Kiến trúc nhà rường Huế: Nét đẹp văn hóa phong kiến Việt Nam

Khám phá nét đẹp cổ xưa của nhà rường Huế, di sản văn hóa phong kiến đặc trưng của Việt Nam, cùng Hải Âu Travel. Bài viết này sẽ giới thiệu những điểm độc đáo của nhà rường và gợi ý các địa điểm du lịch Huế để bạn trải nghiệm kiến trúc truyền thống.

Kiến trúc nhà rường Huế: nét đẹp độc đáo

Địa chỉ: 225 Đào Duy Anh, Thuận Lộc, Huế, Thừa Thiên Huế

Giờ mở cửa: cả ngày

Liên hệ: 0702 759 530

Nhà rường Huế, với hệ thống cột kèo gỗ vững chãi, thể hiện nét đẹp kiến trúc độc đáo. Mô hình chữ đinh, chữ công, chữ khẩu, nội công ngoại quốc tạo nên cấu trúc tinh tế. Các chi tiết chạm khắc công phu tôn vinh vẻ đẹp truyền thống. Mái nhà thấp, dốc lớn giúp thoát nước hiệu quả, mang lại sự mát mẻ vào mùa hè và ấm áp vào mùa đông.

Kiến trúc nhà rường Huế: Chắc chắn, đẹp mắt, tác phẩm nghệ thuật độc đáo.

Lịch sử & phát triển nhà rường Huế

Nhà rường Huế ra đời vào thế kỷ 19 dưới thời vua Minh Mạng. Theo quy định, các công trình bên ngoài Đại Nội phải tuân theo kiến trúc nhà rường Huế, hạn chế tối đa 3 gian 2 chái, đảm bảo tính đồng bộ và quy củ.

Sau đó, quy định về kiến trúc nhà rường Huế thay đổi, cho phép xây dựng quy mô lớn hơn với mái dốc cao và độ cao thấp hơn. Qua thời gian, nhà rường Huế đã phát triển và trở thành biểu tượng kiến trúc độc đáo của cố đô Huế.

Nhà rường Huế: Kiến trúc phong kiến Việt Nam.

Kiến trúc nhà rường Huế

3.1 Cấu trúc nhà rường Huế

Nhà rường Huế nổi tiếng với cấu trúc vững chãi dựa trên bộ giàn trò và bộ khung gỗ. Hệ thống cột, kèo, xuyên, trên, xà và đòn tay được sắp xếp chặt chẽ, tạo nên bộ khung chắc chắn cho ngôi nhà. Bộ giàn trò thường đặt trên các tảng đá vuông, thể hiện giá trị của công trình.

Nền nhà rường thường được lát bằng đất sạch trộn vôi và tro để chống mối mọt. Hỗn hợp này được xây dựng thành nhiều lớp, tăng độ cứng cáp và chống nứt. Ở vùng đất mềm, kỹ thuật khoan nhồi cọc được áp dụng để gia cố nền móng, đảm bảo sự vững chắc cho ngôi nhà.

Trong triều Nguyễn, đá thanh và đá cẩm thạch là vật liệu phổ biến trong xây dựng nhà cửa của giới thượng lưu. Người dân thường thì sử dụng đá tổ ong hoặc đá núi. Lựa chọn vật liệu ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị của ngôi nhà, phản ánh rõ nét sự khác biệt về địa vị và quyền lực trong xã hội thời bấy giờ.

Kết cấu và chất liệu là yếu tố then chốt trong xây dựng nhà rường Huế.

3.2 Kiến trúc cung đình Việt được thể hiện rõ nét qua nhà rường Huế

Nhà rường Huế là kiến trúc truyền thống đặc trưng miền Trung, mang kiểu dáng 3 gian 2 chái. Những ngôi nhà này thường có khoảng 56 cột, được đặt trên đá để chống ẩm mốc. Số gian trong nhà được tính theo số cột và vách ngăn của hai chái.

Gian giữa:Khu vực quan trọng này được trang trí công phu với hệ thống cửa lớn bao che ba mặt tiền, chạm khắc các câu đối, bát bảo và tứ quý mang ý nghĩa may mắn và an lành cho gia đình. Mỗi kèo, đòn, xà trong nhà cũng được chạm khắc tỉ mỉ và tinh xảo, thể hiện sự cầu kỳ và tinh tế.

Mái:Để tránh vượt quá chiều cao của Hiển Lâm Các – công trình cao nhất Đại Nội, mái nhà rường Huế có độ dốc lớn, giúp chống mưa bão. Tuy nhiên, điều này khiến kích thước tổng thể của nhà thu hẹp. Khi gia đình đông người, gia chủ phải xây thêm nhà ngang hoặc nhà phụ để đủ chỗ ở.

Nhà rường Huế được xây dựng với bốn loại mái: mái ngói liệt, mái ngói âm dương và mái tranh. Dù là loại nào, mái nhà đều được lợp dày để giữ cho khung nhà vững chắc và đảm bảo tính cách nhiệt.

Nhà rường Huế không chỉ là ngôi nhà, mà còn là một tổng thể kiến trúc bao gồm vườn xung quanh. Vườn được thiết kế tinh tế, vừa đẹp mắt, vừa tôn trọng truyền thống. Cây cối được trồng theo hướng: đào ở Đông, liễu ở Tây, trước là cau, sau là chuối.

Kiến trúc nhà rường Huế mang nét truyền thống tỉ mỉ, không chỉ là nơi ở mà còn thể hiện sự tôn kính và lòng thành kính với quá khứ.

3.3 Công năng – Cách bố trí phòng

Kiến trúc nhà rường Huế thường có ba gian hai chái, với cột cái nằm chính giữa nhà, liên kết với các kèo để đỡ khung nhà và mái. Mỗi cột được đặt tên gọi khác nhau, tạo nên một hệ thống kết cấu độc đáo và vững chắc.

Nhứt Đông hậu:Hai cột trong nằm ở phía Đông.

Nhứt Tây hậu: hai cột trong ở phía Tây

Nhứt Đông tiền: hai cột ngoài phía Đông

Nhứt Tây tiền: hai cột ngoài ở phía Tây

Ngôi nhà được chia thành ba gian riêng biệt: gian giữa rộng rãi, dành cho tiếp khách, thờ tổ tiên và nam giới nghỉ ngơi; hai gian bên nhỏ hơn, dành cho phụ nữ và trẻ em. Cách bố trí này phản ánh quan niệm xưa về vai trò của nam giới trong gia đình, thể hiện sự trọng nam khinh nữ.

Nhà rường Huế xưa phản ánh rõ nét tư tưởng trọng nam khinh nữ trong cách bố trí phòng.

Nhận biết kiến trúc nhà rường Huế như thế nào?

Những mẫu nhà rường đẹp hiện nay chủ yếu được thiết kế theo các hình thức sau:

Nhà rường Huế ba gian:Ba gian phòng, phòng chính giữa là phòng khách, hai gian bên cạnh tách biệt bởi các cột lớn.

Nhà rường Huế ba gian hai chái:Nhà rường Huế ba gian, phần giữa rộng nhất, hai bên là hai phòng nhỏ.

Nhà rường Huế năm gian:Ngôi nhà có ba gian chính, mỗi gian tương tự kiến trúc nhà ba gian, chỉ khác về số cột và diện tích. Hai gian phụ nằm ở bên cạnh.

Nhà rường Huế năm gian hai chái:Đây là một ngôi nhà rộng lớn, phù hợp cho giới quý tộc, với ba gian chính lớn ở giữa, hai bên được ngăn cách bởi các cột. Bên cạnh nhà là các bức tường tạo thành phòng ngủ.

Kiến trúc nhà rường Huế: Nhận biết qua thiết kế & bố trí.

5. Tham quan nhà rường Huế ở đâu?

Nhà rường Huế không phải là một địa danh cụ thể, mà là kiểu kiến trúc nhà ở đặc trưng của Huế. Hải Âu Travel gợi ý 3 điểm tham quan để bạn chiêm ngưỡng kiến trúc nhà rường độc đáo:

5.1 Nhà vườn An Hiên 

Địa chỉ: 58 Nguyễn Phúc Nguyên, bên sông Hương, gần chùa Thiên Mụ.

Nhà vườn An Hiên, tọa lạc tại số 58 đường Nguyễn Phúc Nguyên, bên bờ sông Hương, cách chùa Thiên Mụ khoảng 500m, là một công trình kiến trúc tiêu biểu của nhà vườn Huế. Nơi đây sở hữu diện tích 4.608m2 và được xây dựng theo lối kiến trúc truyền thống của người Huế.

Vườn An Hiên, ảnh Thanh Thủy.

5.2 Cafe Vỹ Dạ Xưa – Cafe nhà rường Huế 

Địa chỉ: 129 Nguyễn Sinh Cung, TP. Huế

Cafe Vỹ Dạ Xưa là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích vẻ đẹp cổ kính. Nằm ẩn mình trong không gian kiến trúc cung đình Huế, quán cafe mang đến sự thanh bình và tinh tế. Kiến trúc nhà rường độc đáo, cùng những chi tiết trang trí như cầu nhỏ, quang gánh, tranh thư pháp và đèn lồng tạo nên nét đẹp truyền thống thu hút.

Cà phê Vỹ Dạ xưa: nhà rường tái hiện (ảnh: Ngọc Anh Nguyễn Lê)

5.3 Cafe Nam Giao Hoài Cổ – Cafe nhà rường Huế

Địa chỉ: 321 Điện Biên Phủ, TP. Huế

Cafe Nam Giao Hoài Cổ là một quán cafe mang phong cách nhà vườn Huế, gợi nhớ về xứ Huế ngày xưa. Với cây xanh và hòn non bộ được trang trí tỉ mỉ, quán mang đến không gian thư giãn gần gũi với thiên nhiên. Tại đây, bạn có thể thưởng thức cà phê và tận hưởng không khí yên bình, như lạc vào một miền kí ức xưa cũ.

Cafe Nam Giao Hoài Cổ (Ảnh: m.king_pic)

6. Kết

Nhà rường Huế là minh chứng cho kiến trúc độc đáo của Huế, đồng thời là di sản văn hóa quý giá của Việt Nam. Nét đặc trưng và vẻ đẹp cổ xưa của nhà rường Huế gợi nhớ về một thời kỳ huy hoàng. Đến Huế, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng những công trình kiến trúc độc đáo mà còn được trải nghiệm không gian yên bình và văn hóa đặc sắc của cố đô, đắm mình trong lịch sử hào hùng của đất nước.

Nguồn: Tổng hợp