Lễ hội Cầu Ngư: Nét đẹp tâm linh độc đáo của ngư dân vùng biển

Lễ hội Cầu Ngư Phú Yên là nét đẹp văn hóa độc đáo của làng chài, với nghi lễ đặc sắc và diễn xướng dân gian phong phú. Lễ hội thể hiện lòng thành kính của ngư dân đối với Cá Ông và được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Cùng Hải Âu Travel khám phá lễ hội này!

Lễ hội Cầu Ngư: Truyền thống ngư dân Phú Yên

Lễ hội Cầu Ngư, nguồn gốc từ thuở nào nay đã chìm vào quên lãng, chỉ biết rằng nó là nét đẹp văn hóa dân gian đậm đà, đồng thời là “món ăn tinh thần” không thể thiếu của ngư dân. Những người con của biển cả, gắn bó cuộc đời với những chuyến ra khơi lênh đênh, luôn trông chờ vào sự an lành và may mắn từ lễ hội, để cuộc sống mưu sinh trên biển khơi thêm phần thuận lợi.

Khám phá bí mật du lịch Thái Lan: Kinh nghiệm, mẹo vặt, địa điểm độc đáo.

Lễ hội Cầu Ngư: Nét đẹp tâm linh độc đáo của ngư dân vùng biển.

Lễ hội Cầu Ngư là lễ hội lớn nhất của ngư dân ven biển vùng duyên hải Nam Trung Bộ. Ảnh: TTXVN, Bộ Văn hóa Thể thao và Du Lịch

Lễ hội Cầu Ngư, một nét văn hóa đặc sắc của ngư dân Việt Nam, được tổ chức rộng khắp từ Quảng Bình đến Phú Quốc. Tuy nhiên, Phú Yên, với khung cảnh thiên nhiên thơ mộng, non nước hữu tình, lại là nơi lễ hội Cầu Ngư được tổ chức sôi động và thu hút nhất. Tại đây, các hoạt động lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa vùng biển, tạo nên những trải nghiệm độc đáo và khó quên cho du khách.

Bí mật nguồn gốc Lễ hội Cầu Ngư

Lễ hội Cầu Ngư là một nét văn hóa đặc sắc, xuất hiện từ lâu đời, thể hiện lòng biết ơn của ngư dân đối với biển cả. Phong tục thờ cúng và cầu mong một năm bội thu đã trở thành nét đẹp tâm linh, gắn liền với cuộc sống của người dân vùng biển.

Lễ hội Cầu Ngư – món ăn tinh thần của ngư dân Phú Yên, đã tồn tại từ lâu.

Đối với ngư dân, Cá Ông là biểu tượng thiêng liêng, tượng trưng cho sự che chở và may mắn trên biển khơi. Tên gọi ấy thể hiện lòng tôn kính và biết ơn của họ đối với cá voi, loài sinh vật khổng lồ thường xuất hiện để giúp đỡ ngư dân trong những lúc nguy nan. Cá Ông như một vị thần hộ mệnh, mang đến bình an và ấm no cho những người con của biển cả.

Từ tháng Giêng đến tháng Sáu âm lịch hàng năm, ngư dân Phú Yên tổ chức Lễ hội Cầu Ngư, một nét đẹp văn hóa thể hiện lòng biết ơn đối với Cá Ông. Đây là dịp để họ cầu mong một năm đánh bắt thuận lợi, bình an, với những khoang thuyền đầy ắp “lộc trời”.

Lễ hội Cầu Ngư Phú Yên diễn ra khi nào, ở đâu?

3.1 Lễ hội Cầu Ngư diễn ra vào ngày nào?

Lễ hội Cầu Ngư ở Phú Yên không cố định ngày tổ chức. Người dân thường chọn thời điểm từ tháng Giêng đến tháng Sáu âm lịch hàng năm, tùy theo từng địa phương để tổ chức lễ hội.

Lễ hội cá Ông thường được tổ chức vào ngày cá Ông đầu tiên lụy hoặc ngày Ông được phong sắc vua. Ngoài ra, ngư dân có thể lựa chọn ngày mở hội phù hợp với phong tục và công việc làm ăn của làng.

Phú Yên chào đón du khách từ tháng Giêng đến tháng Sáu, thời điểm mùa khô với khí hậu lý tưởng cho các hoạt động vui chơi, lễ hội ngoài trời. Đây cũng là mùa du lịch cao điểm, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước khám phá vẻ đẹp của Phú Yên. Việc tổ chức lễ hội trong thời gian này không chỉ tạo nên không khí sôi động, náo nhiệt mà còn là cơ hội để quảng bá nét đẹp văn hóa tín ngưỡng, thờ cúng tâm linh độc đáo của người dân làng chài đến với đông đảo du khách.

3.2 Mọi người thường tổ chức lễ hội ở đâu?

Lễ hội Cầu Ngư ở Phú Yên thường được tổ chức tại các lăng Ông, nơi linh thiêng để cầu mong an lành cho ngư dân. Với 41 lăng Ông hiện hữu, ngư dân lựa chọn những nơi này để tổ chức nghi lễ cúng tế, tạo nên không khí trang nghiêm, thành kính trong lễ hội.

Lễ hội Cầu Ngư diễn ra tại lăng thờ ông Nam Hải.

Các lăng Ông ở Phú Yên, thường được xây dựng gần sông, biển và hướng về phía Đông, mang dáng dấp của ngôi đình. Kiến trúc tinh tế, tỉ mỉ của các lăng Ông là một phần quan trọng góp phần tạo nên giá trị văn hóa độc đáo cho Lễ hội Cầu Ngư, được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Lăng Ông gồm ba phần: Võ ca (phần trước) là sân khấu biểu diễn, chánh điện (phần giữa) là nơi thờ ngọc cốt Cá Ông, bài vị các vị thủy thần và tiền hiền, hậu hiền, phần sau là nơi hội họp và tiếp khách.

Khu vực trước sân lăng thường được trang trí bằng bình phong đắp nổi hoa văn long, ly, quy, phụng, góp phần tôn nghiêm. Cổng lăng thường có hai trụ biểu, nhiều lăng còn được xây tường thành bao quanh, tăng thêm sự kiên cố.

4. Lễ hội Cầu Ngư được tổ chức thế nào?

Lễ hội Cầu Ngư là sự kiện đặc biệt kéo dài ít nhất hai ngày, bao gồm phần lễ trang nghiêm và phần hội sôi động. Khám phá cùng Hải Âu Travel!

4.1 Phần lễ của Lễ hội Cầu Ngư

Ngày diễn ra phần lễ Lễ hội Cầu Ngư, ngư dân tổ chức nghi lễ trang nghiêm, cung kính theo truyền thống. Các nghi thức như múa siêu, nghinh thần, rước sắc, đọc văn tế được thực hiện đầy đủ, thể hiện lòng thành kính của ngư dân đối với thần biển.

Lễ rước sắc, mở đầu cho Lễ hội Cầu Ngư, là bước khởi đầu cho một chuỗi nghi thức linh thiêng. Sau khi rước sắc, ngư dân tiếp tục thực hiện lễ nghinh thủy, rước hồn ông Nam Hải. Trong không khí trang nghiêm của lễ cúng bái, tiếng hát bả trạo vang vọng, góp phần tạo nên không khí sôi động, náo nhiệt cho lễ hội.

Lễ nghi trang trọng, thành kính.

Mỗi đội ngư dân đóng giả ngư phủ gồm 18-20 người, được tổ chức theo đội hình chèo thuyền. Bên cạnh vị tổng chèo phụ trách chung, đội còn có tổng lái, tổng mũi, tổng khoan. Tất cả đều mặc áo thụng xanh, thắt lưng điều và đảm nhiệm những nhiệm vụ cụ thể đã được phân công.

Vị tổng chèo cầm cây chèo đặc biệt: cán sơn đỏ, mái trắng, giữa vẽ vòng thái cực. Phần chèo lái dài 2.5m, tay cầm đỏ, mái xanh in hình rồng vàng. Chéo quân (con trạo) dài 1.2m, sơn đen trắng.

Trong các bài hát của lễ hội, tổng bả trạo giữ vai trò chủ đạo, con trạo phụ họa, tạo nên sự hòa hợp nhịp nhàng với đội hình múa, tái hiện hình ảnh con thuyền lướt nhẹ trên mặt biển. Những khúc hát thường được cất lên trong lễ hội là các điệu hát nam, hát khách đi đưa linh. Trong lao động, ngư dân lại sử dụng những điệu hò như hò chèo thuyền, hò giựt chì, hò hụi, hò lơ… để tiếp thêm sức mạnh.

Phần tế lễ được tổ chức trọng thể với đầy đủ nghi thức, bao gồm tế Sanh, tế Đình, tế Bà Thiên YANA và cuối cùng là tế ông Nam Hải. Lễ vật dâng cúng gồm các đặc sản Phú Yên cùng hương hoa, thể hiện lòng thành kính của người dân. Sau khi dâng lễ, chủ tế đọc văn tế ca ngợi công đức của các vị tiền hiền, thủy thần đã phù hộ cho ngư dân lưới đầy cá, mang đến cuộc sống ấm no cho họ trong suốt một năm qua.

4.2 Phần hội

Kết thúc nghi lễ cầu cúng trang nghiêm, Lễ hội Cầu Ngư bừng lên với không khí rộn ràng của phần hội. Các trò chơi dân gian như hát tuồng thứ lễ, diễn xướng dân gian, hát bả trạo cùng các hoạt động thể thao sôi động như đua thuyền, đua sõng, lắc thúng chai, đi cà kheo, kéo co, đấu võ cổ truyền… tạo nên một bức tranh lễ hội đầy màu sắc, vừa giữ nét truyền thống vừa mang đến niềm vui bất tận cho người dân.

Hội vui, nhiều hoạt động độc đáo.

Lễ hội Cầu Ngư là nét văn hóa độc đáo của ngư dân Phú Yên. Vào những ngày diễn ra lễ hội, du khách sẽ được hòa mình vào không khí sôi động, náo nhiệt, khám phá những nét đẹp văn hóa truyền thống độc đáo của vùng biển. Hãy đến Phú Yên và trải nghiệm lễ hội Cầu Ngư cùng những điểm tham quan hấp dẫn khác.

Nguồn: Tổng hợp