Đền Lảnh Giang: Nơi hội tụ hào khí địa linh nhân kiệt tại Hà Nam
Đền Lảnh Giang, với kiến trúc cổ kính và lễ hội văn hóa tâm linh độc đáo, hứa hẹn mang đến cho du khách trải nghiệm văn hóa đầy ấn tượng. Cùng Hải Âu Travel khám phá những nét đặc sắc nhất tại đây!
1. Câu chuyện lịch sử ở đền Lảnh Giang
Địa chỉ: Yên Lạc, Mộc Nam, Duy Tiên, Hà Nam
Nằm ẩn mình giữa khung cảnh thiên nhiên thơ mộng, Đền Lảnh Giang (hay còn được biết đến với cái tên thân thuộc Đền Lảnh) là nơi lưu giữ linh hồn của Tam vị danh thần họ Phạm, những vị tướng tài ba đời Hùng Vương thứ 18. Được tôn vinh là Quan Lớn Đệ Tam, Tam vị danh thần là con của Bát Hải Long Vương và nàng Quý, có công đánh giặc Thục, bảo vệ bờ cõi, đồng thời phù trợ vợ chồng Tiên Dung công chúa. Cùng với sự hiện diện của Tiên Dung công chúa và Chử Đồng Tử, Đền Lảnh Giang trở thành điểm đến tâm linh thu hút đông đảo du khách thập phương.
Sau khi đất nước thái bình, các ngài không ngừng chăm lo sản xuất, giúp đời sống người dân ngày càng no ấm. Tương truyền, Quan Đệ Tam hy sinh trong một trận đánh, thi hài bị chém làm đôi, ném xuống sông. Phần thân dạt đến thôn Yên Lạc, người dân chôn cất và lập đền Lảnh Giang để tưởng nhớ. Đền Lảnh Giang mang kiến trúc bề thế, uy linh đậm nét truyền thống. Nơi đây còn lưu giữ nhiều cổ vật thờ cúng quý giá. Ngày 5/11/1996, Bộ Văn hóa Thông tin công nhận đền Lảnh Giang là Di tích lịch sử văn hóa quốc gia.
Đền Lảnh Giang thờ Tam vị: Phạm, Tiên Dung, Chử Đồng Tử.
Đền Yên Lạc, Hà Nam, hướng sông Hồng.
Đền Lảnh Giang: Mảng xanh bao phủ, không gian thoáng đãng.
Hướng dẫn đến đền Lảnh Giang
Nằm sát chân đê nối liền với Hà Tây xưa, bên bờ hữu sông Hồng và đối diện tỉnh Hưng Yên, Đền Lảnh Giang dễ dàng tiếp cận bằng nhiều phương tiện. Do Hà Nam không có sân bay, bạn có thể bay đến Hà Nội rồi di chuyển bằng xe bus số 206 hoặc xe khách đến đền. Một số hãng xe khách gợi ý: Phúc Lộc Thọ, Thời Đại, Mận Tịnh, Việt Trung…
Để đến đền Lảnh Giang bằng xe máy, bạn hãy tìm đường trên Google Maps đến thị trấn Đồng Văn, huyện Duy Tiên. Từ thị trấn, chạy thẳng theo QL38 khoảng 8km đến thị trấn Hòa Mạc. Tiếp tục di chuyển thêm 3-4km nữa, bạn sẽ nhìn thấy cầu Yên Lệnh. Rẽ trái tại cầu và chạy theo đường sát đê sông Hồng là đến đền Lảnh Giang.
3. Khám phá những nét đặc sắc ở đền
3.1 Vẻ đẹp kiến trúc của đền Lảnh Giang
Đền Lảnh Giang toát lên vẻ cổ kính với kiến trúc truyền thống độc đáo, gồm 3 tòa nhà 14 gian lớn nhỏ theo kiểu chữ Công, trải rộng trên khuôn viên 3.000m2. Không sở hữu địa thế đồi núi, đền Lảnh Giang vẫn toát lên vẻ đẹp thơ mộng với vườn nhãn xanh mát, đầm sen thơm ngát và bến nước hiền hòa, tạo nên không gian linh thiêng, mang đậm hồn cốt dân tộc. Hai bên đền là nhà khách, kiến trúc độc đáo, kết hợp hài hòa giữa phong cách truyền thống và hiện đại. Tòa Trung đường với kiến trúc chồng diêm hai tầng tám mái cong uy nghi, thu hút du khách gần xa.
Nét khéo léo của các nghệ nhân xưa thể hiện rõ qua những đường nét đục, gọt, tỉa, chạm khắc tinh tế, tạo nên những hoa văn tứ linh (Long, Lân, Quy, Phụng) cổ kính trang nghiêm, linh động. Cửa đền hướng ra sông Nhị Hà (sông Hồng), phía tây là khung cảnh đồng lúa bảng lảng trong làn khói lam chiều, phía bắc là đền thờ công chúa Ngọc Hoa, phía nam giáp làng Nha Xá và đình thờ Trần Khánh Dư.
Mặc dù chưa xác định chính xác thời điểm xây dựng, đền Lảnh Giang được ghi nhận lần trùng tu cuối cùng vào năm 1944 dưới niên hiệu Bảo Đại thứ 18, dựa vào chữ Hán khắc trên cây nóc của tòa đệ nhị. Trải qua thăng trầm lịch sử và nhiều lần tu sửa, đền Lảnh Giang vẫn giữ nguyên vẻ uy nghi, bề thế ấn tượng.
Kiến trúc cổ kính tại đền Lảnh Giang.
Khuôn viên đền rộng 3.000m².
Hồ đền rợp bóng cá.
Đồi Vạn Tuế mới hoàn thành sau đền Lảnh Giang.
Đền lung linh trong đêm.
Đền Lảnh Giang: Ban thờ bề thế, chạm trổ tinh xảo.
Nằm cách đền Lảnh Giang 50m về phía đông là đền Cửa Sông (hay đền Cờ), một công trình kiến trúc đồ sộ với kiểu chồng diêm mái cong, lợp ngói nam. Mặt tiền đền hướng ra sông Hồng, mang đến khung cảnh thơ mộng và hùng vĩ với dòng nước mênh mông.
Nằm về phía tây đê, cách đền Lảnh Giang không xa là đền thờ vua Lê, nơi tưởng nhớ Lê Thái Tổ Cao Hoàng đế. Theo sắc phong lưu giữ tại đền, ngôi đền được nhân dân lập nên để tưởng nhớ công lao của vị vua đã từng vi hành đến đây, kiểm tra quan lại địa phương khi thi hành luật lệ của triều đình. Đền vua Lê lưu giữ nhiều địa danh độc đáo như vườn vua, sân chơi, khu mâm xôi đắp rồng chầu phượng múa, khu dinh ngự… chứng minh câu chuyện vi hành lịch sử của nhà vua.
3.2 Lễ hội đền Lảnh Giang nổi tiếng của Hà Nam
Lễ hội đền Lảnh Giang được tổ chức hằng năm, gồm hai kỳ lễ lớn: Kỳ lễ đầu tiên diễn ra từ 18 – 25/6 Âm lịch, kỳ thứ hai từ 18 – 25/8 Âm lịch. Đây là dịp để tưởng nhớ công ơn của ba vị danh thần phò tá vua Hùng đánh giặc ngoại xâm và tri ân công lao của vợ chồng Chử Đồng Tử – Tiên Dung.
Sau thời gian gián đoạn, đền Lảnh Giang được công nhận là di tích lịch sử quốc gia vào năm 1996. Tỉnh Hà Nam sau đó đã phục hồi lễ hội truyền thống. Hiện nay, lễ hội tháng 6 là lễ hội chính, còn lễ hội tháng 8 chỉ diễn ra nghi thức dâng hương, tế tạ.
Để lễ hội đền Lảnh Giang diễn ra chu đáo, người dân thôn Yên Lạc và xã Mộc Nam đã chuẩn bị kỹ lưỡng từ nhiều tháng trước. Thủ nhang đền và các bậc cao niên của thôn Yên Lạc sẽ lựa chọn người thực hiện nghi lễ. Ngoài nghi thức tế lễ truyền thống, lễ hội còn mang đến những trò chơi dân gian hấp dẫn như đi cầu khỉ, bắt vịt dưới ao, đẩy gậy, mang đến niềm vui cho du khách.
Lễ hội đền Lảnh Giang vào cuối tháng 6 (ngày 24) không chỉ là dịp tôn vinh Quan lớn Đệ Tam với lễ rước kiệu, hát văn, mà còn là không gian văn hóa đặc biệt để gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa hầu đồng truyền thống. Từ sáng sớm, các hoạt động diễn xướng hầu thánh đã diễn ra sôi nổi, góp phần bảo tồn và phát triển đời sống tinh thần của dân tộc.
Lễ hội đền Lảnh Giang là bản giao hưởng văn hóa, tái hiện lịch sử nghìn năm của cư dân hạ châu thổ sông Hồng. Từ tín ngưỡng cổ xưa thời vua Hùng dựng nước, lễ hội lưu giữ nét đẹp văn hóa sinh hoạt, thỏa mãn nhu cầu tâm linh và gửi gắm khát vọng vào tương lai. Những giá trị văn hóa đặc sắc ấy đã giúp lễ hội được công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2017.
Lễ hội đền Lảnh Giang thu hút đông khách mỗi năm.
Nghệ sĩ Nhân dân Phạm Hải Hậu giữ chức Thủ nhang đền Lảnh Giang.
Hầu thánh Lễ hội đền Lảnh Giang
Kinh nghiệm du lịch đền Lảnh Giang sẽ giúp bạn lên kế hoạch tham quan hiệu quả. Bên cạnh giá trị lịch sử – văn hóa, đền Lảnh Giang còn là điểm du lịch tâm linh hấp dẫn, mang đậm dấu ấn văn hóa vùng hạ châu thổ sông Hồng. Chuyến hành hương đến đây sẽ là trải nghiệm thú vị và đầy ý nghĩa.
Nguồn: Tổng hợp/Ảnh: FB Lảnh Giang Linh Từ.
