Lễ hội Cầu Ngư Nha Trang: Bản sắc văn hóa độc đáo thu hút du khách
Lễ hội Cầu Ngư là truyền thống lâu đời của người dân Khánh Hòa, thể hiện lòng biết ơn Thần Biển đã ban cho mùa cá bội thu. Hải Âu Travel mời bạn cùng khám phá chi tiết về lễ hội độc đáo này.
1. Nguồn gốc của lễ hội Cầu Ngư
Lễ hội Cầu Ngư, bắt nguồn từ tục thờ Ông Nam Hải – vị thần biển được người dân vùng Nam Trung Bộ tôn kính. Ông Nam Hải chính là cách gọi trang nghiêm của loài cá voi, được xem là vua biển cả bởi thân hình đồ sộ nhưng bản tính hiền lành. Cá voi thường cứu giúp dân chài khi gặp nạn trên biển, nên khi có cá voi chết trôi dạt vào bờ, các làng chài tổ chức tang lễ long trọng để thể hiện lòng biết ơn và cầu nguyện Ông Nam Hải phù hộ cho làng được bình an, no ấm. Từ tục lệ tế lễ hàng năm dành cho loài cá này, lễ hội Cầu Ngư ra đời và lưu giữ đến ngày nay.
Lễ hội Cầu Như, nét văn hóa truyền thống của Nha Trang.
Nguồn gốc tục lệ thờ cá voi ở Khánh Hòa vẫn là một ẩn số, không có tài liệu nào ghi chép chính xác. Những câu chuyện truyền miệng về Ông Nam Hải là minh chứng cho lòng biết ơn và sự tôn kính của người dân đối với thiên nhiên, thể hiện nét đẹp văn hóa truyền thống, uống nước nhớ nguồn của người Việt Nam.
Lễ hội Cầu Ngư diễn ra khi nào?
Lễ hội Cầu Ngư ở Khánh Hòa, diễn ra tại chùa Ông – Nha Trang, là dịp để ngư dân cầu mong một mùa đánh bắt bội thu. Diễn ra trong 3 ngày 3 đêm vào tháng 2 hoặc tháng 3 âm lịch, lễ hội thu hút du khách bởi những nét văn hóa đặc sắc. Nếu bạn có dịp ghé thăm Nha Trang, hãy tham gia lễ hội để trải nghiệm những hoạt động độc đáo và không khí náo nhiệt nơi đây.
2. Ý nghĩa của lễ hội Cầu Ngư Nha Trang
Lễ hội Cầu Ngư thể hiện niềm tin sâu sắc của người dân miền biển vào các vị thần biển, những người đồng hành, mang đến sự ấm no và hạnh phúc. Tiến trình lễ hội là lời cảm ơn, sự trân trọng của họ dành cho thiên nhiên và đất nước.
Cầu Ngư không chỉ là lễ hội cầu mong tôm cá đầy khoang, mà còn là dịp tôn vinh bản sắc nghệ thuật truyền thống của người dân Nam Trung Bộ. Những giá trị văn hóa ấy được gìn giữ và phát huy qua các lễ hội, hòa quyện cùng nhịp sống năng động của thành phố biển đang vươn mình phát triển.
Lễ hội Cầu Ngư Nha Trang: Tiến trình
Lễ Cầu Ngư Nha Trang là một lễ hội náo nhiệt, trái ngược với những lễ hội mang tính tín ngưỡng trang trọng khác. Không chỉ diễn ra trong Lăng Ông, lễ hội còn lan tỏa ra cả không gian rộng lớn trên bờ biển. Các nghi thức truyền thống bao gồm: Rước Sắc, Nghinh Ông (Nghinh thủy triều), Hò Bá Trạo – nét độc đáo của lễ hội Cầu Ngư vùng Nam Trung Bộ và Khánh Hòa, Tỉnh Sanh, Tế Chánh, Thứ lễ, Tôn vương,… Lễ hội Cầu Ngư được tổ chức ở nhiều vùng, mỗi nơi đều có những nét riêng biệt. Qua thời gian, lễ hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa của các làng chài lưới, mang đậm bản sắc văn hóa của mỗi vùng miền.
3.1. Lễ Rước Sắc – mở đầu lễ hội Cầu Ngư
Lễ Rước Sắc, nghi thức truyền thống của làng, diễn ra vào buổi sáng đầu tiên của lễ hội. Các bô lão lớn tuổi sẽ thực hiện ba nghi lễ: Thỉnh sắc, Rước sắc và Khai sắc, đánh dấu sự khởi đầu của lễ hội.
Lễ hội Cầu Ngư bắt đầu với nghi thức Thỉnh Sắc tại Nhà Tiền hiền, nơi dân làng dâng hương bái tế và thỉnh Ông Nam Hải về Lăng. Đám rước Sắc long trọng, với sự tham gia của đông đảo người dân, đưa ông Nam Hải về Lăng Ông. Cuối cùng, lễ Khai sắc được tổ chức tại Lăng, chính thức mở màn cho lễ hội cầu mong một năm bội thu.
3.2. Lễ Nghinh Ông
Lễ Nghinh Ông ở Nha Trang diễn ra vào lúc thủy triều lên, thường là sáng sớm. Nghi thức này nhằm rước hồn Ông Nam Hải, vị thần biển, từ biển khơi về Lăng thờ để làm lễ Tế Chánh, thể hiện lòng biết ơn và cầu mong sự bình an, may mắn cho ngư dân.
Lễ Nghinh Ông diễn ra trong hai giờ với ba chiếc thuyền ghe rước Ông Nam Hải. Không khí rộn ràng với tiếng trống, tiếng chiêng vang vọng. Khi đoàn thuyền cập bến, hồn Ông được đưa về điện thờ. Đội Siêu, với nghi thức truyền thống, sẽ mua trước điện thờ để mừng Ông về với dân làng.
Thuyền ra khơi, rước hồn Nam Hải.
3.3. Hò Bá Trạo – nét độc đáo nhất của lễ hội Cầu Ngư
Hò Bá Trạo là một loại hình biểu diễn dân gian độc đáo, kết hợp múa, hát, nói,… chỉ xuất hiện trong lễ hội Cầu Ngư ở các tỉnh Nam Trung Bộ và Khánh Hòa. Trước nghi lễ, mỗi làng sẽ thành lập đội hò gồm 15-19 thanh niên, phải ăn chay, ngủ đất, kiêng tiếp xúc với phụ nữ để giữ tâm hồn thanh tịnh. Nội dung biểu diễn Hò Bá Trạo được chia thành nhiều phần nhỏ, khác nhau tùy theo vùng miền.
Hò Bá Trạo, nét văn hóa đặc trưng của Nha Trang Khánh Hòa, tái hiện chân thực cuộc sống lao động trên biển. Các hình ảnh chủ đạo là con thuyền và những con người lèo lái, vượt sóng ra khơi. Hò Bá Trạo thường được chia thành 4 lớp, từ nghi lễ tế lễ, mùa màng bội thu, ra khơi chinh phục biển cả đến cảnh về bến an toàn. Những câu hò dài hàng trăm câu, mang đậm tín ngưỡng và ca ngợi tinh thần đoàn kết, sức lao động phi thường của người dân biển.
Hò Bá Trạo: Biểu diễn độc đáo Lễ hội Cầu Ngư Nha Trang.
3.4. Lễ Tỉnh Sanh
Lễ Tỉnh Sanh là nghi thức tế thần, sử dụng heo sống làm vật tế. Diễn ra song song với lễ Nghinh ông, khi bô lão đi rước hồn Ông Nam Hải, lễ Tỉnh Sanh được tiến hành tại Lăng.
Lễ Tỉnh Sanh rực rỡ với múa Lục cúng hoa đăng.
3.5. Tế Chánh
Lễ Tế Chánh, diễn ra sau khi kết thúc Hò Bá Trạo, là nghi thức thiêng liêng và quan trọng nhất. Vào khoảng 10 giờ sáng, lễ bắt đầu và kéo dài trong một tiếng đồng hồ, kết thúc lúc 11 giờ. Sự long trọng và trang nghiêm của lễ nghi thể hiện lòng thành kính đối với Ông Nam Hải, cầu mong sự bảo trợ và che chở của ngài.
Lễ Tế Chánh cần trang nghiêm, long trọng.
3.6. Thứ lễ và Tôn vương
Thứ lễ là nghi thức hát cúng thần không bắt buộc, thường được tổ chức 2-3 năm một lần. Làng mời các đoàn hát bội về phục vụ bà con, thể hiện lòng biết ơn và niềm vui khi kết thúc một năm bội thu, tạ ơn Ông Nam Hải.
Tôn vương, nghi thức kết thúc của đoàn hát bội, là những khúc ca tươi đẹp về cuộc sống, chứa đựng mong ước về những điều tốt đẹp phía trước. Những lời ca ngân nga như bản vĩ cầm trên bờ biển, hòa vào gió biển, mang hy vọng của người dân đến với đại dương mênh mông.
Nghi thức Tôn Vương kết thúc bằng hát bội, kéo dài cả ngày lẫn đêm.
3.7. Lễ Tống Na
Lễ Tống Na, một nghi lễ cúng cô hồn biển, diễn ra tại một góc sân Lăng Ông, với một bàn thờ nhỏ quay về hướng đông. Trên bàn thờ, một chiếc ghe nan nhỏ được mô phỏng theo thuyền đánh cá, chờ đợi đưa ra khơi để tiễn đưa những vong hồn không thể tham gia lễ hội Cầu Ngư. Sau khi lễ cúng kết thúc, ghe nan được hạ thủy, mang theo lời cầu nguyện của người dân. Cuối cùng, mọi người trở về Lăng Ông để hoàn mãn nghi thức.
Lễ Tống Na tiễn vong hồn về biển.
Lễ hội Cầu Ngư – Nét đặc sắc Nha Trang – Khánh Hòa
Khánh Hòa hiện có khoảng 50 nơi thờ Ông Nam Hải, nơi lưu giữ nét văn hóa độc đáo. Lễ hội thường niên tại các địa điểm này không chỉ là dịp tưởng nhớ, mà còn là nét văn hóa thu hút du khách, góp phần bảo tồn những giá trị truyền thống quý báu.
Lễ hội Cầu Ngư Nha Trang: nét độc đáo không thể bỏ lỡ!
Lễ hội Cầu Ngư, tổ chức vào tháng 2 hoặc tháng 3 âm lịch, là nét văn hóa độc đáo của người dân Khánh Hòa. Hòa mình vào không khí lễ hội tưng bừng, bạn sẽ được chứng kiến sự đoàn kết và tình yêu quê hương của họ, cùng với những nghi thức độc đáo mang đậm bản sắc địa phương. Đây là cơ hội tuyệt vời để khám phá văn hóa dân gian và truyền thống độc đáo của vùng đất Nha Trang – Khánh Hòa.
Hải Âu Travel đã chia sẻ những thông tin cơ bản về lễ hội Cầu Ngư. Nếu bạn có cơ hội tham gia, hãy chia sẻ những cảm nhận của mình với chúng tôi!
Nguồn: Mặt Trận Khánh Hòa
