Tết Chol Chnam Thmay: Vẹn tròn sợi dây kết nối 3 dân tộc Kinh, Khmer, Hoa

Tết Chol Chnam Thmay mang đến nhiều hoạt động thú vị kéo dài 3 ngày, là cơ hội tuyệt vời để bạn du lịch Vĩnh Long, khám phá đời sống tinh thần và tâm linh của người dân nơi đây. Cùng Hải Âu Travel tìm hiểu về những điều tuyệt vời của dịp lễ tết này nhé!

Vĩnh Long với những lễ hội độc đáo như Kỳ Yên, Lăng Ông Trà Ôn hay Tết Chol Chnam Thmay, mỗi cái đều mang nét riêng, hứa hẹn những trải nghiệm thú vị. Đặc biệt, Tết Chol Chnam Thmay với ý nghĩa cầu mong năm mới suôn sẻ, thể hiện lòng biết ơn và là sợi dây gắn kết 3 dân tộc Kinh, Khmer, Hoa, chắc chắn sẽ để lại ấn tượng khó quên. Bạn muốn tham dự lễ hội nào nhất?

Truyền thuyết về Tết Chol Chnam Thmay

1.1 Ý nghĩa của Tết Chol Chnam Thmay

Tết Chol Chnam Thmay, lễ hội truyền thống của người Khmer, là dịp chào đón năm mới, cầu mong mùa màng bội thu và chấm dứt hạn hán. Diễn ra trong 3 ngày vào giữa tháng Tư Dương lịch, lễ hội không có ngày cố định theo lịch Khmer, mang ý nghĩa thiêng liêng và là nét văn hóa đặc sắc của người dân tộc Khmer.

Tết Chol Chnam Thmay, lễ hội quan trọng của người Khmer Nam Bộ, là biểu hiện sâu sắc của văn hóa và tín ngưỡng Phật giáo Nam tông. Không giống Tết cổ truyền Việt Nam, thời khắc giao thừa của Chol Chnam Thmay thay đổi theo từng năm, có thể rơi vào buổi sáng, trưa, chiều hay tối, đánh dấu chu kỳ 365 ngày của một năm mới. Trong đêm giao thừa, người dân cùng nhau đốt đèn, thắp hương, thực hiện nghi lễ đưa Têvôđa năm cũ đi và rước cái mới đến. Têvôđa, vị tiên được trời phái xuống chăm sóc dân chúng, tượng trưng cho sự chuyển giao của năm cũ và năm mới. Lễ hội này đánh dấu sự khởi đầu của một năm mới, mùa vụ mới, mang đến niềm vui, hy vọng và sự ấm no cho mọi người.

1.2 Mục đích của Tết Chol Chnam Thmay

Theo quan niệm của người Khmer, thời khắc chuyển giao giữa mùa nắng và mùa mưa, khi trời đất giao hòa, muôn cây xanh tốt, là thời điểm tuyệt vời để bắt đầu một năm mới. Đây là lúc vạn vật sinh sôi nảy nở, mang đến hy vọng cho một năm đầy đủ và thịnh vượng. Vì thế, người Khmer chọn thời điểm này để tổ chức lễ hội, cầu mong một năm mới an lành và suôn sẻ.

Thời gian & địa điểm Tết Chol Chnam Thmay

Thời gian diễn ra: Từ ngày 14 đến 16 tháng 4 dương lịch.

Theo Phật lịch Nam tông Khmer, năm 2557 (khoảng 15/4 dương lịch hàng năm) được gọi là năm Chét.

Các ngôi chùa Phật giáo Nam tông Khmer.

Chùa là trung tâm văn hóa, tín ngưỡng của cộng đồng, nơi tổ chức các lễ hội truyền thống của người Khmer, như lễ hội Vĩnh Long hay Tết cổ truyền.

3. Tết Chol Chnam Thmay có gì đặc sắc?

Tết Chol Chnam Thmay, hay còn gọi là Tết Chôl Chnam Thmây, là dịp lễ hội truyền thống của người Khmer, thường được gọi thân thương là “chịu tuổi”. Vào những ngày này, người Khmer thường tập trung về chùa để tham gia các nghi lễ do Chư tăng tổ chức. Mỗi ngày trong Tết đều mang một ý nghĩa riêng: Sang-kran (ngày 1) là bước đi, tiến tới; Wana-bot (ngày 2) là thiếu hoặc thừa; Lơn-sắtk (ngày 3) là tiến lên, tăng lên. Trước Tết, các vị chức việc và Phật tử của các chùa Nam tông Khmer cùng nhau dọn dẹp, sơn phết lại các ngôi chùa với nhiều màu sắc rực rỡ, tạo nên không khí rộn ràng, náo nhiệt cho ngày hội lớn.

Những ngày Tết đến, các gia đình tất bật chuẩn bị. Từ việc ăn mặc chỉn chu, sửa sang nhà cửa đến việc quét dọn, trang trí, chuẩn bị mâm cỗ đầy đủ: bánh trái, hoa quả, cá thịt… Dù giàu hay nghèo, không thể thiếu bánh tét (Num-Chrụt), bánh ít (Num-tean) và bánh gừng (Num-Kha-Nhây). Những loại bánh này tượng trưng cho sự no ấm, thịnh vượng, được mùa, được dùng để dâng lên ông bà, tổ tiên, cúng lễ vật, đi chùa và tiếp khách.

Mặc dù đêm giao thừa không cố định ngày giờ, nghi thức truyền thống vẫn được giữ trọn vẹn. Gia đình Khmer thắp nhang, đèn, bày biện ly nước ướp hương hoa, trái cây,… cúng trên bàn thờ trước sân nhà. Họ tiễn Têvôđa cũ và rước Têvôđa mới về cai quản đất đai, thổ trạch. Trong đêm giao thừa, mọi người ngồi xếp bằng trước bàn thờ, thành tâm khấn vái vị thần được tôn sùng để cầu mong một năm mới an lành, hạnh phúc cho gia đình.

Ngày đầu tiên của lễ Chôl Sang-kran Thmây, người dân Khmer tắm rửa sạch sẽ, ăn mặc trang trọng và mang theo lễ vật đến chùa tham dự nghi lễ Ma-ha-sang-kran (rước đại lịch). Maha sang-kran được đặt trong khay sơn son thếp vàng trên kiệu khiêng, được các Phật tử Khmer xếp hàng theo hướng dẫn của Ban quản trị, đi quanh chánh điện ba vòng. Sau đó, mọi người vào chánh điện tụng kinh lễ bái Tam bảo và chào mừng năm mới. Khi màn đêm buông xuống, các Phật tử lớn tuổi tập trung tại giảng đường để nghe Chư tăng thuyết pháp, trong khi những người trẻ tuổi vui chơi các trò chơi dân gian và xem văn nghệ truyền thống như múa Rom vong, Du kê, Rô băm.

Ngày Tết thứ hai, Wanabot, người dân địa phương dâng hương thực phẩm cho các Chư tăng vào sáng sớm. Buổi chiều, họ cùng nhau đắp núi cát Puôn-Panum-Khsách, tạo thành 8 đỉnh hướng về 8 hướng chính và 1 đỉnh ở giữa, tượng trưng cho sự vững chãi của vũ trụ. Sau đó, các Phật tử thắp hương cầu mong mưa thuận gió hòa và những điều tốt đẹp. Nghi thức đặc biệt này bắt nguồn từ truyền thuyết lâu đời, mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc.

Ngày Tết thứ ba – Lơn-sắtk, buổi sáng, người dân làng lại đến chùa dâng hương, lễ vật. Nhưng nghi thức buổi trưa có sự khác biệt: Chư tăng cùng tín đồ tắm tượng Phật. Ban quản trị đại diện Phật tử dân tộc Khmer thỉnh Chư tăng về làm lễ Băng-Sa-Kôl (cầu siêu) hồi hướng cho những người thân đã khuất, các bậc tiền nhân, vị sư quá cố và các anh hùng liệt sĩ. Chiều tối, mọi người cùng thỉnh Chư tăng đến từng gia đình tụng kinh cầu siêu cho bàn thờ tổ tiên và mộ gia tộc, thể hiện lòng tri ân sâu sắc. Thỉnh thoảng, Đoàn Nghệ thuật Tổng hợp Khmer Bạc Liêu biểu diễn tuồng cổ truyền thống. Các chùa cũng tổ chức văn nghệ, trò chơi dân gian cho nam nữ trong vùng vui chơi, tạo cơ hội cho thanh niên tìm hiểu, hò hẹn và bày tỏ tình cảm. Đây cũng là dịp để nhiều đôi nên duyên vợ chồng.

Tết Chôl Chnăm Thmây không chỉ đánh dấu sự chuyển giao năm mới mà còn là dịp để giáo dục con người về lòng hiếu thảo, tình cảm gia đình và sự gắn kết cộng đồng. Đây là dịp để bạn bè khắp nơi gặp gỡ, thăm hỏi, chúc mừng và trao đổi kinh nghiệm. Những ngày Tết Chôl Chnăm Thmây góp phần thắt chặt tình làng nghĩa xóm, nâng cao tinh thần đoàn kết giữa 3 dân tộc Kinh, Khmer, Hoa. Đồng thời, Tết Chôl Chnăm Thmây còn là dịp để đồng bào Khmer gửi gắm ước mơ hạnh phúc và hoài bão của mình cho năm mới.

Hình ảnh Tết Chol Chnam Thmay đặc sắc

Chư thầy tham dự lễ Tết Chol Chnam Thmay.

Ban quản trị và tín đồ tắm Phật vào trưa thứ Hai.

Tết Chol Chnam Thmay rộn ràng với các tiết mục đặc sắc của các dân tộc. Người Khmer sẽ biểu diễn múa Rom vong, Du kê, Rô băm…

Tết Chol Chnam Thmay, lễ hội truyền thống của người Khmer, đã ăn sâu vào đời sống của người dân nơi đây. Đây không chỉ là niềm tự hào mà còn là lời khẳng định về một tương lai tươi sáng. Nét đẹp văn hóa độc đáo này vẫn được gìn giữ trọn vẹn đến tận ngày nay. Bạn còn chờ gì nữa? Hãy lưu ngay dịp đặc biệt này vào cẩm nang du lịch của bạn và cùng trải nghiệm!

Nguồn: Tổng hợp