Làng Tranh Đông Hồ: Nét đẹp văn hóa truyền thống độc đáo, lưu giữ hồn Việt
Làng tranh Đông Hồ, với lịch sử hơn 400 năm, là điểm đến lý tưởng để khám phá nét đẹp truyền thống của nghệ thuật tranh Việt. Nét độc đáo của những bức tranh Đông Hồ phản ánh văn hóa dân gian xưa, thu hút du khách tìm hiểu và trải nghiệm. Cùng Hải Âu Travel khám phá làng tranh Đông Hồ!
1. Nét đẹp làng tranh Đông Hồ
Xã Song Hồ, Thuận Thành, Bắc Ninh
Tranh dân gian Đông Hồ, hay còn gọi là tranh khắc gỗ Đông Hồ, là một trong những nét nghệ thuật truyền thống nổi tiếng nhất của Việt Nam. Xuất phát từ làng Đông Hồ, Bắc Ninh, tranh Đông Hồ nổi tiếng với nét vẽ độc đáo và tinh xảo, trở thành niềm tự hào của người dân Việt Nam.
Tranh Đông Hồ “Đám cưới chuột” – nổi tiếng khắp nơi.
Nằm bên bờ sông Đuống, làng tranh Đông Hồ (xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh) cách trung tâm thành phố Bắc Ninh khoảng 16km. Nơi đây còn được biết đến với tên gọi làng tranh Đông Hồ Hà Nội bởi chỉ cách thủ đô 35km. Hiện nay, làng tranh Đông Hồ không chỉ là nơi sản xuất tranh nghệ thuật đặc sắc mà còn là điểm du lịch thu hút du khách đến thưởng thức và khám phá.
Làng tranh Đồng Hồ giữ trọn nét truyền thống. (Ảnh: Vinpearl)
Làng tranh Đông Hồ, với hơn 400 năm lịch sử và 17 dòng họ theo nghề khắc tranh gỗ, là minh chứng cho tài năng và sự bền bỉ của người nghệ nhân. Nét độc đáo trong kỹ thuật khắc gỗ, thể hiện qua các tác phẩm sống động, thu hút du khách đến trải nghiệm văn hóa truyền thống và không khí làng quê mộc mạc.
Làng Đông Hồ, tuy thu hẹp quy mô với hơn 220 hộ dân, vẫn giữ vững bản sắc làm tranh Đông Hồ cổ truyền, độc đáo nhất nước ta.
Tranh Đông Hồ độc đáo, mang nét riêng. (Ảnh: iVIVU)
Lịch sử làng tranh truyền thống Kinh Bắc
Làng tranh Đông Hồ, với hơn 400 năm lịch sử, là nơi sản sinh ra tranh khắc gỗ dân gian Đông Hồ, một biểu tượng văn hóa đặc sắc của Việt Nam. Từ thế kỷ XVI, người dân nơi đây đã gìn giữ và phát huy kỹ thuật làm tranh khắc gỗ thủ công, góp phần bảo tồn nét đẹp truyền thống của dân tộc.
Làng tranh Đông Hồ lưu giữ dấu tích xưa. (Ảnh: THCS & THPT Nguyễn Tất Thành)
Làng tranh Đông Hồ, nơi hội tụ 17 dòng họ tài hoa, từng phát triển rực rỡ từ cuối thế kỷ XVIII đến năm 1944. Thế nhưng, chiến tranh chống Pháp đã tàn phá làng tranh, đẩy nghề truyền thống vào bế tắc. Hòa bình lập lại năm 1967, làng tranh Đông Hồ một lần nữa hồi sinh, tiếp tục tô điểm cho đời sống tinh thần của người dân.
Làng tranh Đông Hồ từng nổi tiếng với chợ tranh tấp nập vào tháng Chạp hàng năm, thu hút người mua và du khách. Tuy nhiên, sau những năm 40 của thế kỷ trước, nhu cầu thị trường giảm sút, khiến nghề làm tranh tại làng dần mai một. Năm 1990, hợp tác xã tranh Đông Hồ giải thể, nhiều gia đình chuyển sang nghề làm hàng mã, đẩy làng tranh vào cảnh khó khăn.
Làng Hồ gìn giữ nghề tranh khắc gỗ Đông Hồ. (51 ký tự)
Nghề làm tranh Đông Hồ, được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia cần bảo vệ khẩn cấp (tháng 3/2013), vẫn giữ được sức sống mãnh liệt. Mặc dù không còn phổ biến như xưa, giá trị nghệ thuật của tranh Đông Hồ vẫn thu hút đông đảo người yêu nghệ thuật.
3. Kinh nghiệm khám phá làng tranh Đông Hồ
3.1 Thời điểm thích hợp để đi “ngắm tranh”
Để trải nghiệm trọn vẹn nét đẹp của làng tranh Đông Hồ, bạn có thể đến thăm bất kỳ ngày nào trong tuần. Thời điểm lý tưởng nhất là từ tháng 1 đến 3 âm lịch, khi tiết trời dịu mát, giúp bạn cảm nhận trọn vẹn nét tinh tế của làng tranh cổ truyền.
Buổi sáng từ 9h đến 11h hoặc buổi chiều từ 14h đến 17h là thời gian lý tưởng để ghé thăm làng. Bạn sẽ được đắm mình trong không gian yên bình, khám phá các cơ sở của nghệ nhân và chiêm ngưỡng nét đẹp truyền thống của tranh Đông Hồ.
Làng tranh Đông Hồ đẹp nhất vào mùa xuân (tháng 1-3 âm lịch).
3.2 Đường đến làng tranh
Làng tranh dân gian Đông Hồ tọa lạc tại xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, Bắc Ninh, cách trung tâm Hà Nội khoảng 35km về phía nam sông Đuống. Du khách có thể lựa chọn nhiều phương tiện để đến làng, như:
Tuyến xe buýt 204 (Hà Nội – Thuận Thành, Bắc Ninh) khởi hành từ điểm trung chuyển Long Biên, đi qua Nguyễn Văn Long, Quốc lộ 5, Ngã tư Phú Thị, Phố Sủi, Chùa Keo, Đức Hiệp, Thanh Hoài, Tám Á và kết thúc tại thị trấn Hồ (Thuận Thành). Từ thị trấn Hồ, bạn có thể đi xe ôm khoảng vài km để đến làng tranh Đông Hồ.
Bạn có thể đi xe máy hoặc ô tô theo quốc lộ 5 đến gần ngã tư Phú Thị, rẽ trái vào quốc lộ 18B. Tiếp tục đi qua phố Sủi, chợ Keo, chợ Dâu, rồi rẽ trái xuống đường đê. Sau khoảng 3km, bạn sẽ đến làng tranh Đông Hồ. Bạn cũng có thể đi từ chợ Dâu, đi thẳng đến thị trấn Hồ, rẽ trái vào quốc lộ 38. Khi gần cầu Hồ, rẽ trái theo đường Thiên Đức, tiếp tục đi thẳng khoảng 2km, bạn sẽ đến làng tranh Đông Hồ.
3.3 Làm gì khi đến làng tranh Đông Hồ?
3.3.1 Chiêm ngưỡng các bức tranh đầy độc đáo
Tranh làng Hồ, với vẻ đẹp mộc mạc, giản dị, đã chinh phục trái tim người xem bởi đề tài gần gũi, phản ánh chân thực cuộc sống làng quê và những giá trị văn hóa truyền thống. Nghệ nhân làng Hồ tài hoa, biết cách biến hóa những nguyên liệu thô sơ từ thiên nhiên thành gam màu rực rỡ, bền đẹp. Màu chàm từ lá cây Chàm, màu đỏ thắm từ vỏ cây Van, màu đen từ tro lá Tre hay tro Voan… là minh chứng cho sự sáng tạo và tinh tế của họ, tạo nên nét độc đáo cho tranh làng Hồ.
Được in trên giấy Dó – loại giấy thủ công từ cây Dó rừng, những bức tranh độc đáo này toát lên vẻ đẹp tinh tế. Nền giấy Dó được phủ một lớp nhựa thông hoặc hồ có pha bột vỏ sò Điệp, tạo nên bề mặt sáng lấp lánh. Chính vì vậy, giấy Dó còn được gọi là giấy Điệp, mang nét đẹp tự nhiên và thanh tao.
Tranh Đông Hồ: nét vẽ mềm mại, tinh xảo.
3.3.2 Tham gia lễ hội dân gian tranh Đông Hồ
Nếu ghé thăm Thuận Thành, Bắc Ninh vào dịp 14-16/3 âm lịch, bạn sẽ được hòa mình vào không khí sôi động của lễ hội tranh truyền thống. Lễ hội thu hút đông đảo du khách với những trải nghiệm độc đáo và thú vị, mang đậm nét văn hóa làng quê.
Làng tranh Đông Hồ còn nổi tiếng với chợ tranh đặc sắc diễn ra vào tháng Chạp, với năm phiên chợ rộn ràng vào các ngày 6, 11, 16, 21, 26. Từ sáng sớm, dòng người háo hức đổ về làng Hồ, tạo nên không khí sôi động như một lễ hội. Chợ tranh không chỉ là nơi mua bán sôi nổi mà còn là dịp để du khách chiêm ngưỡng và thưởng thức những tác phẩm nghệ thuật độc đáo của làng Đông Hồ.
3.3.3 Tự tay làm bức tranh Đông Hồ
Đến làng tranh Đông Hồ, bạn sẽ được hòa mình vào quá trình sản xuất tranh truyền thống, một trải nghiệm độc đáo đòi hỏi sự tinh tế và kỹ thuật cao. Hành trình sáng tạo được chia thành ba giai đoạn, bắt đầu từ việc tạo mẫu tranh. Bạn sẽ lựa chọn chủ đề, ý nghĩa, bố cục và màu sắc cho tác phẩm của mình. Bằng nét bút lông và mực Nho, bạn sẽ phác thảo một bức tranh mẫu trên giấy mỏng, phẳng, làm bản vẽ cho công đoạn khắc ván tiếp theo.
Công đoạn khắc ván là bước tiếp theo, mỗi màu trong tranh mẫu cần một bản khắc riêng. Ván được chế tác từ gỗ thị hoặc gỗ thừng mực, thớ đa chiều tạo nên sự mềm mại cho bức tranh và hỗ trợ quá trình khắc dễ dàng hơn. Với bộ ve gồm 30-40 mũi đục thép cứng, bạn sẽ tạo ra những chi tiết tinh xảo, tỉ mỉ trên ván.
Để in tranh, bạn nhúng thét lá thông vào chậu màu, sau đó quét đều lên mặt bìa và ván in. Đặt ván lên bìa, ấn xuống để màu thấm đều. Nâng ván in lên, gỡ tranh ra và phơi khô. Lặp lại quy trình với các màu khác, bản nét đen được in cuối cùng.
Làm tranh Đông Hồ, trải nghiệm thú vị! (Ảnh: Thành cổ Quảng Ngãi)
3.3.4 Mua tranh làng Đông Hồ về làm quà
Ghé thăm làng tranh Đông Hồ, bạn đừng quên mang về những bức tranh khắc gỗ truyền thống – món quà ý nghĩa dành tặng người thân, bạn bè. Ngoài ra, làng còn trưng bày nhiều món quà lưu niệm độc đáo mang phong cách tranh Đông Hồ, giúp bạn lưu giữ kỷ niệm đặc biệt về chuyến du lịch.
Quà tặng độc đáo: Tranh nghệ thuật.
Lưu ý khi tham quan làng tranh Đồng Hồ
Khám phá làng tranh Đông Hồ, bạn sẽ được hòa mình vào văn hóa độc đáo của đất Kinh Bắc. Để chuyến đi thêm trọn vẹn, hãy lưu ý những điểm sau:
Trang phục lý tưởng cho chuyến thăm làng tranh Đông Hồ là những bộ quần áo thoải mái, kín đáo. Chọn những trang phục phù hợp cho cả việc tham quan làng tranh và viếng thăm các đền chùa xung quanh, đảm bảo lịch sự và thuận tiện cho hoạt động di chuyển.
Khi di chuyển bằng xe máy, hãy luôn chú ý và lái xe cẩn thận, đặc biệt trên các đoạn đường đê, nơi nguy cơ tai nạn giao thông cao.
Để chuyến tham quan làng Đông Hồ trọn vẹn, bạn nên tìm hiểu thông tin về làng trên các trang mạng trước khi đến. Điều này giúp bạn có cái nhìn tổng quan và chuẩn bị tốt cho hành trình khám phá.
Làng tranh Đông Hồ là nơi lưu giữ sự bình yên, tĩnh lặng, khác hẳn với nhịp sống hối hả của thành phố. Hãy dành thời gian để cảm nhận không gian thanh bình này, lắng nghe tiếng gió thổi qua những cánh đồng lúa, và chiêm ngưỡng vẻ đẹp mộc mạc của làng quê.
Tranh Đông Hồ là sản phẩm chất lượng cao, được làm thủ công bởi các nghệ nhân lành nghề. Bạn có thể yên tâm về chất lượng sản phẩm và không phải lo lắng về hàng giả hay nhái. Giá thành tranh dao động từ 20,000 VND đến 150,000 VND mỗi bức, mang đến giá trị nghệ thuật cao cho mức chi phí hợp lý.
Khám phá làng tranh Đông Hồ, nơi lưu giữ nét đẹp văn hóa truyền thống Việt Nam. (131 ký tự)
Làng tranh Đông Hồ là điểm đến hấp dẫn trong hành trình khám phá Hà Nội và Bắc Ninh. Những nét đặc sắc của làng tranh sẽ khiến bạn thêm tự hào về văn hóa truyền thống của dân tộc. Hải Âu Travel tin rằng, chuyến tham quan này sẽ mang đến cho bạn những trải nghiệm đáng nhớ.
Nguồn: Tổng hợp
