
Khu di tích Nguyễn Sinh Sắc: Nơi an nghỉ của chí sĩ yêu nước Nguyễn Sinh Sắc
Ghé thăm Khu di tích Nguyễn Sinh Sắc tại Cao Lãnh, du khách sẽ được tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp của người chí sĩ yêu nước, đồng thời tham quan làng Hòa An xưa – nơi ông sinh sống, dạy học và chữa bệnh cho dân nghèo.
Khu di tích Nguyễn Sinh Sắc – Nơi ghi dấu lịch sử.
Địa chỉ:37 Phạm Hữu Lầu, Cao Lãnh, Đồng Tháp
Giờ mở cửa: Tất cả các ngày trong tuần
– Buổi sáng: 7h00 – 11h30
– Buổi chiều: 13h30 – 17h00
Khu di tích Nguyễn Sinh Sắc, nơi an nghỉ của cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc – thân sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh, là một địa chỉ lịch sử ý nghĩa ở Đồng Tháp. Du khách đến đây để tưởng nhớ vị danh nhân yêu nước và tìm hiểu về cội nguồn của vị lãnh tụ vĩ đại.
Nguyễn Sinh Sắc, sinh ra và lớn lên tại Nam Đàn (Nghệ An), đỗ Phó bảng năm Tân Sửu 1901. Ông từng giữ chức Thừa biện Bộ Lễ, sau đó là Tri phủ Bình Khê (Bình Định). Trong thời gian làm quan, ông nổi tiếng với việc chống lại cường hào ác bá và bênh vực dân nghèo. Tuy nhiên, ông sớm bị triều đình nhà Nguyễn cách chức. Sau đó, ông vào miền Nam, sinh sống tại làng Hòa An (Đồng Tháp), dành trọn cuộc đời để dạy học và bốc thuốc cứu giúp người nghèo.
Để tưởng nhớ công ơn của Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc, chính quyền và nhân dân tỉnh Đồng Tháp đã xây dựng lăng mộ ông, hoàn thành vào năm 1977. Khu di tích được xếp hạng cấp quốc gia vào ngày 9 tháng 4 năm 1992 sau nhiều lần trùng tu và mở rộng. Nơi đây trở thành điểm du lịch về nguồn, lưu giữ những giá trị lịch sử và văn hóa đặc sắc của tỉnh Đồng Tháp và Đồng bằng sông Cửu Long.

Khu di tích Nguyễn Sinh Sắc ở Cao Lãnh, Đồng Tháp.

Sơ đồ khu di tích (Ảnh: T Lee)
Di chuyển đến di tích như thế nào?
Lăng cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc tọa lạc trên đường Phạm Hữu Lầu, cách trung tâm thành phố Cao Lãnh khoảng 1,5km. Nằm trong thành phố, đường đến lăng rất thuận tiện, bạn có thể lựa chọn taxi, xe bus hoặc tự lái xe. Từ trung tâm, bạn đi theo hướng đường Nguyễn Huệ, qua cầu Đúc vào Phạm Hữu Lầu, lái xe khoảng 1km, rẽ trái và đi thẳng là đến lăng. Tại đây, du khách có thể tham quan và thắp nén hương tưởng nhớ cụ Phó bảng.
Kiến trúc tiêu biểu tại khu di tích cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc.
Khu di tích Nguyễn Sinh Sắc rộng 4 ha là một quần thể kiến trúc hài hòa, thể hiện đậm nét văn hóa Đồng Tháp. Nơi đây gồm 4 khu vực chính: lăng mộ, đền thờ và nhà trưng bày cuộc đời sự nghiệp của cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc; nhà sàn Bác Hồ và vườn ao cá; mô phỏng làng Hòa An xưa và khu trò chơi dân gian, giải trí. Mỗi khu vực đều có những công trình tiêu biểu riêng, tạo nên một tổng thể độc đáo và ý nghĩa.
3.1 Khu lăng mộ
Khu lăng mộ trắng muốt, hướng Đông, được thiết kế hình vòm độc đáo, với hình cánh sen cách điệu tựa bàn tay úp. Nóc lăng là 9 con rồng cách tân vươn ra, tạo thành 9 đầu hồi, biểu trưng cho nhân dân Đồng bằng sông Cửu Long che chở, tôn vinh người chí sĩ yêu nước.
Mộ cụ Phó bảng được ốp đá hoa cương trắng tinh, nấm mộ xám tro nằm trên nền đá mài lục giác, tỏa ra hai bên. Trên đỉnh, trầm hương Ngũ Hành Sơn tỏa hương thơm ngát, chứng tỏ sự kính trọng và lòng biết ơn của con cháu.
Khuôn viên lăng mộ và đền thờ rợp bóng cây xanh, hoa thơm, là những món quà từ khắp mọi miền đất nước. Nổi bật là cây khế gần 300 tuổi bên trái và cây sộp hơn 300 tuổi bên phải. Trước khu mộ, hồ sen hình ngôi sao 5 cánh tỏa hương thơm ngát, điểm nhấn là đài sen trắng cách điệu cao 6,5m, tượng trưng cho cuộc đời thanh bạch của cụ Phó bảng.

Khu mộ vòm trắng, tựa bàn tay úp xuống, nổi bật trên nền trời. (Ảnh: Thái Nguyễn)

Hồ sen ngôi sao 5 cánh, giữa là đài sen cách điệu trước khu mộ.

Tượng đá cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc trong khuôn viên. (Ảnh: Chapi)
3.2 Nhà trưng bày cuộc đời và sự nghiệp của cụ Phó bảng
Sau khi viếng mộ cụ Nguyễn Sinh Sắc, du khách có thể ghé thăm nhà trưng bày, nơi lưu giữ những hiện vật và tư liệu quý giá về cuộc đời và sự nghiệp của cụ Phó bảng. Từ quê hương và gia đình, những năm tháng khổ luyện, chốn quan trường đến thời gian từ chức vào Nam, từng giai đoạn trong cuộc đời cụ Nguyễn Sinh Sắc được tái hiện đầy đủ, cùng với tình cảm của cụ dành cho người dân Hòa An và lòng kính yêu của nhân dân đối với cụ.

Nhà trưng bày lưu giữ tư liệu, hiện vật về cuộc đời và sự nghiệp của cụ Phó bảng. (Ảnh: Chapi)

**Khu trưng bày, ảnh: Phú Si**
3.3 Mô hình nhà sàn và ao cá của Bác Hồ
Ghé thăm khu di tích Nguyễn Sinh Sắc, bạn sẽ được chiêm ngưỡng mô hình nhà sàn của Bác Hồ ở Hà Nội được phục chế nguyên bản. Từ cách sắp xếp, những hiện vật bên trong đến không gian vườn cây, ao cá bên ngoài, mọi thứ đều tái hiện cuộc sống giản dị của Bác. Đây cũng là cơ hội để người dân miền Nam, những ai chưa từng đặt chân đến Thủ đô, có thể chiêm ngưỡng ngôi nhà của vị cha già dân tộc.

Mô hình nhà sàn Bác Hồ được phục chế nguyên mẫu từ bản gốc ở Hà Nội.

Ao nhà sàn Bác (Ảnh: 123 Meomeo)
3.4 Một góc làng Hòa An xưa tại khu di tích Nguyễn Sinh Sắc
Không chỉ khám phá những công trình kiến trúc gắn liền với cuộc đời cụ Phó bảng, du khách còn được hòa mình vào không gian làng Hòa An rộng hơn 22.000m2, tái hiện cuộc sống làng quê đầu thế kỷ XX. Nơi đây từng là chốn sinh sống và hành nghề dạy học, bốc thuốc của thân sinh Bác Hồ khi Nam tiến.
Ngôi làng như một cỗ máy thời gian đưa du khách ngược dòng lịch sử, nơi rạch Cái Tôm thơ mộng, vườn cây trái sum suê, hàng dừa nghiêng nghiêng, cây cầu khỉ độc đáo và con đường làng quanh co tạo nên khung cảnh nên thơ. Nổi bật nhất là những ngôi nhà gỗ Nam Bộ mang kiến trúc đặc trưng: nhà chữ đinh, nhà bát dần, nhà nọc ngựa, nhà sàn, v.v., mang đến cho du khách trải nghiệm văn hóa đặc sắc.
Bên trong những ngôi nhà, các không gian chính – phụ được phân chia rõ ràng, phản ánh nếp sinh hoạt, ăn ở và thờ cúng ông bà tổ tiên của người dân làng Hòa An xưa. Ngoài ra, các mô hình trưng bày tái hiện đời sống lao động của vùng đất này, giới thiệu các nghề truyền thống như trồng và xắt lá thuộc, chằm lá lợp nhà, mộc, dệt, rèn…

Hòa An xưa sống lại trong di tích.

Nhà gỗ Nam Bộ, kiến trúc độc đáo 1/1.

Cuộc sống lao động làng Hòa An. (Ảnh: Chapi)
Lễ giỗ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc
Hằng năm, vào ngày 27/10 Âm lịch, người dân các vùng lân cận đổ về khu di tích để tưởng nhớ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc. Lễ giỗ được tổ chức long trọng, thể hiện sự tôn kính và lòng biết ơn của con cháu đối với vị danh nhân lỗi lạc. Sự kiện này là minh chứng cho truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc và góp phần bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa lịch sử của địa phương.

Giỗ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc tại khu di tích. (Ảnh: Khu Di Tích Nguyễn Sinh Sắc)
Khu di tích Nguyễn Sinh Sắc không chỉ là nơi tưởng nhớ các chí sĩ yêu nước, mà còn là cánh cửa đưa bạn ngược dòng thời gian, khám phá làng Hòa An xưa, nhà sàn và ao cá của Bác Hồ. Nơi đây lưu giữ dấu ấn của cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc, người cha hiền, người thầy mẫu mực, với cuộc đời và sự nghiệp một lòng hướng về dân. Hãy thêm địa chỉ lịch sử này vào hành trình xuyên Việt của bạn, để hiểu thêm về quá khứ hào hùng và tìm về nguồn cội thiêng liêng.
Nguồn: Tổng hợp