Cung Diên Thọ – Nơi ở của các Hoàng thái hậu: Khám phá kiến trúc và lịch sử

Cung Diên Thọ, công trình đồ sộ nhất Đại Nội Huế, là minh chứng cho phong cách kiến trúc thời Nguyễn. Được xây dựng nhằm thể hiện đạo hiếu của các vị Vua với mẹ mình, cung điện đã gắn bó với nhiều đời Hoàng thái hậu.

Di sản hoàng cung hiếm hoi ở cố đô Huế.

Địa chỉ:75 Lê Huân, Phú Hậu, Huế

Giờ mở cửa:

– Mùa hè: 6h30 – 17h30

– Mùa đông: 7h00 – 17h00

Giá vé tham quan (cập nhật vào tháng 11/2023):

– Trẻ em (<1,3m): 30.000 VNĐ/khách

– Người lớn: 120.000 VNĐ/khách

– Người nước ngoài: 150.000 VNĐ/khách

Cung Diên Thọ, xây dựng năm 1804, là công trình kiến trúc mang đậm dấu ấn văn hóa – lịch sử của Huế. Nằm ở phía Tây Bắc khu Hoàng thành thuộc Đại Nội, cạnh điện Thái Hòa, phía Tây Tử Cấm Thành và phía Nam cung Trường Sanh, Cung Diên Thọ là minh chứng cho sự thịnh vượng của triều Nguyễn.

Nằm trên quỹ đất hình chữ nhật rộng 100m, dài 150m, cung điện với hơn 20 tòa nhà lớn nhỏ là một kiệt tác kiến trúc đồ sộ và lộng lẫy bậc nhất xứ Huế. Được công nhận là Di sản văn hóa thế giới bởi UNESCO vào năm 1993, cung điện này là một trong 16 di tích của quần thể Cố đô Huế.

Cung Diên Thọ, xây dựng năm 1804 dưới thời Gia Long.

Cung điện nằm phía Tây Tử Cấm Thành, Nam Trường Sanh.

Di chuyển đến cung Diên Thọ như thế nào?

Cung Diên Thọ nằm gần trung tâm Thành phố Huế, thuận tiện cho việc di chuyển bằng nhiều phương tiện như bus, taxi, ô tô riêng, xe máy. Di chuyển bằng xe máy là lựa chọn phổ biến, giúp tiết kiệm chi phí và linh hoạt thăm thú các điểm du lịch khác trong hành trình.

Để tham quan Cung điện Huế, bạn có thể đi theo đường Hùng Vương hoặc Lê Lợi, qua cầu Trường Tiền, rẽ vào Lê Quý Đôn. Tiếp tục đi thẳng khoảng 3,3km, rẽ trái vào Lê Huân. Cung Diên Thọ nằm tại số 75 trên đường này.

Khám phá lịch sử cung Diên Thọ qua thời gian.

3.1 Ý nghĩa cung Diên Thọ

Cung Diên Thọ, với quy mô rộng lớn, là nơi ở của các Hoàng thái hậu, tức mẹ Vua. Nơi đây ban đầu mang tên Trường Thọ, sau đó lần lượt được đổi thành Từ Thọ, Gia Thọ, Ninh Thọ và cuối cùng là Diên Thọ, tên gọi được sử dụng cho đến nay. Dù trải qua nhiều lần thay đổi về cấu trúc và danh xưng, vai trò của cung điện vẫn được giữ nguyên, thể hiện đạo hiếu của các vị vua triều Nguyễn đối với đấng sinh thành.

Cung Diên Thọ: Nơi ở Hoàng thái hậu triều Nguyễn.

3.2 Cung Diên Thọ qua các đời Vua triều Nguyễn

Cung Diên Thọ, theo ghi chép, đã tồn tại qua nhiều đời vua triều Nguyễn, bao gồm:

Vua Gia Long đã cho xây dựng cung Trường Thọ vào tháng 4/1804 để làm nơi ở cho Vương thái hậu, thay thế Hậu điện.

Minh Mạng, để chăm sóc Thuận Thiên Cao Hoàng thái hậu Trần Thị Đang, đã cho xây cung Từ Thọ ngay trong khuôn viên cung Trường Thọ, nơi bà an dưỡng tuổi già.

Vua Tự Đức đã tháo dỡ toàn bộ Cung Từ Thọ vào tháng 2/1849 để xây dựng Cung Gia Thọ, nơi ở cho Từ Dụ Hoàng thái hậu.

Cung Ninh Thọ, ban đầu là một công trình kiến trúc, được đổi tên dưới thời vua Thành Thái. Nơi đây trở thành tài sản của Từ Dụ Hoàng thái hậu, mẹ vua Tự Đức, sau đó là Từ Minh Huệ Hoàng hậu, mẹ vua Thành Thái.

Vua Khải Định trùng tu và đổi tên cung Ninh Thọ thành Diên Thọ, trở thành nơi ở của Phụ Thiên Thuần Hoàng hậu.

Cung Diên Thọ trải qua nhiều lần tu sửa dưới các đời vua Nguyễn. (Ảnh: @keyle88)

Kiến trúc cung điện Huế: Di sản văn hóa – lịch sử Việt Nam.

4.1 Chính điện của cung Diên Thọ

Nằm ở trung tâm cung Diên Thọ, Chính điện được xây dựng bằng gạch và gỗ sơn đen, mang dáng vẻ đồ sộ với diện tích khoảng 960m2. Công trình được chạm trổ tinh xảo, thể hiện rõ nét phong cách kiến trúc thời Gia Long. Mặc dù đã trải qua hàng nghìn năm, nội thất của Chính điện vẫn giữ được nguyên vẹn, với những giá trị lịch sử to lớn như hoành phi Diên Thọ cung và tám bức tranh gương quý giá.

Chính điện tọa lạc giữa cung Diên Thọ.

Chính điện lợp ngói lưu ly vàng, mái 2 tầng.

Bộ bàn ghế dát vàng trong Điện Diên Thọ.

Hoành phi Diên Thọ cung, ngàn năm cổ kính.

4.2 Nhà Tả Trà và lầu Tịnh Minh

Nằm cạnh tòa Chính điện là nhà Tả Trà, nơi tiếp đón khách yết kiến Hoàng thái hậu, với 3 gian, 2 chái kiến trúc Á Đông tinh tế bằng gạch và gỗ. Cách đó, một khoảng sân rộng là lầu Tịnh Minh, công trình mang phong cách Tây Phương do vua Bảo Đại xây dựng, đối diện với Chính điện.

Nhà Tả Trà tiếp khách yết kiến Hoàng thái hậu.

Xe kéo của Hoàng hậu Từ Minh Huệ là báu vật của nhà Tả Trà.

Chiếc kiệu cổ của Từ Cung Hoàng thái hậu, vợ vua Khải Định, mẹ vua Bảo Đại.

Lầu Tịnh Minh (thời Bảo Đại) mang phong cách kiến trúc Tây Âu.

4.3 Các Khương Ninh

Công trình Khương Ninh được xây dựng với mục đích thờ Phật và phục vụ nhu cầu tín ngưỡng của các Hoàng thái hậu và hậu cung, thể hiện rõ nét kiến trúc cung đình thời bấy giờ. Toàn bộ công trình gồm hai tầng được làm bằng gỗ, sở hữu kiến trúc cân đối, hài hòa, tạo nên một không gian thanh tịnh, trang nghiêm. Khương Ninh là một trong số ít công trình kiến trúc nằm trong khuôn viên biệt lập, ngăn cách với bên ngoài bởi dãy tường khép kín, góp phần tạo nên sự riêng tư và thanh tịnh cho nơi thờ tự.

Khương Ninh các, gỗ hai tầng, biệt lập.

Khương Ninh được xây dựng để phục vụ tín ngưỡng của các Hoàng thái hậu.

4.4 Tạ Trường Du

Nằm về phía Đông Chính điện cung Diên Thọ, Tạ Trường Du là một công trình kiến trúc độc đáo theo kiểu nhà rường Huế, gồm 1 gian chính và 4 chái phụ. Mái ngói lưu ly phủ men xanh, nền lát gạch hoa cùng vách gỗ và nội thất chạm khắc tinh xảo tạo nên vẻ đẹp thanh tao cho công trình. Bao quanh Tạ Trường Du là hồ sen thơ mộng và cây cối xanh mát, tạo nên một không gian yên tĩnh, nơi các Hoàng Thái hậu xưa kia nghỉ ngơi, thư giãn.

Tạ Trường Du, nhà rường truyền thống, tọa lạc phía Đông Chính điện. (Ảnh: @chanthuychang)

Nhà thủy tạ đẹp mắt, nép mình giữa hồ sen thơ mộng và hành lang rợp bóng.

4.5 Các tiểu công trình khác

Dấu ấn thời gian in đậm trên những công trình phụ của cung Diên Thọ, chỉ còn lại nền móng. Tuy nhiên, nhờ nỗ lực bảo tồn, nơi đây vẫn giữ vẹn nét đẹp cổ kính, uy nghiêm. Dãy tường cao bao quanh, bức bình phong bằng gạch, hành lang nối các tòa nhà, giếng hình vuông… đều là những minh chứng cho lịch sử Việt Nam từ ngàn đời trước.

Bức bình phong gạch chắn trước Chính điện.

Hệ thống hành lang lợp ngói lưu ly nối liền các tòa nhà.

Giếng vuông cổ kính trong cung Diên Thọ.

5. Kinh nghiệm tham quan cung Diên Thọ Huế

5.1 Thời điểm lý tưởng để đến cung Diên Thọ

Thời điểm lý tưởng để du lịch Huế thường rơi vào khoảng tháng 9 đến tháng 4, khi thời tiết đẹp, thích hợp cho các hoạt động ngoài trời.

Từ tháng 9 đến tháng 12, Huế khoác lên mình vẻ đẹp dịu dàng với tiết trời se lạnh, nắng nhẹ. Đây là thời điểm lý tưởng để du lịch, thả mình vào khung cảnh thơ mộng của thành phố cổ. Đặc biệt, những cây cổ thụ trong cung Diên Thọ bắt đầu chuyển màu lá, tạo nên bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp, thu hút du khách muốn lưu giữ những khoảnh khắc đáng nhớ.

Thời tiết Huế từ tháng 2 đến tháng 4 nắng đẹp, ít mưa, lý tưởng cho du lịch khám phá. Đây là mùa khô, thuận lợi cho việc tham quan, trải nghiệm văn hóa và cảnh đẹp Huế.

5.2 Điểm lưu trú gần cung điện Huế nổi tiếng

Ngoài cung Diên Thọ, Huế còn vô số điểm du lịch văn hóa – lịch sử hấp dẫn. Hải Âu Travel khuyên bạn nên ở lại vài ngày để khám phá trọn vẹn thành phố này. Dưới đây là những địa điểm lưu trú được du khách yêu thích:

Azerai La Residence Huế, tọa lạc tại số 5 Lê Lợi, Vĩnh Ninh, thành phố Huế, Thừa Thiên Huế.

Moonlight Hotel Huế, tọa lạc tại 20 Phạm Ngũ Lão, Phú Hội, Thành phố Huế.

Indochine Palace, tọa lạc tại 105A Hùng Vương, Phú Nhuận, Thành phố Huế.

5.3 Một số lưu ý cho khách tham quan

Tới cung Diên Thọ, hãy diện trang phục dài tay lịch sự. Muốn lưu giữ những khoảnh khắc đẹp, bạn nên mang theo một bộ cổ phục hoặc áo dài để tạo nên những bức ảnh thật ấn tượng với cảnh quan nơi đây.

Hãy chủ động tuân thủ các quy định của di tích, như không chạm vào hiện vật, không chụp ảnh hoặc ghi hình ở khu vực hạn chế.

Bạn nên xem trước đường đi đến cung Diên Thọ để tránh lạc trong quần thể di tích Đại Nội Huế.

Cung Diên Thọ, một kiệt tác kiến trúc đồ sộ của triều Nguyễn, là điểm đến không thể bỏ qua khi du lịch Huế. Nơi đây từng là chốn nghỉ ngơi của các Hoàng Thái hậu, lưu giữ dấu ấn lịch sử và văn hóa đặc sắc. Hãy ghé thăm Cung Diên Thọ để khám phá không gian sống của bậc đế vương, chụp những bức ảnh check-in ấn tượng và trải nghiệm một hành trình đầy thú vị về lịch sử – văn hóa Huế.

Nguồn: Tổng hợp