Chol Chnam Thmay: Lễ hội rực rỡ sắc màu của người Khmer
Chol Chnam Thmay là lễ hội mừng năm mới truyền thống của người Khmer. Hãy cùng Hải Âu Travel khám phá những điều thú vị về lễ hội độc đáo này!
1. Giới thiệu về lễ hội Chol Chnam Thmay
Lễ hội Chol Chnam Thmay, hay còn gọi là Tết Khmer, là lễ hội truyền thống lớn nhất của người Khmer, diễn ra vào giữa tháng 4 hàng năm. Giống như Tết Nguyên Đán của người Kinh, Chol Chnam Thmay được tổ chức với những nghi lễ và phong tục truyền thống đặc sắc, thể hiện nét văn hóa độc đáo của dân tộc Khmer.
Chol Chnam Thmay là lễ hội quan trọng của người Khmer. (Ảnh: thanhpho.tayninh)
Tết Chol Chnam Thmay là dịp để người Khmer đoàn tụ gia đình, tưởng nhớ tổ tiên và cầu mong an khang thịnh vượng cho năm mới. Lễ hội đậm nét văn hóa Khmer, thu hút du khách tìm hiểu văn hóa, tôn giáo, tham gia trò chơi dân gian và thưởng thức ẩm thực đặc sắc. Tại Trà Vinh, Chol Chnam Thmay là điểm nhấn thu hút du khách khám phá văn hóa truyền thống độc đáo của cộng đồng Khmer.
Lễ hội Chol Chnam Thmay: Lịch sử & Ý nghĩa
2.1 Lịch sử hình thành lễ hội
Lễ hội Chol Chnam Thmay, một nét văn hóa đặc trưng của người Khmer ở Việt Nam, có nguồn gốc từ Ấn Độ. Truyền thuyết gắn liền với lễ hội kể về cuộc đấu trí giữa Đại Phạm Thiên (Kabul Maha Prum) và cậu bé thông minh Thom Ma Bal, một trong những tiền kiếp của Đức Phật. Câu chuyện này thể hiện sự chuyển giao tôn giáo từ Bà La Môn giáo sang Phật giáo, đánh dấu sự khởi đầu của một truyền thống văn hóa độc đáo.
Thom Ma Bal, cậu bé 7 tuổi, nổi tiếng khắp vùng với trí thông minh phi thường. Cậu truyền bá kiến thức và sự hiểu biết, thu hút đông đảo người dân đến nghe giảng. Tiếng tăm của Thom Ma Bal vang xa đến tận thượng giới, khiến các vị thần cũng tò mò xuống trần gian để nghe cậu thuyết giảng. Sự kiện này khiến cho những buổi giảng đạo của thần Kabul Maha Prum ngày càng vắng vẻ.
Chùa trang hoàng rực rỡ đón Chol Chnam Thmay. (62 kí tự)
Thần Kabul Maha Prum, một vị thần uy danh lừng lẫy trên thượng giới, bỗng nhiên nổi cơn thịnh nộ khi hay tin ở trần gian có kẻ tài trí hơn mình. Thần triệu tập tất cả thần tiên trở về, cấm họ xuống trần nghe thuyết giảng. Không chỉ vậy, thần còn tìm cách hãm hại Thom Ma Bal bằng cách đưa ra ba câu hỏi hóc búa, đòi cậu bé phải trả lời trong vòng 7 ngày. Thần ra điều kiện: Nếu Thom Ma Bal thất bại, cậu sẽ phải dâng mạng sống. Ngược lại, nếu cậu bé giải được câu đố, chính thần Kabul Maha Prum sẽ tự tay chặt đầu mình.
Thom Ma Bal trằn trọc suy nghĩ suốt ngày đêm, lời giải vẫn biệt tăm. Đến ngày thứ sáu, sau khi cậu bé mệt nhoài ngồi nghỉ dưới gốc thốt nốt, một cuộc trò chuyện của hai con đại bàng đã vô tình hé lộ đáp án. Thật bất ngờ, Thom Ma Bal đã trả lời chính xác cả ba câu hỏi, khiến thần Kabul Maha Prum phải tự tay cầm gươm vàng tự sát.
Theo truyền thuyết, thần căn dặn các con gái mình luân phiên xuống trần gian mỗi năm để phù hộ, bảo vệ con người, mang đến bình an và mùa màng bội thu. Từ đó, cứ đến ngày thần Kabul Maha Prum ra đi, bảy tiên nữ con gái của thần lại thay phiên nhau xuống hạ giới, mang đến may mắn và an lành. Người Khmer xem ngày đó là ngày đầu tiên của năm mới, chính là lễ hội Chol Chnam Thmay.
2.2 Ý nghĩa của lễ hội Chol Chnam Thmay
Chol Chnam Thmay không chỉ là dịp Tết của người Khmer, mà còn là thời khắc thiêng liêng mang nhiều ý nghĩa sâu sắc về văn hóa, tâm linh và truyền thống.
Người Khmer tin rằng trong lễ hội, linh hồn tổ tiên sẽ trở về gia đình. Họ bày biện lễ cúng thịnh soạn để bày tỏ lòng biết ơn và cầu mong sự phù hộ của gia tiên.
Lễ hội Chol Chnam Thmay không chỉ là lễ hội đón xuân của người Khmer mà còn là dịp để cầu mong những điều tốt đẹp nhất cho năm mới: bình an, may mắn và thịnh vượng.
Lễ hội là dịp để người Khmer đoàn kết, vun đắp tình cảm gia đình và cộng đồng, cùng vui chơi, giải trí, và duy trì nét văn hóa truyền thống.
Người dân dâng lễ, cầu nguyện tại chùa. (Ảnh: baodantoc)
Thời gian & địa điểm lễ hội
3.1 Thời gian tổ chức lễ hội Chol Chnam Thmay
Lễ hội Chol Chnam Thmay thường kéo dài 3 ngày, từ ngày 13 đến ngày 15 tháng 4 dương lịch hàng năm. Tuy nhiên, ngày bắt đầu có thể thay đổi tùy từng năm và từng vùng.
3.2 Địa điểm tổ chức lễ hội
Lễ hội được tổ chức phổ biến ở các vùng có người Khmer sinh sống, đặc biệt tại các tỉnh miền Tây Nam Bộ của Việt Nam như Trà Vinh, Sóc Trăng, An Giang và Kiên Giang. Tại Campuchia, lễ hội cũng được tổ chức quy mô lớn.
Hoạt động chính Lễ hội Chol Chnam Thmay
4.1 Ngày thứ nhất: Chol Sangkran Chmay
Chol Sangkran Chmay, ngày đầu tiên của lễ hội, đánh dấu giao thừa của người Khmer. Vào ngày này, họ dọn dẹp nhà cửa, chuẩn bị mâm cúng và diện quần áo mới để chào đón năm mới.
Các nghi lễ quan trọng trong ngày Chol Sangkran Chmay bao gồm lễ tắm Phật, lễ dâng hoa đăng, và lễ rước nước.
Rước nước thánh từ chùa về nhà là nghi lễ trọng tâm, giúp tẩy trần và cầu an cho gia đình trong ngày này.
Lễ rước nước trang trọng. (Ảnh: baodantoc)
Trong nghi lễ cúng tổ tiên, người Khmer dâng lên tổ tiên những món ăn truyền thống như bánh tét, xôi và trái cây, cầu nguyện cho một năm mới thịnh vượng.
Mỗi nhà chuẩn bị mâm lễ cúng gia tiên. (Ảnh: baodantoc)
4.2 Ngày thứ hai lễ hội Chol Chnam Thmay: Virak Wanabat
Virak Wanabat, ngày thứ hai trong tuần, là ngày tôn giáo và thiện nguyện của người Khmer. Họ thường đến chùa làm lễ, cầu nguyện, cúng dường cho các sư thầy và dành thời gian giúp đỡ những người khó khăn.
Trong lễ cúng chùa, người Khmer thể hiện lòng thành kính bằng cách dâng hương, đèn, hoa quả và thức ăn, đồng thời lắng nghe lời giảng kinh.
Gia đình Khmer thường thể hiện lòng nhân ái bằng cách tổ chức các hoạt động từ thiện, trao quà cho người nghèo, trẻ em mồ côi và những người gặp khó khăn.
Hai người Khmer lên chùa cúng dường, nghe giảng kinh. (Ảnh: baodantoc)
4.3 Ngày thứ ba: Tngay Leang Saka
Ngày Tngay Leang Saka, ngày cuối cùng của lễ hội, là ngày vui chơi, tiệc tùng và kết thúc lễ hội. Người Khmer chào đón năm mới bằng các hoạt động vui chơi, giải trí sôi động.
Lễ tắm Phật là nghi lễ trọng yếu trong ngày Vesak, người Khmer thể hiện lòng tôn kính bằng việc tắm tượng Phật bằng nước thơm, cầu nguyện cho may mắn và bình an.
Tắm Phật bằng nước thơm (Ảnh: Wikipedia)
Các trò chơi dân gian như kéo co, đua thuyền, nhảy bao bố và múa lân được tổ chức rộn ràng, thu hút sự tham gia sôi nổi của người dân.
Năm mới rộn ràng với những bữa tiệc ấm cúng, tiếng cười rổn rảng, tiếng hát vang lên chào đón một năm mới đầy hy vọng.
Ca múa truyền thống rực rỡ trên sân chùa (Ảnh: Lao động).
Lễ hội Chol Chnam Thmay, lễ hội truyền thống của người Khmer, là dịp để họ đón chào năm mới, bày tỏ lòng biết ơn tổ tiên và cầu mong những điều tốt đẹp. Không chỉ là lễ hội văn hóa đặc sắc, Chol Chnam Thmay còn là cơ hội để người Khmer gắn kết tình cảm gia đình, cộng đồng và gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống. Hải Âu Travel hi vọng bạn sẽ có dịp trải nghiệm lễ hội này để khám phá nét đẹp văn hóa đặc trưng của người Khmer.
Nguồn: Tổng hợp
