựa chọn nhiều phương tiện để di chuyển đến đây, bao gồm ô tô, xe máy, xe bus, taxi, v.v. Nếu di chuyển bằng phương tiện cá nhân, Hải Âu Travel gợi ý cung đường thuận tiện nhất là theo quốc lộ 1A đến ngã tư thị trấn Gò Găng, rẽ trái vào tỉnh lộ 636. Sau khi chạy khoảng 15km, rẽ trái vào xã Tây Bình là đến được công trình tháp đồ sộ này.

Tháp Dương Long, Tây Sơn, Bình Định. Ảnh: @harry.sherry

1.2 Nguồn gốc hình thành nên tháp Dương Long Bình Định

Xây dựng từ thế kỷ XII đến XIII, thời kỳ hoàng kim của văn hóa Chămpa, Tháp Dương Long tại Bình Định đã trở thành minh chứng cho sự trường tồn của kiến trúc Chăm, gắn bó với cộng đồng địa phương suốt 9 thế kỷ.

Kiến trúc tòa tháp phản ánh rõ nét phong cách độc đáo của thời kỳ Vijaya. Vị trí xây dựng trên đồi cao và lối kiến trúc chạm khắc hoa văn, hình thù tinh xảo trên gạch nung là minh chứng cho xu hướng di chuyển và nghệ thuật kiến trúc đặc trưng của thời đại này.

Với những đặc điểm độc đáo, Tháp Dương Long đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích kiến trúc nghệ thuật và Di tích quốc gia đặc biệt vào năm 1980. Nơi đây là minh chứng hùng hồn cho giá trị văn hóa – tâm linh và kiến trúc cổ xưa đặc sắc của vùng đất Quy Nhơn, thu hút du khách trong và ngoài nước.

Tòa tháp 9 thế kỷ. 📸 @aloha.nguyen

Tháp Dương Long độc đáo ở điểm gì?

2.1 Hình dáng của tháp Dương Long

Tháp Dương Long mang đậm nét kiến trúc Chăm truyền thống, với phần đế vuông vức, thân thon dần về phía cửa, tạo hình dáng như chiếc búp hướng lên trời. Đỉnh tháp được thiết kế nhiều tầng thu nhỏ, kết thúc bằng chóp hình hoa sen độc đáo.

Ba tòa tháp kiến trúc hình búp xinh xắn. (Ảnh: @shige076)

Đỉnh tháp nhiều tầng thu nhỏ, kết thúc bằng hoa sen. (Ảnh: TranNhatDuat)

2.2 Vật liệu xây dựng và nghệ thuật điêu khắc

Tháp Dương Long, được xây dựng chủ yếu bằng gạch và đá, mang đậm dấu ấn kiến trúc Khmer. Nhà nghiên cứu H. Parmentier, vào đầu thế kỷ XX, đã chỉ ra nhiều điểm tương đồng về hình dáng, cấu trúc và họa tiết điêu khắc trên tháp với kiến trúc Khmer truyền thống. Nhờ đó, niên đại của tháp được xác định vào khoảng thế kỷ XII đến XIII, thể hiện rõ nét ảnh hưởng văn hóa Khmer trong kiến trúc Việt Nam.

Tháp xây toàn gạch đá.

Hoa văn, họa tiết, hình tượng nghệ thuật được khắc trực tiếp lên gạch, đá. (Ảnh: @paworn)

2.3 Chức năng tôn giáo

Quần thể tháp Dương Long, với ba tòa tháp tượng trưng cho ba vị thần tối cao của Ấn Độ giáo là Brahma, Vishnu và Shiva, thể hiện rõ chức năng tôn giáo của công trình. Theo thông lệ, mỗi tháp lớn được chia thành ba tòa nhỏ, mỗi tòa dành riêng cho một vị thần. Tại Bình Định, tháp Bắc thờ Brahma, tháp Giữa thờ Shiva, và tháp Nam thờ Vishnu.

Tháp thờ thần tối cao Ấn Độ giáo.

Kiến trúc tòa tháp mang dáng dấp của kiến trúc Chăm truyền thống. (Ảnh: @paworn)

Khám phá vẻ đẹp trọn vẹn tháp Dương Long

3.1 Tham quan 3 cụm tháp Dương Long

Quần thể tháp Dương Long, với ba tòa tháp xếp thẳng hàng, tạo nên một kiệt tác kiến trúc độc đáo. Chiều cao của các tháp lần lượt là 33m, 39m và 32m, từ Nam đến Bắc. Quy mô đồ sộ của Dương Long là minh chứng cho sự uy nghi của nghệ thuật Champa, chưa từng có công trình nào sánh bằng. Đây là cụm tháp gạch cao nhất Việt Nam và cả khu vực Đông Nam Á, khẳng định vị thế của kiến trúc Champa trong lịch sử.

Tham quan tháp Dương Long, bạn sẽ được chiêm ngưỡng cận cảnh ba tòa tháp nguy nga, một quần thể kiến trúc độc đáo.

Tháp Nam:Tòa tháp cao khoảng 33m, có chân đế hình vuông rộng 14m, là công trình nguyên vẹn nhất trong quần thể. Phần nhô ra từ cửa cao 0,76m. Tường tháp bo góc giật cấp, nhô dần về phía trước. Ngay dưới nóc, những đường gờ uốn lượn loe ra đỡ bộ diềm mái trang trí đầu voi, mình sư tử. Khung cửa chính bằng đá sa thạch, nhưng vòm cửa chính và các cửa giả trên mặt Nam, Tây đã bị sụp.

Tháp Giữa:Nổi bật giữa quần thể kiến trúc, tòa tháp cao 39m như phần đỉnh uy nghi. Họa tiết trang trí tuy không cầu kỳ như hai công trình kề cận, nhưng vẫn toát lên vẻ đẹp riêng. Tháp được bao quanh bởi những trụ ốp đơn giản, mỗi mặt có 7 trụ, đầu trụ loe ra ngoài, kết hợp với các khối đá tạo nên những dải giật cấp. Chân đế hình vuông được ốp kín bằng đá sa thạch, mang đến vẻ vững chãi, bề thế.

Tháp Bắc:Tháp Bắc, công trình bị tàn phá nặng nề nhất trong quần thể kiến trúc, có chiều cao khoảng 32m, tương đồng với tháp Nam về hình dáng và kích thước. Viền tháp được trang trí bằng những hình sư tử và voi chạm khắc tinh xảo trên các khối đá, tạo sự phân cách giữa thân tháp và chân đế.

Ba tòa tháp xếp thẳng hàng hướng Bắc – Nam, tạo nên quần thể di tích độc đáo. (Ảnh: @myvan__vo)

Tháp Dương Long cổ kính, uy nghiêm, in dấu thời gian. (Ảnh: @@jessie.phan_)

3.2 Chiêm ngưỡng 2 công trình mở

Ngoài ba tòa tháp chính, khu di tích còn sở hữu hai công trình kiến trúc bằng gạch ở phía Tây, góp phần làm nên sự trọn vẹn của quần thể.

Công trình có hình vuông, mặt Đông – Tây dài 7,88m, mặt Bắc – Nam dài 7,52m. Phần nhô ra ở mặt trước dài 3,16m. Trục chính của kiến trúc đi qua hành lang ngăn cách tháp Giữa và tháp Nam.

Công trình thứ hai, tương tự kiến trúc thứ nhất nhưng lớn hơn, có kích thước 11,20m x 9,72m (Đông Tây x Bắc Nam), thêm phần nhô trước 1,12m. Trục chính của công trình hướng thẳng vào lối ngăn cách tòa tháp Bắc và tháp Giữa.

Tháp Dương Long sừng sững trên gò đất, cùng quần thể di tích khác.

3.3 Dừng chân tại các làng nghề chế tác gốm

Khám phá Tháp Dương, bạn sẽ được dịp ghé thăm những làng nghề gốm truyền thống như Gò Cây Ké, Gò Hời. Tại đây, bạn không chỉ chiêm ngưỡng quy trình chế tác gốm đầy tinh xảo, mà còn có thể mua những sản phẩm thủ công đẹp mắt làm quà lưu niệm cho người thân, bạn bè.

Bình Định nổi tiếng với nghề gốm truyền thống.

Lưu ý khi tham quan tháp Dương Long

Khám phá Tháp Dương Long, lưu ý:

Bảo vệ kiến trúc tòa tháp, tuyệt đối không được đục đẽo, đào bới, viết bậy, làm hư hỏng hoặc ảnh hưởng đến cấu trúc của nó.

Không mang theo đồ dễ cháy nổ.

Hãy giữ gìn môi trường sạch đẹp trong suốt hành trình tham quan, không vứt rác bừa bãi.

Hãy tránh xa những hoạt động mê tín dị đoan, hãy sống và làm việc dựa trên khoa học và logic.

Tháp Dương Long, biểu tượng văn hóa Champa cổ, đang chờ đón du khách đến tham quan, chiêm ngưỡng vẻ đẹp độc đáo. Nằm giữa đất võ trời văn Bình Định, di tích lịch sử này là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích khám phá văn hóa và lịch sử. Hãy thêm Tháp Dương Long vào cẩm nang du lịch của bạn, để chuyến hành trình Bình Định thêm trọn vẹn.

Nguồn: Tổng hợp