Lễ hội Cá Voi Nha Trang: Di sản văn hóa độc đáo của làng chài miền biển

Lễ hội Cá Voi, hay còn gọi là Cá Ông, là lễ hội truyền thống đặc sắc của ngư dân Nha Trang. Gắn liền với tục thờ Cá Ông, lễ hội thu hút du khách bốn phương về tham dự, khám phá nét văn hóa độc đáo của vùng biển xinh đẹp này.

Sự ra đời của Lễ hội Cá Voi

Nguồn gốc lễ hội Cá Voi

Nha Trang, viên ngọc xanh của biển Đông, không chỉ sở hữu vẻ đẹp thiên nhiên tuyệt mỹ với những hòn đảo hoang sơ như Hòn Mun, Bình Hưng… mà còn ẩn chứa nét văn hóa truyền thống đặc sắc. Lễ hội Cá Voi, hay còn gọi là Cá Ông, là minh chứng rõ nét cho tín ngưỡng thờ cá của người dân vùng biển Nha Trang. Tục thờ cúng này đã tồn tại qua nhiều thế hệ, gắn liền với đời sống và nghề đánh bắt cá của người dân địa phương.

Khám phá lễ hội Cá Voi sôi động ở Nha Trang qua video dưới đây!

Những thước phim nhộn nhịp của lễ hội Cá Voi trong tín ngưỡng dân gian của ngư dân vùng biển Nha Trang. Nguồn: Youtube/ Thương hiệu Việt nổi tiếng

Lễ hội Cá Voi tôn vinh văn hóa độc đáo của ngư dân Nha Trang.

Từ lâu, cá voi được người dân Nha Trang tôn kính như một loài thần linh. Không chỉ hiền lành, quý hiếm, chúng còn được cho là có suy nghĩ, tình cảm và tâm linh như con người. Sự giúp đỡ ngư dân mỗi khi gặp nạn hay lênh đênh trên biển cả đã củng cố niềm tin đó, khiến lễ hội Cá Voi được tổ chức vô cùng trang trọng và tôn nghiêm.

Trong những năm tháng bôn tẩu gian nan, vua Nguyễn Ánh đã được truyền thuyết gắn liền với những câu chuyện ly kỳ về cá voi. Theo lời kể, khi chạy trốn quân Tây Sơn, ông gặp phải cơn bão lớn trên đường biển sang Xiêm. Thuyền bị chao đảo, nhưng một con cá voi khổng lồ đã kịp thời xuất hiện, nâng thuyền lên và đưa vào bờ an toàn, cứu vua thoát khỏi hiểm nguy.

Năm 1802, Nguyễn Ánh lên ngôi vua Gia Long, xưng đế. Nhớ ơn ân cứu mạng năm xưa, ông đã sắc phong cho cá voi tước hiệu “Nam Hải Tộc Ngọc lân thượng đẳng thần”. Các vị vua triều Nguyễn kế vị cũng kế thừa tấm lòng của Gia Long, tôn vinh loài cá voi với danh hiệu “Đại càng quốc gia Nam Hải”, thể hiện sự biết ơn và lòng kính trọng sâu sắc.

Niềm tin vào sự giúp đỡ của cá voi đã trở thành truyền thống sâu sắc trong văn hóa của ngư dân. Hàng năm, lễ hội Cá Voi được tổ chức với lòng thành kính, thể hiện qua việc người dân địa phương tránh gọi thẳng tên cá voi, thay vào đó là “Cá Ông” hoặc “Ông Nam Hải”. Để tôn vinh ân đức, họ đã xây dựng lăng thờ cúng, gọi là Lăng Ông, nơi đặt một chiếc hòm đựng xương cốt cá voi, được xem là “Ngọc Cốt”, biểu tượng cho sự tôn kính và biết ơn sâu sắc.

Trong khi phương Tây coi cá voi là tài sản kinh tế, ngư dân Việt Nam lại xem chúng như ân nhân cứu mạng.

Lễ hội Cá Voi Nha Trang tưng bừng, thu hút du khách khắp nơi.

Lễ hội Cá Voi là nét văn hóa đặc sắc của ngư dân miền biển, thể hiện lòng biết ơn và tôn trọng đối với cá voi – loài sinh vật mang đến sự thịnh vượng và an lành cho cuộc sống của họ.

Cá voi, được tôn vinh với những cái tên mỹ miều như Nhân Ngư, Đức Ngư, Ngọc Lân, là vị Phúc thần, thần may mắn của người dân vùng biển. Sự linh thiêng của loài cá này đã ăn sâu vào tâm thức người dân Nha Trang, tạo nên lễ hội Cá Voi – một lễ hội truyền thống đặc sắc, mang đậm bản sắc dân tộc.

Cá Ông Nha Trang

Lễ hội Cá Voi Nha Trang, theo thời gian, đã trở thành một sự kiện văn hóa đặc sắc, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước. Không chỉ là dịp cầu mong quốc thái dân an, mưa thuận gió hoà, lễ hội còn là lời cảm tạ của ngư dân đối với biển cả, mong muốn một mùa đánh bắt bội thu, thuyền bè đầy ắp cá tôm.

Lễ hội Cá Voi: Thời gian & địa điểm

Hằng năm, lễ hội Cá Voi tại Nha Trang diễn ra long trọng, uy nghiêm, gồm lễ ông luỵ (ngày cá voi chết) và hai kỳ xuân tế, thu tế tại Lăng Ông. Lễ hội được tổ chức nhằm tưởng nhớ cá voi, những sinh vật được người dân địa phương tôn thờ như vị thần biển cả. Cá ông lụy thường xuất hiện vào những tháng biển động, gió bão.

Lễ hội Cá Voi diễn ra ra sao?

Lễ hội Cá Voi ở Nha Trang vẫn giữ trọn vẹn những nghi lễ chính như Nghinh Ông, rước sắc, Tế Chánh, hò Bá trạo, Tống na, Tỉnh sanh, Thứ lễ và Tôn vương, tuy nhiên được rút gọn cho phù hợp với nhịp sống hiện đại.

Lễ hội Cá Voi rộn ràng tiếng chiêng trống, cờ lọng đủ màu, hòa cùng hát múa, tô điểm không khí rạng rỡ cho vùng biển Nha Trang.

3.1. Phần Lễ của lễ hội Cá Voi

Lễ hội Cá Voi Nha Trang mở màn từ lúc bình minh với nghi thức Lễ Nghinh thần trọng thể. Những người khỏe mạnh nhất sẽ rước kiệu Ông Nam Hải ra biển, lên thuyền rồng để đón linh hồn vị thần biển, theo truyền thuyết, chỉ hiện lên vào ngày này.

Người có uy tín nhất cộng đồng sẽ làm chủ tế, dẫn dắt nghi lễ trang nghiêm, đầy lòng thành kính của người bản xứ.

Lễ sắc phong thu hút sự tham gia đông đảo của người dân. Đám rước chia làm hai đoàn, một từ phía Bắc, một từ phía Nam, cùng hướng về Lăng Ông. Dẫn đầu mỗi đoàn là đội múa lân, sư, rồng, vừa tạo không khí náo nhiệt, vừa trừ tà ma, tránh đường. Sau đó là mô hình thuyền lướt sóng trên biển, biểu trưng cho sự thịnh vượng, an lành.

Hàng chục thanh niên trai tráng, áo xanh như biển, gánh mô hình thuyền trong lễ hội Cá Voi Nha Trang.

Cuối đoàn, các thành viên mặc trang phục cổ xưa, tay cầm cờ và binh khí, xếp hàng đều bước.

Kết thúc nghi lễ thỉnh, báo cáo kết quả năm cũ và cầu an cho năm mới, đoàn người rước Ông ra biển. Hàng trăm ghe lớn nhỏ, được trang hoàng cờ hoa rực rỡ, đã sẵn sàng chờ lệnh Ông ngoài khơi xa.

Lễ hội Cá Voi tiếp tục với các nghi lễ: Lễ Tỉnh Sanh, Tế chánh, Thứ lễ, Tôn vương (không phải lúc nào cũng có) và kết thúc bằng Lễ Tống Na.

3.2. Phần Hội của lễ hội Cá Voi

Kết thúc phần lễ trang nghiêm, lễ hội Cá Voi tiếp nối bằng phần hội náo nhiệt. Người dân vùng biển say sưa tham gia các trò chơi dân gian truyền thống như lắc thúng, đua thuyền, bơi lội, kéo co, đá bóng, mang đến không khí vui tươi, sôi động.

Lễ hội Cá Voi không chỉ có hát tuồng, hát hò khoan, mà còn có hình thức múa hát bả trạo độc đáo. “Bả trạo” nghĩa là nắm chắc mái chèo, thể hiện tâm nguyện của cư dân miền biển khi chinh phục biển khơi. Múa hát bả trạo là hoạt cảnh thể hiện tinh thần đoàn kết của ngư dân, cùng nhau vượt qua bão tố, mang về mùa bội thu. Nội dung múa hát xoay quanh những sinh hoạt, lao động như chèo thuyền, kéo lưới, hay đặc tả cảnh đưa linh hồn oan uổng đến cõi siêu thoát, tạo nên một hoạt cảnh độc đáo và đầy ý nghĩa.

Hò bả trạo trong lễ hội Cá Voi

Lễ hội Cá Voi Nha Trang là nét đẹp văn hóa độc đáo, vừa giữ gìn giá trị tâm linh, vừa góp phần thu hút du khách. Nếu bạn ghé thăm Nha Trang vào dịp này, hãy hòa mình vào không khí sôi động của lễ hội! Để khám phá thêm những lễ hội đặc sắc khác ở Nha Trang, hãy truy cập [liên kết].

Nguồn: Tổng hợp