Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn: Nét thống nhất trong đa dạng nghệ thuật dân gian, tôn vinh truyền thống văn hóa độc đáo.
Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn là minh chứng cho những giá trị nhân văn tốt đẹp, nhắc nhở con cháu đời sau về chân – thiện – mỹ. Nếu du lịch Vĩnh Long, hãy ghé thăm lễ hội để trải nghiệm nét đẹp văn hóa độc đáo này.
Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn, bên cạnh Tết Chol Chnam Thmay, là sợi dây kết nối, thắt chặt thêm tình cảm keo sơn giữa các dân tộc. Nét đẹp văn hóa này không chỉ là biểu tượng của sự đoàn kết mà còn là niềm tự hào của người dân Trà Ôn.
Sự ra đời của Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn
1.1 Sơ lược về Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn
Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn, với bề dày văn hóa của vùng đất Vĩnh Long, là sự kết hợp độc đáo của các loại hình nghệ thuật dân gian. Lễ hội này còn mang nét đặc trưng riêng của các dân tộc Kinh, Hoa, Khmer sinh sống tại vùng đất nắng gió này. Ngoài việc thờ Thành hoàng làng, Lăng Ông Trà Ôn còn thờ Phó soái Nguyễn An, Trương Công Định, Lê Văn Duyệt và Nguyễn Trung Trực. Năm 2020, Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Nguồn gốc Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn
Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn được tổ chức hàng năm vào ngày 4 tháng Giêng âm lịch để tưởng nhớ công lao của ông Nguyễn Văn Tồn – người có công khai hoang mở cõi vùng đất Trà Ôn, Cầu Kè, ngăn chặn quân Xiêm xâm lấn. Ông còn được người dân tôn vinh là vị phúc thần giúp tránh thiên tai dịch bệnh. Dịp lễ thu hút đông đảo người dân từ Trà Ôn, Cầu Kè, Mang Thít, Càng Long và các vùng lân cận.
1.3 Mục đích của Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn
Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn là dịp để nhân dân và đồng bào Hoa, Khmer thể hiện lòng biết ơn đối với vị tướng có công với đất nước. Đồng thời, lễ hội góp phần khơi dậy tinh thần đoàn kết, gắn bó giữa các dân tộc, cùng chung tay xây dựng Vĩnh Long phát triển thịnh vượng.
Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn: Thời gian & địa điểm
Hàng năm, lễ hội diễn ra vào ngày 30 tháng 12 âm lịch và kéo dài đến hết ngày 4 tháng 1 âm lịch.
Ấp Giồng Thanh Bạch, xã Thiện Mỹ, huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long.
Đặc sắc lễ hội Lăng Ông Trà Ôn?
3.1 Không gian nơi diễn ra lễ hội
Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn được tổ chức tại khu lăng mộ rộng lớn 8.000m2. Nơi đây là quần thể kiến trúc cổ kính với hoa văn tinh xảo, được bao phủ bởi bóng mát cây xanh, tạo nên không gian trang nghiêm và thanh tịnh.
Chính điện Lăng Ông là nơi thờ tự cụ Nguyễn Văn Tồn, phu nhân, con trai ông và các vị tướng khác. Trung tâm chính điện là bàn thờ cụ, với tượng và di ảnh, phía trước là thanh kiếm tượng trưng cho sự uy dũng. Trước chính điện là nhà võ ca với sân khấu, nơi diễn ra các hoạt động văn hóa như hát hò, múa lân. Hai bên chính điện là nhà khói (bên trái) và nhà khách (bên phải). Phía sau chính điện là lăng mộ của ông và phu nhân, được xây theo kiểu song táng với các chi tiết trang trí như trụ liễu, tường hoa, cặp kỳ lân…
3.2 Nghi thức tế lễ
Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn là sự kết hợp độc đáo giữa nghi thức cúng tế truyền thống và hoạt động văn hóa đặc sắc. Bên cạnh các nghi thức Chánh tế, lễ tế Tiền hiền, Hậu hiền, Túc yết, xây chầu, hát bội, lễ hội còn mang đến những màn trình diễn nhạc lễ đặc trưng của ba dân tộc Hoa, Khmer, Kinh. Người Hoa biểu diễn múa lân và nhạc Tùa Lầu Cấu, người Khmer chơi nhạc ngũ âm và múa hát truyền thống, còn người Kinh mang đến những giai điệu êm tai của hát bội. Bên cạnh đó, lễ hội còn có hội thi ẩm thực, giao lưu đờn ca tài tử, thi đấu bóng chuyền và các trò chơi dân gian, tạo nên không khí vui tươi, náo nhiệt.
Từng là một nghi lễ long trọng với cờ đuôi nheo, trống chiêng, võ phục triều Nguyễn, lễ rước sắc phong nay đã trở thành dĩ vãng. Thay vào đó, nét văn hóa đặc sắc của địa phương được thể hiện qua tục dựng nêu, một nghi lễ mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc.
Ngày 30 tháng Chạp âm lịch, các vị hương lão thực hiện nghi lễ cúng Ông Tiền quân và trời đất trước khi dựng nêu. Cây nêu được chọn lựa kỹ càng, phải là tre hóp, đanh, tươi lâu, đếm đốt ngọn thuộc cung Sinh, tượng trưng cho sự sinh sôi nảy nở. Trên đọt nêu được treo bùa và tượng vật biểu trưng như cá chép đất hoặc gỗ, chuông, khánh… – những vật phẩm mang ý nghĩa cầu may mắn, bình an.
Sáng mùng 3 Tết, không khí náo nhiệt được tạo nên bởi dàn nhạc ngũ âm của người Khmer từ chùa Gò Xoài. Tiếp nối là lễ tụng kinh cầu an của các sư thầy người Khmer, mang đến sự thanh tịnh, an lạc cho năm mới. Cuối cùng, múa lân của người Hoa – điệu múa truyền thống cầu an lành, mở ra một năm mới tốt đẹp, sung túc.
Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn khởi đầu bằng nghi thức tụng kinh cầu an do các vị sư người Khmer thực hiện, mang đến không khí trang nghiêm và thanh tịnh. Tiếp nối là phần biểu diễn múa lân sôi động, cầu mong thịnh vượng cho người dân. Những điệu múa dân gian truyền thống như sa-dăm, rô-băm, hát dù-kê… thêm phần sôi động, góp phần làm nên nét đẹp văn hóa độc đáo của lễ hội.
Giữa trưa, không khí lễ hội càng thêm rộn ràng với các tiết mục biểu diễn tài năng của các dân tộc khác nhau. Khi chiều tà, lễ hội bước vào phần nghi lễ trọng thể – Túc yết, cúng tế các vị Tiền hiền khai hoang, Hậu hiền giữ nước. Nghi thức được thực hiện với sự trang nghiêm, chu đáo, gồm dâng hương, trà rượu, nhạc lễ, đăng,… Những lễ vật dâng cúng thường là trái cây, sản vật địa phương như: Heo trắng chưa nấu chín hoặc một cái đầu heo được làm sạch, mâm xôi không đậu, bánh, trầu cau, rượu, trà, đĩa gạo, muối, thể hiện sự thành kính và lòng biết ơn sâu sắc của người dân đối với các bậc tiền nhân. Vì lễ hội có nguồn gốc từ đám giỗ, nên mâm cúng luôn được bày biện như một bữa cơm đầy đủ, ấm cúng.
Phần trình diễn tái hiện lại các vở diễn mang tính lịch sử đầy ý nghĩa và sâu sắc diễn ra sau nghi lễ, góp phần khơi dậy lòng tự hào dân tộc và nhắc nhớ những phẩm chất tốt đẹp của các bậc tiền nhân. Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn không chỉ là dịp để tưởng nhớ công ơn của các vị anh hùng, mà còn là cơ hội để cộng đồng đoàn kết, giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống quý báu.
Lễ hội Chầu văn không chỉ dừng lại ở Lễ Kỳ Yên. Tiếp nối là Lễ Xây chầu đại bội với trống chầu được khiêng ra sân khấu. Người dân sẽ chọn ra những người tài năng từ đoàn hát để tham gia các lễ nghi tiếp theo: Lễ Tam Tài (Tam đa hay Tam tinh), chúc tụng Phúc – Lộc – Thọ, Lễ Khai Thiên Tịnh Địa (Ðiềm hương – Ðiềm hoa), Lễ Bát Tiên Hiến Thọ, Lễ Xang Nhật Nguyệt, Lễ Tứ Thiên Vương, Lễ Ðứng Cái và Lễ Gia Quan – Tấn phước (Gia quan phổ tước). Chuỗi lễ nghi này kéo dài hơn cả Lễ hội kỳ yên ở Vĩnh Long, thể hiện sự uy nghi và quy mô của Chầu văn.
Kinh nghiệm tham gia Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn
Để chuyến đi Vĩnh Long thêm trọn vẹn và thú vị, bạn nên lưu ý những vấn đề sau:
Hãy giữ gìn vệ sinh, góp phần tôn nghiêm cảnh quan chùa.
– Chọn lựa quần áo phù hợp với lễ hội.
Hãy nhớ mang theo nước sát khuẩn và đeo khẩu trang khi tham gia Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn để bảo vệ sức khỏe trong bối cảnh đông người.
Hãy cẩn trọng, giữ gìn tài sản và trông chừng trẻ nhỏ!
Hình ảnh Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn đặc sắc
Lễ hội thu hút nhiều lãnh đạo địa phương.
Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn tưng bừng với dòng người đông đúc, náo nhiệt. Các sư thầy tứ phương về dự, thực hiện nghi thức trang nghiêm.
Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn rộn ràng với hát bội, múa và trò chơi dân gian.
Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn là một bức tranh văn hóa đa sắc, kết hợp tinh hoa nghệ thuật của người Khmer, Kinh và Hoa. Từ những nghi lễ linh thiêng đến những điệu múa rộn ràng, Lễ hội mang đến một trải nghiệm độc đáo, đầy màu sắc. Bạn có muốn khám phá vẻ đẹp độc đáo này? Hãy lưu ngay lịch diễn ra Lễ hội vào cẩm nang du lịch của mình để không bỏ lỡ!
Nguồn: Tổng hợp
