Đình làng Vĩnh Long: Nơi giữ hồn cốt văn hóa cộng đồng
Đình làng Vĩnh Long, với kiến trúc Nam Bộ truyền thống, là địa điểm du lịch hấp dẫn, lưu giữ giá trị lịch sử, văn hóa, đồng thời là nơi sinh hoạt cộng đồng, lễ hội dân gian.
Đình làng Vĩnh Long, với kiến trúc đặc trưng của làng quê Nam Bộ, là nơi thờ Thành hoàng và diễn ra các hoạt động văn hóa cộng đồng, góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống.
1. Đôi nét về đình làng Vĩnh Long
Nguồn gốc hình thành đình làng Vĩnh Long
Lập làng ở đâu, đình làng mọc lên đó – luật bất thành văn của người Nam Bộ từ buổi đầu khai hoang. Vĩnh Long, với những ngôi đình cổ kính từ thế kỷ XVIII như Tân Hoa, Long Thanh, Tân Ngãi…, là minh chứng cho sự gắn bó mật thiết giữa tín ngưỡng dân gian và cộng đồng địa phương. Từ thời nhà Nguyễn đến nay, những ngôi đình này vẫn là nơi lưu giữ nét văn hóa truyền thống, góp phần tạo nên bản sắc riêng của vùng đất này.
Đình làng Vĩnh Long là nơi gửi gắm niềm tin của người dân địa phương, một biểu tượng về cuộc sống tốt đẹp, an yên. Nơi đây, họ cầu mong tai qua nạn khỏi, mưa thuận gió hòa để yên tâm làm ăn sinh sống. Bên cạnh thờ tự Thành hoàng Bổn cảnh, danh nhân lịch sử và các bậc tiền nhân, đình làng còn thờ những bậc thần linh trong tín ngưỡng dân gian như thần tài, Ngũ hành nương nương, Cửu thiên huyền nữ, Quan Công,… thể hiện sự đa dạng và phong phú trong văn hóa tín ngưỡng của người dân địa phương.
Đình làng Vĩnh Long – Nơi giữ hồn làng, nối truyền thống.
Kiến trúc đình làng Vĩnh Long: Nét đẹp độc đáo
Kiến trúc đình làng Vĩnh Long mang đậm nét truyền thống Nam Bộ, thể hiện qua bố cục từ ngoài vào trong: Cổng đình uy nghi, bình phong chắn trước sân, sân đình thường có đàn thờ Xã Tắc (bàn thờ Thần Nông). Nhà chính là kiểu hình vuông, tứ trụ vững chãi, mái đình lợp ngói âm dương hoặc ngói vảy cá.
Phần gian thờ được chia theo điều kiện từng đình, nhưng cơ bản gồm 3 gian: vỏ ca, vỏ qui và chánh điện. Vỏ ca, vỏ qui (gian trước và gian sau) là nơi diễn ra các hoạt động văn hóa như chầu, hát tuồng trong các lễ hội kỳ yên. Chánh điện, gian cuối cùng, được đầu tư xây dựng tráng lệ nhất, là nơi thờ Thành Hoàng làng.
Ngoài ra, các đình còn thờ Tả ban, Hữu Ban, Tiên sư, Tiền hiền, Hậu hiền, Ông Tà… Tùy diện tích, đình có thêm nhà hậu, nhà bếp và nhà ở của ông Từ giữ đình, tạo nên một quần thể kiến trúc độc đáo, thể hiện tâm linh và văn hóa đặc sắc của người dân Vĩnh Long.
Đình làng Vĩnh Long thường mang kiến trúc Nam Bộ, gồm 3 gian: vỏ ca, vỏ qui và chánh điện.
Đình làng Vĩnh Long tiêu biểu: nét đẹp văn hóa
Đình Long Thanh – Đình làng Vĩnh Long, dấu ấn văn hóa tồn tại hơn một thế kỷ.
Địa chỉ: Phường 5, Vĩnh Long, Vĩnh Long
Đình Long Thanh, một trong những đình làng Vĩnh Long cổ kính nhất, được xây dựng vào giữa thế kỷ 18 bởi năm dòng họ Mai, Hồ, Mạc, Võ, Đoàn và nhiều người dân di cư khác, cùng thời điểm lập thôn Long Thanh. Ban đầu, đình tọa lạc tại vàm Bùng Binh, sau đó được dời về vị trí hiện tại sát bờ sông Long Hồ, trên khu đất được một người dân trong làng hiến cúng. Năm Tự Đức thứ năm (1853), đình Long Thanh được triều đình Huế cấp sắc Bổn cảnh Thành Hoàng, tương tự như các đình làng khác ở Vĩnh Long.
Với tuổi đời hơn một thế kỷ, đình Long Thanh là một trong số ít các đình làng Vĩnh Long được bảo tồn và tôn tạo tốt. Ngôi đình là nơi sinh hoạt văn hóa, lễ hội cộng đồng của người dân địa phương. Năm 1991, đình Long Thanh được công nhận là Di tích Lịch sử – Văn hóa cấp quốc gia, minh chứng cho giá trị lịch sử và văn hóa to lớn của ngôi đình này.
Đình Long Thanh, Vĩnh Long: ngôi đình duy nhất còn sót qua 2 cuộc kháng chiến.
2.2 Đình Tân Ngãi
Ấp Tân Xuân, xã Tân Ngãi, thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long.
Đình Tân Ngãi, tọa lạc bên dòng sông Cái Côn, Vĩnh Long, là một minh chứng cho kiến trúc đình làng độc đáo của vùng đất này. Được công nhận là di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh năm 2008, ngôi đình mang dáng dấp cổ kính, nằm gần Chùa Phật Ngọc Xá Lợi Vĩnh Long. Đình Tân Ngãi được xây dựng lần đầu vào đầu thế kỷ 19 trên diện tích rộng 11.000m², do ông Trịnh Đạo Thiện hiến cúng. Ngôi đình được xây bằng vật liệu đơn sơ, thể hiện nét mộc mạc của kiến trúc đình làng thời bấy giờ. Sau nhiều lần được tu sửa, Đình Tân Ngãi ngày càng khang trang hơn nhờ sự góp sức của người dân. Năm Tự Đức thứ năm, đình Tân Ngãi cùng nhiều đình làng Vĩnh Long khác được triều đình phong sắc Thần Thành Hoàng Bổn Cảnh, khẳng định vị thế và vai trò quan trọng của ngôi đình trong đời sống tâm linh của người dân.
Đình Tân Ngãi, như nhiều đình làng khác ở Vĩnh Long, từng là nơi hoạt động cách mạng trong thời kháng chiến. Bị ảnh hưởng nặng nề bởi chiến tranh, đình trải qua nhiều lần trùng tu không liên tục từ 1954 đến 1970. Sau đó, đình bị trưng dụng làm cơ quan và kho lúa của tỉnh, phải đến năm 1990 mới được trả về cho dân làm nơi thờ tự.
Đình Tân Ngãi là nơi hoạt động cách mạng ở Vĩnh Long.
2.3 Đình Vĩnh Thuận
Địa chỉ: Thuận Thới, Trà Ôn, Vĩnh Long
Huyện Trà Ôn không chỉ nổi tiếng với Lăng Ông Tiền quân Thống chế Điều bát, mà còn sở hữu đình Vĩnh Thuận – một kiến trúc độc đáo, được mệnh danh là ngôi đình đẹp nhất xứ Vĩnh Long vào đầu thế kỷ 20.
Ngôi đình cổ kính được xây dựng vào đầu thế kỷ 19, là một trong những đình làng Vĩnh Long tiêu biểu, mang đậm nét kiến trúc truyền thống Nam Bộ. Năm 1917, đình Vĩnh Thuận vinh dự được vua Khải Định sắc phong Thần Thành Hoàng Bổn Cảnh, khẳng định vị thế linh thiêng của ngôi đình. Được trùng tu nhiều lần bởi sự đóng góp của người dân địa phương, đình Vĩnh Thuận ngày càng khang trang, thu hút đông đảo du khách thập phương đến chiêm ngưỡng, cúng bái mỗi năm.
Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, đình Vĩnh Thuận trở thành nơi hoạt động bí mật của chính quyền cách mạng, là địa điểm sản xuất vũ khí, góp phần vào chiến thắng của dân tộc. Năm 1951, để ngăn chặn âm mưu đàn áp của địch, đình Vĩnh Thuận bị phá bỏ. Năm 2007, ngôi đình được phục dựng lại, khang trang và rộng rãi hơn, là minh chứng cho tinh thần yêu nước và ý chí kiên cường của người dân Vĩnh Long.
Ngôi đình làng Vĩnh Long, kiệt tác kiến trúc đầu thế kỷ 20, từng vang danh khắp xứ.
2.4 Đình Bình Phụng
QL 53, Trung Hiệp, Vũng Liêm, Vĩnh Long
Nằm gần Chùa Hạnh Phúc Tăng (Chùa Sanghamangala) của người Khmer Vĩnh Long, Đình Bình Phụng ở huyện Vũng Liêm được xây dựng vào đầu thế kỷ 20, muộn hơn nhiều đình làng khác trong tỉnh. Ngoài thờ Thành Hoàng, tiền hiền, hậu hiền, ngôi đình còn thờ thêm ông Tà, thể hiện sự pha trộn độc đáo giữa tín ngưỡng dân gian Việt và Khmer.
Đình Bình Phụng ở Vĩnh Long là một minh chứng lịch sử về phong trào khởi nghĩa Nam Kỳ. Dù từng bị thực dân Pháp phá hủy và di dời, ngôi đình nay được trùng tu khang trang tại vị trí ban đầu. Nơi đây lưu giữ tấm bia đá hoa cương ghi nhớ sự kiện Nam Kỳ khởi nghĩa năm 1940, do cựu nghĩa quân Phan Văn Hòa (Võ Văn Kiệt) phụng lập, nhắc nhở thế hệ mai sau về lòng yêu nước, tinh thần bất khuất của cha ông.
Dù là đình làng Vĩnh Long trẻ tuổi nhất, đình Bình Phụng vẫn gắn liền với phong trào khởi nghĩa Nam Kỳ hào hùng.
Đình làng Vĩnh Long là điểm đến hấp dẫn với kiến trúc Nam Bộ độc đáo. Nơi đây lưu giữ giá trị văn hóa, lịch sử đặc sắc, phản ánh đời sống tinh thần phong phú của người dân địa phương. Du khách đến Vĩnh Long đừng bỏ lỡ cơ hội khám phá những ngôi đình cổ kính, mang đậm dấu ấn thời gian. Cẩm nang du lịch Hải Âu Travel sẽ đồng hành cùng bạn!
Nguồn: Tổng hợp
