Lễ Pơ Thi – Bỏ Mả Độc Đáo Của Người Ê Đê Ở Buôn Ma Thuột
Lễ Pơ Thi (bỏ mả) Buôn Ma Thuột là cơ hội để du khách khám phá phong tục độc đáo, trải nghiệm nhiều cung bậc cảm xúc đặc trưng của lễ hội truyền thống này, mang về những kỷ niệm khó quên cho chuyến hành trình.
Nguồn gốc Lễ Pơ Thi (bỏ mả) Buôn Ma Thuột
Không chỉ sở hữu thiên nhiên hùng vĩ, kho tàng văn hóa Tây Nguyên, Đắk Lắk còn nổi bật với những lễ hội độc đáo như đua voi Buôn Đôn, Cà phê, Cồng chiêng, cúng Bến nước… Trong đó, Lễ Pơ Thi (bỏ mã) Buôn Ma Thuột là lễ hội đặc sắc, thu hút du khách bởi ý nghĩa tâm linh sâu sắc và nét đẹp văn hóa truyền thống độc đáo.
Lễ Pơ Thi (bỏ mả) Buôn Ma Thuột là lễ hội tâm linh truyền thống của người Gia Rai, đã có từ hơn 100 năm, nhằm đưa tiễn người đã khuất sang thế giới mới.
Lễ hội này là một biểu hiện đặc biệt của đời sống tinh thần người Gia Rai, phản ánh niềm tin sâu sắc về sự hiện diện của linh hồn người đã khuất. Theo quan niệm của họ, linh hồn vẫn lưu luyến trần thế, quanh quẩn nơi đất trời. Mối quan hệ giữa người sống và người chết vẫn bền chặt, thể hiện qua việc thăm viếng mộ phần, dọn dẹp sạch sẽ và cúng tế qua những chiếc ống cắm sâu xuống mộ, như thể hiện lòng thành kính và sự kết nối thiêng liêng giữa hai thế giới.
Theo tục lệ truyền thống của người Gia Rai, trong thời gian tang lễ, người nhà không được mặc áo mới, sử dụng đồ tốt hay đi chơi. Đây là quy định nghiêm ngặt nhằm thể hiện sự tiếc thương và lòng thành kính đối với người đã khuất. Chỉ sau khi Lễ Pơ Thi (bỏ mả) Buôn Ma Thuột được tổ chức, phá bỏ nhà mồ cũ và dựng lên một nhà mồ mới khang trang hơn, linh hồn người đã khuất mới có thể siêu thoát, rời bỏ trần gian một cách thanh thản. Khi đó, gia đình mới xem như hoàn tất việc tang lễ.
Lễ Pơ Thi không chỉ là dịp xây dựng nhà mồ, mà còn là cơ hội cho buôn làng sum họp, dâng lễ tổ tiên và thưởng thức rượu ghè.
Lễ Pơ Thi (bỏ mả) là nghi thức lâu đời của người Gia Rai, được tổ chức sau 1 đến 3 năm để đưa tiễn người thân đã khuất. Do quy mô lớn, tốn kém và cần chuẩn bị chu đáo, nghi lễ này thường được tổ chức sớm hơn đối với gia đình nghèo, kéo dài hơn với gia đình giàu có. Xây dựng nhà mồ là công việc tốn nhiều thời gian, có thể kéo dài cả tháng, và thường được người làng hỗ trợ gia chủ.
Khám phá nét đẹp văn hóa độc đáo của Lễ Pơ Thi (bỏ mả) Buôn Ma Thuột – một lễ hội truyền thống đầy ý nghĩa. Cẩm nang du lịch Hải Âu Travel sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về lễ hội đặc biệt này.
Lễ Pơ Thi (bỏ mả) là nghi lễ lớn, tốn kém và cần chuẩn bị kỹ lưỡng. Số lượng trâu, bò dâng lễ phản ánh sự giàu có của gia đình.
2. Thời gian và địa điểm tổ chức lễ
Lễ Pơ Thi (bỏ mả) Buôn Ma Thuột, một lễ hội truyền thống của người Gia Rai, diễn ra vào khoảng tháng 1 đến tháng 4 dương lịch hàng năm. Đây là dịp để con cháu trong nhà xây mồ mả mới cho người đã khuất tại khu nghĩa địa, đồng thời là cơ hội để buôn làng tụ họp, cùng nhau bên đốm lửa, dâng lên tổ tiên những thành quả lao động và những ghè rượu cần quý đã ủ lâu năm.
3. Những nét đẹp văn hóa của lễ bỏ mả
3.1 Người chủ trì nghi lễ
Lễ Pơ Thi (bỏ mả) Buôn Ma Thuột là nghi thức quan trọng, cần sự chủ trì của già làng uy tín, am hiểu phong tục tập quán hơn 100 năm. Lễ vật gồm lợn, gà, rượu cần, thậm chí trâu, bò. Sau khi các gia đình có người đã khuất dâng lễ vật lên cho thầy cúng, thầy sẽ mang ra nhà mồ để thực hiện nghi thức bỏ mả.
Lễ Pơ Thi (bỏ mả) Buôn Ma Thuột cần chủ tế là già làng uy tín, am hiểu sâu sắc phong tục tập quán của người Gia Rai.
Lễ Pơ Thi (bỏ mả) ở Buôn Ma Thuột kéo dài trong 3 ngày 3 đêm.
Buôn Ma Thuột rộn ràng trong đêm đầu tiên của Lễ Pơ Thi (bỏ mả) – đêm vào nhà mả. Tiếng chiêng ngân vang, dẫn lối người dân buôn làng về khu nhà mồ, tay cầm những ghè rượu đầy ắp. Ngọn lửa bập bùng do thanh niên dòng họ thắp lên, soi sáng đêm hội. Âm vang tiếng chiêng vọng xa, thu hút các làng khác mang theo rượu ghè, thịt lợn… cùng chung vui.
Pơ Thi là ngày vui, xua tan nỗi buồn của những gia đình có người thân đã khuất. Cả buôn làng, cả xã cùng chung vui với gia chủ. Họ quây quần bên những ghè rượu ngọt nồng, say sưa với điệu nhảy Xoang bên ánh lửa bập bùng. Nửa đêm, những con trâu bò được đưa đến cột vào những cây cọc gỗ xung quanh nhà mồ dựng tạm, tạo nên một khung cảnh ấm cúng và đầy ý nghĩa.
Tượng Kra Kom (tượng nhà mồ) canh gác ngôi mộ, bảo vệ giấc ngủ yên của người đã khuất, thường được đặt xung quanh nhà mả.
Lễ Pơ Thi (bỏ mả) Buôn Ma Thuột diễn ra khi ánh bình minh le lói trên đỉnh núi phía Đông, báo hiệu ngày thứ hai đã đến. Lễ nghi bắt đầu bằng tiếng đập trâu, bò vang dội, một nghi thức thiêng liêng của người Gia Rai để tưởng nhớ người thân đã khuất. Khi màn đêm buông xuống, tiếng cồng chiêng trầm bổng vang vọng, dẫn dắt đoàn người đi vòng quanh nhà mồ, tạo nên khung cảnh linh thiêng, đầy cảm xúc giữa đất trời mờ ảo.
Tiếng khấn khép lại, tiếng cồng chiêng im bặt, thay vào đó là tiếng khóc thương tiễn biệt hồn ma người đã khuất. Lễ hội vui vẻ bỗng chốc nhuốm màu tang thương, tiếng cười lẫn với tiếng khóc, tạo nên một khung cảnh trái ngược đầy ám ảnh. Dù trong men say, họ vẫn không rời chén rượu, cùng nhau hát dân ca, kể chuyện rì rầm suốt đêm bên nhà mồ. Tiếng chiêng trống cũng dần chậm lại, rồi lặng lẽ kết thúc, hòa cùng dòng thời gian trôi đi.
Cảnh tượng xúc động nhất buổi lễ là khi lời thầy cúng dứt, tiếng chiêng im bặt, khắp nơi vẫn vang lên tiếng nức nở tiếc thương người đã khuất.
Hải Âu Travel vừa giới thiệu đến bạn Lễ Pơ Thi (bỏ mả) Buôn Ma Thuột – phong tục độc đáo của người Gia Rai, hơn 100 năm tuổi, tiễn người đã khuất sang thế giới mới. Tham gia buổi lễ, bạn sẽ được hòa mình vào nét đẹp văn hóa Tây Nguyên, khám phá các nghi thức độc đáo và trải nghiệm những cung bậc cảm xúc đặc biệt. Ngoài ra, Hải Âu Travel cũng gợi ý bạn tham khảo thêm Lễ cúng bến nước Buôn Ma Thuột – một lễ hội tâm linh độc đáo khác tại tỉnh lỵ này, hứa hẹn mang đến những trải nghiệm khó quên.
Nguồn: Tổng hợp
