Cửu Đỉnh Huế: Di sản tư liệu thế giới tiềm năng

Cửu Đỉnh Huế là 9 chiếc đỉnh đồng lớn, đúc vào thế kỷ XIX dưới thời vua Minh Mạng. Mỗi đỉnh là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo, khắc họa hình ảnh về thiên nhiên, con người và vũ trụ. Khám phá thêm về di sản tư liệu đặc biệt này cùng Hải Âu Travel!

1. Giới thiệu về Cửu Đỉnh Huế?

Cửu Đỉnh Huế, bộ chín chiếc đỉnh đồng được đúc dưới thời vua Minh Mạng, là bảo vật quốc gia quý giá và kiệt tác nghệ thuật độc đáo của Việt Nam. Được đặt tại sân Thế Miếu trong Hoàng thành Huế, Cửu Đỉnh là minh chứng cho tài năng nghệ thuật và kỹ thuật chế tác của người Việt xưa.

Cửu Đỉnh uy nghi trước Thế Tổ Miếu (Huế).

Cửu Đỉnh, chín đỉnh đồng uy nghi, được đặt tại sân Thế Miếu trong Hoàng Thành, điểm nhấn của một lễ hội đầu xuân rực rỡ năm 1837. Khởi công từ cuối năm 1835, công trình đồ sộ này hoàn thành sau hơn một năm, đánh dấu sự kiện trọng đại của triều đình. Vua Minh Mạng cùng các quan đại thần long trọng tổ chức lễ khánh thành, mỗi chiếc đỉnh mang hình dáng và hoa văn độc đáo, như minh chứng cho sức mạnh và sự thịnh vượng của đất nước.

2. Các ý nghĩa của Cửu Đỉnh

Cửu Đỉnh Huế, với vẻ đẹp uy nghi và giá trị lịch sử to lớn, thu hút du khách từ khắp nơi. Được công nhận là Di sản tư liệu khu vực châu Á – Thái Bình Dương, Cửu Đỉnh là minh chứng cho tài năng và tâm huyết của các nghệ nhân xưa. Mỗi đỉnh là một câu chuyện, một lời khẳng định sức mạnh và vị thế của triều Nguyễn. Du khách được chiêm ngưỡng nghệ thuật điêu khắc tinh xảo, các họa tiết rồng phượng uy nghiêm, và lắng nghe những câu chuyện lịch sử ẩn chứa trong từng chi tiết.

Du khách chăm chú nghe hướng dẫn viên giải thích ý nghĩa Cửu Đỉnh. (Ảnh: baocaovien)

2.1 Biểu tượng quyền lực

Cửu Đỉnh là biểu tượng uy nghiêm và quyền lực của nhà Nguyễn, được đúc bằng đồng vào năm 1835 dưới thời vua Minh Mạng. Mỗi chiếc đỉnh tượng trưng cho một triều vua, khẳng định sự trường tồn và bền vững của triều đại. Cửu Đỉnh không chỉ thể hiện sức mạnh và quyền lực tối cao của nhà vua mà còn là biểu trưng cho sự vĩnh cửu của hoàng gia, là minh chứng cho lịch sử huy hoàng của vương triều Nguyễn.

2.2 Tác phẩm nghệ thuật

Cửu Đỉnh là biểu tượng văn hóa cung đình nhà Nguyễn, thể hiện tinh hoa nghệ thuật điêu khắc. Những họa tiết tinh xảo trên đỉnh không chỉ là sản phẩm sáng tạo của nghệ nhân mà còn phản ánh trình độ thẩm mỹ và kỹ thuật cao của người Việt xưa. Sự kết hợp hài hòa giữa hình thức và nội dung đã tạo nên giá trị nghệ thuật độc đáo, biến Cửu Đỉnh thành một tuyệt tác văn hóa quốc gia.

2.3 Bách khoa toàn thư

Cửu Đỉnh không chỉ là những khối đá cẩm thạch uy nghi mà còn là bộ bách khoa toàn thư sống động về văn hóa và thiên nhiên Việt Nam thời Nguyễn. Mỗi đỉnh là một bức tranh tinh xảo, khắc họa các loài cây, thú, hiện tượng thiên nhiên như mặt trời, mặt trăng, sông núi, tái hiện một cách chân thực đời sống và văn hóa của dân tộc. Qua đó, các thế hệ sau có thể hiểu rõ hơn về đất nước trong quá khứ, từ đó trân trọng và phát huy những giá trị truyền thống.

Núi Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh) được chạm khắc tinh xảo trên đỉnh Anh. (Ảnh: nguoidothi)

2.4 Linh vật phong thủy

Cửu Đỉnh không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật, mà còn là biểu tượng phong thủy mang ý nghĩa sâu sắc. Hình dáng uy nghi và mạnh mẽ của Cửu Đỉnh tượng trưng cho năng lượng dồi dào, thu hút tài lộc và may mắn, đồng thời bảo vệ gia chủ khỏi những điều không may. Trong văn hóa Á Đông, Cửu Đỉnh thường được đặt ở vị trí trang trọng để mang lại sự thịnh vượng và hưng thịnh.

Cửu Đỉnh khắc họa nhiều linh vật mang ý nghĩa riêng biệt. (Ảnh: tuoitre)

Bí ẩn Cửu Đỉnh Huế: Những điều thú vị

Cửu Đỉnh không chỉ là biểu tượng quyền uy, mà còn là kiệt tác nghệ thuật, thể hiện tài hoa của các nghệ nhân Việt. Những đường nét tinh xảo, hình ảnh sống động, khiến người xem như lạc vào một thế giới nghệ thuật đầy mê hoặc.

3.1 Gắn liền với Thụy hiệu các vua nhà Nguyễn

Cửu đỉnh nhà Nguyễn được bố trí theo cấu trúc đối xứng, với Cao đỉnh là trung tâm. Bên trái Cao đỉnh là Nhân, Anh, Thuần, Dụ đỉnh, bên phải là Chương, Nghị, Tuyên, Huyền đỉnh. Mỗi đỉnh tương ứng với án thờ một vị vua nhà Nguyễn trong Thế Miếu, tạo nên sự tương ứng giữa đỉnh và vị vua được thờ. Ví dụ, Nhân đỉnh đối diện với án thờ vua Nguyễn Thánh Tổ, Chương đỉnh đối diện với án thờ vua Nguyễn Hiến Tổ, và các đỉnh còn lại cũng tương ứng với các án thờ tương ứng.

Hình ảnh Mặt Trời tượng trưng vương quyền triều Nguyễn trên Cửu Đỉnh. (Ảnh: tuoitre)

Chín đỉnh đồng trước Thế Miếu là biểu tượng cho uy quyền và sự nghiệp của các vị vua nhà Nguyễn. Vua Minh Mạng đặt tên cho từng đỉnh dựa theo thụy hiệu của các vị vua, ví dụ như Cao đỉnh là thụy hiệu của Gia Long (Thế tổ Cao hoàng đế), Nhân đỉnh là thụy hiệu của chính ông (Thánh tổ Nhân hoàng đế), Chương đỉnh là thụy hiệu của Thiệu Trị (Hiến tổ Chương hoàng đế). Các đỉnh còn lại cũng mang ý nghĩa tương tự, thể hiện sự tôn kính và tưởng nhớ đến các bậc đế vương.

Cửu đỉnh không chỉ là vật trang trí, mà còn tượng trưng cho sự trường tồn và quyền uy của triều Nguyễn. Các vị vua bị phế truất hoặc thoái vị như Dục Đức, Hiệp Hòa, Hàm Nghi, Thành Thái, Duy Tân, và Bảo Đại đều không được đặt thụy hiệu. Do đó, Dụ đỉnh và Huyền đỉnh cũng không mang thụy hiệu của bất kỳ vị vua nào.

3.2 Được ví như cuốn sách ảnh về sinh học Việt Nam

Cửu đỉnh không chỉ là tác phẩm nghệ thuật, mà còn là bộ cẩm nang về đa dạng sinh học Việt Nam. Với 162 họa tiết chạm nổi, trong đó 90 hình ảnh về các loài động thực vật tiêu biểu, được khắc họa chi tiết, giúp dễ dàng nhận diện các loài.

Cửu đỉnh là một bộ sách ảnh độc đáo về động thực vật Việt Nam xưa, thể hiện sự đa dạng và phong phú của thiên nhiên. Từ cây lương thực, cây lấy sợi cho đến cây rau gia vị, cây lấy quả, hoa, gỗ, dược liệu và hương liệu, thực vật được phân chia thành 6 nhóm. Hệ động vật cũng phong phú không kém, gồm cá, côn trùng, chim, thú lớn và cả những loài vật linh thiêng. Qua đó, Cửu đỉnh là minh chứng cho sự giàu có và độc đáo của thiên nhiên Việt Nam thời cổ.

3.3 Có ý nghĩa quốc tế

Cửu đỉnh được chạm khắc tinh xảo với chữ Hán và hình ảnh nổi, tái hiện lịch sử, văn hóa, thiên nhiên Việt Nam. Từ địa danh, thụy hiệu vua, động thực vật cho đến biểu tượng biển đảo, Cửu đỉnh khẳng định chủ quyền quốc gia một cách rõ ràng. Đặc biệt, ba đỉnh (Cao, Nhân, Chương) khắc hình tượng về biển Đông, biển Nam, và biển Tây, thể hiện hùng hồn chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Việt Nam.

Cửu đỉnh, với những hình ảnh biển đảo được thể hiện bằng chữ Hán – Nôm cổ, là minh chứng hùng hồn cho chủ quyền của Việt Nam đối với Hoàng Sa và Trường Sa. Cửu đỉnh còn là lời khẳng định về tầm nhìn chiến lược của các vua triều Nguyễn trong việc bảo vệ biển đảo. Ngôn ngữ Hán, phổ biến ở Đông Á, giúp Cửu đỉnh trở thành báu vật mang giá trị quốc tế. Sự độc đáo của Cửu đỉnh còn được thể hiện ở chỗ không có triều đại nào, kể cả ở Trung Quốc, Nhật Bản, hay Hàn Quốc, sở hữu tác phẩm tương tự. Đây là một minh chứng độc nhất vô nhị trong lịch sử Việt Nam, khẳng định tầm vóc và ý nghĩa lịch sử của Cửu đỉnh.

3.4 Thể hiện trình độ và kỹ thuật đúc đồng rất tinh xảo

Cửu đỉnh, bộ bách khoa thư bằng đồng về đất nước Việt Nam thống nhất, thể hiện qua những biểu tượng được khắc họa trên mỗi chiếc đỉnh. Họa tiết và hoa văn nổi bật trên thân đỉnh không chỉ là tác phẩm nghệ thuật mà còn là minh chứng cho tay nghề điêu luyện của các nghệ nhân thời nhà Nguyễn. Để tạo ra Cửu đỉnh, những người thợ phải chế tạo khuôn đúc với tỉ lệ chuẩn xác tuyệt đối, yếu tố quyết định sự thành công của cả quá trình.

Cửu đỉnh được đúc thủ công theo phương pháp truyền thống, ghi chép trong Khâm định Đại Nam hội điển sự lệ. Mỗi khuôn đúc, được tạo từ đất sét đặc biệt, bị phá hủy sau khi hoàn thành, đảm bảo tính độc bản cho từng chiếc đỉnh. Quá trình đúc kéo dài gần bảy tháng, đòi hỏi sự cẩn trọng và giám sát chặt chẽ từ triều đình.

Hình vẽ Cửu đỉnh triều Nguyễn trên Bulletin des amis du vieux Hué (1914). (Ảnh: soha)

Nghệ thuật đúc đồng Việt Nam, đỉnh cao được thể hiện qua Cửu đỉnh vào thế kỷ XIX, đã khiến người Châu Âu kinh ngạc và thán phục suốt gần 200 năm. Hơn cả một tác phẩm nghệ thuật, Cửu đỉnh là minh chứng cho giá trị văn hóa, lịch sử to lớn, phản ánh tư tưởng của thời đại, cái nhìn về đất nước, vũ trụ và thiên nhiên.

Với tài hoa và kỹ thuật điêu luyện, các nghệ nhân đã thổi hồn vào Cửu đỉnh, biến nó thành một tác phẩm độc đáo, không thể tìm thấy ở bất kỳ nơi nào khác. Từ dáng vẻ uy nghi đến từng chi tiết chạm khắc tinh xảo, mỗi họa tiết đều là một câu chuyện riêng, thể hiện tư tưởng và tầm nhìn sâu sắc của người Việt về đất nước và vũ trụ.

Cửu Đỉnh giá trị đặc biệt vì sao?

Cửu Đỉnh Huế, đặt trước sân Thế Miếu trong Hoàng thành, là minh chứng lịch sử thu hút sự chú ý của giới nghiên cứu trong và ngoài nước. Giá trị đặc biệt của nó, được tôn vinh là bảo vật quốc gia, chủ yếu đến từ:

Họa tiết chạm khắc tinh xảo, mạnh mẽ. (Ảnh: tuoitre)

Để tạo ra những chiếc đỉnh đồng lớn, người thợ thủ công xưa đã ứng dụng kỹ thuật đúc đồng tinh xảo.

Cửu Đỉnh là minh chứng cho trí tuệ và tầm nhìn của người Việt, mỗi chi tiết ẩn chứa ý nghĩa sâu sắc về thiên nhiên, vũ trụ và con người.

Cửu Đỉnh là bằng chứng lịch sử quý giá, phản ánh đời sống và văn hóa đặc sắc của người Việt xưa, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về lịch sử hào hùng của dân tộc.

Khám phá Cửu Đỉnh Huế: Lưu ý cần biết

Khám phá Cửu Đỉnh Huế trọn vẹn hơn với những lưu ý và tip hữu ích từ Hải Âu Travel.

Nơi lý tưởng chụp ảnh cổ phục, thu hút nhiều bạn trẻ. (Ảnh: tuoitre)

Buổi sáng là thời điểm lý tưởng để chiêm ngưỡng Cửu Đỉnh bởi ánh nắng dịu nhẹ giúp bạn nhìn rõ nét những họa tiết tinh xảo, tránh nắng gắt và đông đúc.

Hãy diện trang phục thoải mái, thoáng mát và mang giày dép dễ đi vì bạn sẽ phải đi bộ nhiều.

Hãy giữ gìn những tác phẩm nghệ thuật Cửu Đỉnh bằng cách không chạm tay vào chúng.

Sau khi chiêm ngưỡng Cửu Đỉnh, hãy tiếp tục khám phá Hoàng thành Huế với Ngọ Môn uy nghi, Điện Thái Hòa tráng lệ và nhiều điểm tham quan hấp dẫn khác.

Khám phá bộ sưu tập quà lưu niệm độc đáo, từ tranh ảnh, tượng điêu khắc đến đồ thủ công mỹ nghệ, chỉ có tại đây.

Cửu Đỉnh không chỉ là kiệt tác nghệ thuật mà còn là báu vật lịch sử và văn hóa của Việt Nam. Mỗi đỉnh là một câu chuyện, một thông điệp về truyền thống, tinh thần của dân tộc. Nếu bạn có dịp ghé thăm Huế, hãy dành thời gian khám phá Hoàng Thành, nơi Cửu Đỉnh được trưng bày, để hiểu rõ hơn về giá trị to lớn của chúng.

Nguồn: Tổng hợp