Lễ hội Tết truyền thống là nét văn hóa đặc sắc của Việt Nam, từ Tết Nguyên Đán đến các ngày Tết Nguyên tiêu, Thanh minh, Đoan ngọ…, mang đậm bản sắc dân tộc và tạo nên những dấu ấn văn hóa khó phai trong cuộc sống người Việt.
1. Lễ hội Tết Nguyên Đán
– Thời gian: Tháng Giêng âm lịch
Tết Nguyên Đán, hay còn được gọi là Tết Cả, Tết Ta, Tết âm lịch, là lễ hội quan trọng nhất trong văn hóa Việt Nam, mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc.
Tết Nguyên Đán không chỉ là ngày đoàn viên gia đình, mà còn là dịp để con cháu trở về quê hương, tưởng nhớ tổ tiên, kết nối với cội nguồn. Đây là thời khắc đánh dấu sự khởi đầu của một năm mới, mở ra chu kỳ mới của thiên nhiên và cuộc sống, mang theo ước vọng về sự thịnh vượng và an khang.
Tết Nguyên Đán đẹp không chỉ bởi những phong tục truyền thống như cúng bái, trang trí nhà cửa, mà còn bởi sự phong phú của các hoạt động văn hóa, nghệ thuật. Từ việc gói bánh chưng, đi chúc Tết, lễ chùa đến việc phát bao lì xì, Tết mang đến không khí rộn ràng, ấm áp, góp phần giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.
Tết Nguyên Đán, ngày hội lớn của người Việt, là dịp tôn vinh sự sống, niềm tin và tinh thần cộng đồng. Với văn hóa phong phú và ý nghĩa nhân văn sâu sắc, Tết là thời điểm để mọi người dừng lại, nhìn lại chặng đường đã qua, cùng hướng tới một năm mới tràn đầy hy vọng và hạnh phúc.
Chưng đào, mai, gói bánh tét, bánh chưng là nét đẹp truyền thống rực rỡ chào đón Tết Nguyên đán. (Ảnh: Kinh tế Môi trường)
2 . Tết Thanh Minh
– Thời gian: Tháng Ba âm lịch
Tết Thanh Minh, ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch, là một trong những lễ hội trọng đại của người Việt Nam. Đây là dịp để con cháu thể hiện lòng thành kính, tưởng nhớ tổ tiên, ông bà bằng những nghi thức tảo mộ, dâng hương.
Tết Thanh Minh là dịp thể hiện lòng hiếu thảo của người Việt Nam đối với tổ tiên. Ngày này, người dân thường về thăm mộ, sửa sang và dọn dẹp mộ phần. Sau đó, họ thắp hương, đốt vàng mã và cúng gia tiên, bày tỏ lòng biết ơn với ông bà, tổ tiên đã khuất.
Lễ cúng gia tiên trong dịp Tết Thanh Minh thường mang nét đơn giản, với mâm cỗ gồm các món ăn truyền thống như bánh chưng, bánh ú, xôi, thịt lợn, gà luộc. Bên cạnh đó, người dân còn thể hiện lòng thành kính bằng việc thắp hương, đốt vàng mã và đọc bài văn tế để tưởng nhớ tổ tiên.
Tết Thanh Minh là dịp thiêng liêng để con cháu tưởng nhớ tổ tiên, ông bà, đồng thời là thời khắc sum họp gia đình. Mọi người quây quần bên nhau, ôn lại kỷ niệm, chia sẻ niềm vui và cầu mong một năm mới an khang, thịnh vượng.
Tết Thanh Minh: Tảo mộ tưởng nhớ tổ tiên (Ảnh: xã Bình Hòa)
3. Tết Trung thu
– Thời gian: Tháng Tám âm lịch
Tết Trung thu, hay còn gọi là Lễ hội rước đèn, phá cỗ, là một trong những dịp lễ truyền thống quan trọng nhất tại Việt Nam, diễn ra vào ngày 15 tháng 8 âm lịch hàng năm. Đây là thời điểm mọi người, đặc biệt là trẻ em, được vui chơi, giải trí sau một năm học tập và lao động vất vả.
Tết Trung thu là ngày hội rực rỡ sắc màu, nơi truyền thống và niềm vui hòa quyện. Những chiếc đèn lồng lung linh, những chiếc bánh trung thu thơm ngon là những biểu tượng đặc trưng. Không khí lễ hội được khuấy động bởi những màn múa lân, múa sư tử sôi động và những đoàn rước đèn rộn ràng. Tết Trung thu mang đến cho mọi người niềm vui trọn vẹn, gắn kết cộng đồng trong không khí ấm áp, rạng rỡ.
Trung thu rộn ràng, trẻ em vui phá cỗ bánh, rước đèn lung linh.
4 . Tết Đoan Ngọ
– Thời gian: Tháng Năm âm lịch
Tết Đoan Ngọ, hay còn gọi là Tết diệt sâu bọ, Tết Đoan Dương, là một ngày lễ truyền thống quan trọng trong văn hóa Việt Nam và một số quốc gia Á Đông. Diễn ra vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch, đây là dịp để các gia đình thể hiện lòng thành kính với tổ tiên bằng việc làm bánh, nấu nướng và cúng bái. Không khí gia đình trở nên ấm áp và gần gũi khi mọi người cùng tụ họp, thưởng thức những món ăn ngon và chia sẻ niềm vui.
Tết Đoạn Ngọ: Mâm cúng dâng ông bà (Ảnh: Sức khỏe & Đời sống)
5 . Tết Nguyên Tiêu
– Thời gian: Tháng Giêng âm lịch
Tết Nguyên tiêu, hay còn gọi là Tết Thượng Nguyên, là một trong những lễ hội lớn và quan trọng nhất trong năm của người Việt Nam. Diễn ra vào ngày 15 tháng Giêng âm lịch, Tết Nguyên tiêu là dịp để mọi người cầu may mắn, thực hiện nghi lễ cúng sao giải hạn, mang đến một năm mới bình an và thịnh vượng.
Lễ hội Tết Nguyên tiêu ở Hội An là một trong những điểm nhấn đặc biệt của mùa xuân. Không khí lễ hội rực rỡ với những chiếc đèn lồng lung linh và dòng đèn hoa đăng thả trôi trên sông, phản ánh nét đẹp văn hóa đặc trưng của địa phương. Đây không chỉ là dịp để mọi người cùng dâng lên những lời cầu nguyện tốt đẹp mà còn là cơ hội để gặp gỡ, chia sẻ niềm vui và tạo nên một không khí ấm áp, rộn ràng cho năm mới.
Tết Nguyên Tiêu: Cúng sao giải hạn (Ảnh: MediaMart)
6 . Tết Trung Nguyên
– Thời gian: Tháng Bảy âm lịch
Tết Trung Nguyên, hay còn gọi là lễ Vu Lan, diễn ra vào ngày Rằm tháng 7 âm lịch, là dịp quan trọng để người dân Á Đông, đặc biệt là người Việt Nam, tưởng nhớ và cúng bái tổ tiên. Theo tín ngưỡng dân gian, đây là ngày mở cửa địa ngục, cho phép linh hồn người đã khuất được xá tội và siêu thoát.
Ngày Tết Trung Nguyên là dịp để người dân thể hiện lòng hiếu thảo, tưởng nhớ đến ông bà, tổ tiên đã khuất và cầu siêu cho các vong linh không nơi nương tựa. Những nghi lễ cúng bái được tổ chức với mong muốn họ được siêu thoát, an nghỉ và không quấy phá cuộc sống của người sống.
Nghi thức cúng bái, cầu siêu. (Ảnh: MediaMart)
7 . Các lễ hội tết theo từng miền
7.1 Miền Bắc
7.1.1 Hội đền Gióng – Sóc Sơn
– Thời gian: Tháng Giêng âm lịch
Hội đền Gióng ở Sóc Sơn, Hà Nội, là lễ hội truyền thống lớn diễn ra từ mùng 6 đến mùng 8 tháng Giêng âm lịch hàng năm. Lễ hội tưởng nhớ và tôn vinh chiến công của Thánh Gióng, một trong tứ bất tử và tứ thánh trong văn hóa tâm linh Việt Nam.
Thánh Gióng, biểu tượng của sức mạnh và lòng dũng cảm, là người hùng dân tộc chống giặc ngoại xâm. Lễ hội đền Gióng thu hút hàng nghìn tín đồ và du khách, chiêm bái và tham gia các hoạt động tái hiện những trận chiến huyền thoại của Thánh Gióng. Những hoạt động này không chỉ mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc mà còn thể hiện lòng tự hào dân tộc, tôn vinh các giá trị lịch sử và văn hóa của đất nước.
Hội Đền Giống, Sóc Sơn – Sự kiện quan trọng miền Bắc.
7.1.2 Lễ hội chùa Hương
– Thời gian: Tháng Giêng âm lịch
Lễ hội chùa Hương, một sự kiện văn hóa và tôn giáo lớn ở miền Bắc Việt Nam, diễn ra tại xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, Hà Nội. Bắt đầu từ mùng 6 Tết Nguyên Đán và kéo dài đến hết tháng 3 âm lịch, lễ hội thu hút đông đảo du khách thập phương.
Lễ hội chùa Hương thu hút đông đảo tín đồ Phật giáo và du khách bởi nghi lễ bái Phật cầu mong an lành, thịnh vượng. Chùa Hương còn ẩn chứa câu chuyện về công chúa Diệu Thiện, người được tôn vinh là hiện thân của đức Quán Thế Âm Bồ Tát, mang lại giá trị tâm linh đặc biệt cho lễ hội, thu hút khách hành hương từ khắp nơi.
Chùa Hương: Lễ hội đông nghẹt người (Ảnh: Sức khỏe và đời sống)
7.1.3 Lễ hội Yên Tử – Quảng Ninh
– Thời gian: Tháng Giêng âm lịch
Lễ hội Yên Tử, diễn ra từ mùng 9 tháng Giêng đến hết tháng 3 âm lịch hàng năm tại núi Yên Tử (Quảng Ninh), là một sự kiện tâm linh trọng đại trong văn hóa Phật giáo Việt Nam. Lễ hội được tổ chức để tôn vinh Phật Hoàng Trần Nhân Tông, người sáng lập Thiền phái Trúc Lâm – một trong những dòng thiền lớn của Phật giáo nước ta.
Yên Tử: Lễ hội tâm linh Phật giáo. (Ảnh: VinWonders)
7.2 Miền Trung
7.2.1 Lễ hội cầu Ngư – Huế
– Thời gian: Tháng Giêng âm lịch
Lễ hội cầu Ngư, tổ chức hàng năm vào ngày 12 tháng Giêng âm lịch tại làng Thái Dương Hạ, Huế, là dịp tưởng nhớ Trương Quý Công – vị thành hoàng dạy dân làng nghề đánh cá. Diễn ra 3 năm một lần, lễ hội mang đậm nét truyền thống với các hoạt động như đánh cá và tái hiện cuộc sống của ngư dân, thể hiện lòng biết ơn và tôn vinh nghề cá.
Lễ hội cầu Ngư rực rỡ sắc màu. (Ảnh: Báo Đảng)
7.2.2 Lễ hội Đền Vua Mai – Nghệ An
– Thời gian: Tháng Giêng âm lịch
Lễ hội Đền Vua Mai, diễn ra từ 13 đến 16 tháng Giêng âm lịch tại Khu mộ vua xóm Hà Long, xã Vân Diên, huyện Nam Đàn, Nghệ An, là dịp tôn vinh vua Mai Hắc Để – người anh hùng chống ngoại xâm. Ngày hội sôi động với các hoạt động văn hóa truyền thống như hát văn, hát đối, đấu vật, hội đua thuyền và các trò chơi dân gian như leo cột mỡ, đi cà kheo, thu hút đông đảo người dân tham gia.
Lễ hồi đền Vua Mai rực rỡ sắc màu. (41 kí tự)
7.2.3 Lễ hội vía bà xã Nhơn Phong – Bình Định
– Thời gian: Tháng Giêng âm lịch
Lễ hội vía Bà xã Nhơn Phong, tổ chức vào ngày 17 tháng Giêng âm lịch tại thôn Liêm Định, xã Nhơn Phong, thị xã An Nhơn, là một nét văn hóa đặc sắc ở miền Trung Việt Nam. Lễ hội tưởng nhớ và tri ân Bà Đỗ Thị Tân, người phụ nữ có công lớn trong việc giúp đỡ sản phụ sinh con an toàn. Với nhiều hoạt động phong phú, lễ hội thể hiện văn hóa đặc trưng của vùng miền, thu hút sự quan tâm của cộng đồng.
Lễ hội biết ơn bà đỡ đẻ độc đáo ở Bình Định (Ảnh: Dân trí)
7.3 Miền Nam
7.3.1 Lễ hội Núi Bà Đen (Tây Ninh)
– Thời gian: Tháng Giêng âm lịch
Tết Nguyên Đán, hãy đến Tây Ninh và hòa mình vào không khí lễ hội Núi Bà Đen rộn ràng. Từ mùng 4 Tết đến hết tháng Giêng, du khách sẽ được tham gia lễ hội, đỉnh điểm là phần hội chính từ ngày 15 đến 18/1 dương lịch. Lễ hội thu hút đông đảo người dân thập phương đến chiêm bái, cầu an và mong muốn thành công trong cuộc sống.
Lễ hội Núi Bà Đen đông vui, thu hút nhiều người tham dự (Ảnh: Sức khỏe & Đời sống)
7.3.2 Lễ hội đền Đức Thánh Trần – Tp. HCM
– Thời gian: Tháng Giêng âm lịch
Lễ hội đền Đức Thánh Trần, tổ chức từ 8 đến 10 tháng Giêng hàng năm tại số 36 đường Võ Thị Sáu, phường Tân Định, TP.HCM, là dịp để tưởng nhớ và tri ân Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn, vị anh hùng dân tộc có công lao to lớn trong việc bảo vệ đất nước. Lễ hội không chỉ là dịp để tôn vinh vị tướng tài ba, mà còn góp phần truyền bá truyền thống lịch sử hào hùng của dân tộc đến thế hệ trẻ, khơi dậy niềm tự hào và lòng yêu nước.
Lễ tưởng nhớ Anh hùng Trần Hưng Đạo (Ảnh: Báo Quân đội nhân dân)
7.3.3 Lễ hội Dinh Cô tại Bà Rịa – Vũng Tàu
– Thời gian: Tháng Hai âm lịch
Lễ hội Dinh Cô, diễn ra từ 10 đến 12/2 âm lịch hàng năm tại thị trấn Long Hải, huyện Long Điền, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, là một trải nghiệm văn hóa đặc sắc mà Hải Âu Travel muốn giới thiệu đến bạn.
Lễ hội là dịp để tưởng nhớ và tôn vinh Bà Lê Thị Hồng Thủy, người có công lớn giúp dân làng làm ăn thịnh vượng, cuộc sống ấm no. Nghi lễ Nghinh Cô trang nghiêm, linh thiêng là điểm nhấn của lễ hội, thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia, góp phần gìn giữ và phát huy nét đẹp văn hóa truyền thống của địa phương.
Di sản văn hóa phi vật thể (Ảnh: Báo Thanh niên).
Lễ hội Tết Việt Nam, mỗi vùng miền mang một nét văn hóa độc đáo, phản ánh phong tục và truyền thống đa dạng. Hải Âu Travel đã cùng bạn khám phá những lễ hội đặc sắc này. Chia sẻ những trải nghiệm thú vị của bạn trong các ngày lễ tết với Cẩm nang du lịch Hải Âu Travel Go!, để chúng ta cùng lưu giữ và lan tỏa vẻ đẹp văn hóa Việt Nam.
Nguồn: Tổng hợp
