Bánh chưng, món bánh cổ truyền Việt Nam, hình vuông tượng trưng cho Đất, là lễ vật dâng lên tổ tiên vào Tết Nguyên Đán.
1. Nguồn gốc của bánh chưng
Bánh chưng, món ăn truyền thống của người Việt, là linh hồn của Tết Nguyên Đán. Ngày Tết, không thể thiếu hương vị của bánh chưng dâng lên ông bà, tổ tiên. Truyền thuyết về Lang Liêu, con của Vua Hùng thứ 6, đã lưu truyền nguồn gốc của món ăn này. Bánh chưng, với lớp lá xanh bọc bên ngoài, ẩn chứa những giá trị văn hóa, tinh thần thiêng liêng, là minh chứng cho lòng biết ơn, sự kính trọng của con cháu đối với tổ tiên.
Sau khi đánh tan giặc Ân, Vua Hùng muốn chọn người nối ngôi. Ông yêu cầu các hoàng tử dâng cúng lễ vật để chứng tỏ tài năng. Vua sẽ truyền ngôi cho người có lễ vật hợp ý nhất.
Trước yêu cầu của Vua cha, các vị hoàng tử tất bật đi tìm những món ngon vật lạ. Lang Liêu, mồ côi mẹ từ nhỏ, nghèo khó, bế tắc trong việc tìm kiếm. Đêm ấy, trong giấc mơ, vị thần mách bảo: “Trên đời không gì quý bằng lúa gạo. Gạo là nguồn sống, là thức ăn nuôi dưỡng con người. Hãy giã gạo nếp thành hình tròn, tượng trưng cho Trời, gói bằng lá thành hình vuông, tượng trưng cho Đất, bên trong là nhân ngon. Bánh tròn, bánh vuông là trời đất bao hàm vạn vật, thể hiện lòng biết ơn cha mẹ. Đó chính là lễ vật làm vừa lòng Vua, giúp con lên ngôi.”
Tỉnh giấc, Lang Liêu nhớ lời thần linh, lựa chọn những hạt gạo nếp thơm ngon nhất. Chàng vo sạch, gói thành hình vuông bằng lá, nhồi nhân thịt, đậu, luộc chín gọi là bánh chưng. Rồi chàng giã nhuyễn gạo nếp đã nấu chín, nặn tròn tượng trưng cho Trời, đặt tên là bánh dày. Hai món bánh độc đáo đã khiến Vua Hùng vô cùng hài lòng, truyền ngôi cho Lang Liêu, người con hiếu thảo và sáng tạo.
Từ đó về sau, truyền thống làm bánh chưng, bánh dày cúng tổ tiên vào ngày giỗ Tổ Vua Hùng và Tết Nguyên Đán đã trở thành nét đẹp văn hóa, được người Việt Nam gìn giữ qua nhiều thế kỷ.
2. Ý nghĩa của bánh chưng Tết
Bánh chưng, biểu tượng văn hóa ẩm thực Việt, không chỉ gắn liền với câu chuyện Lang Liêu mà còn mang nhiều ý nghĩa sâu sắc. Gạo nếp trắng tinh, kết hợp với nhân đậu xanh, thịt mỡ, hành, tiêu… tạo nên hương vị đậm đà. Lá chuối hoặc lá dong xanh mướt tô điểm thêm vẻ đẹp cho chiếc bánh vuông vức. Gói bằng lạt tre, nấu chín kỹ, bánh chưng toát ra mùi thơm đặc trưng, phần gạo dẻo thơm, màu xanh đẹp mắt, tạo nên một món ăn truyền thống đầy hấp dẫn.
Từ ngàn đời nay, Việt Nam là đất nước gắn liền với văn minh lúa nước, cuộc sống phụ thuộc vào thiên nhiên. Bánh chưng Tết, món ăn truyền thống, thể hiện lòng biết ơn sâu sắc của người Việt đối với trời đất, thần linh. Ơn trời đất phù hộ, mưa thuận gió hòa, cuộc sống mới ấm no, đủ đầy.
Bánh chưng không chỉ là món ăn truyền thống ngày Tết mà còn là biểu tượng của tấm lòng thành kính con cháu dâng lên tổ tiên, ông bà. Mâm cúng Tết thiếu bánh chưng như thiếu đi một phần hồn. Việc cả gia đình quây quần bên nhau, cùng làm, cùng nấu bánh xuyên đêm đã trở thành ký ức đẹp đẽ, lưu giữ trọn vẹn tình cảm gia đình. Đặc biệt trong thời buổi con cái phải đi xa, những khoảnh khắc sum họp bên mâm bánh chưng càng trở nên quý giá và ý nghĩa, là minh chứng cho sự đoàn viên, sum vầy của gia đình Việt.
Bánh chưng không chỉ là món ăn ngày Tết, là lễ vật cúng bái, mà còn là món quà ý nghĩa để bạn trao tặng những người thân yêu. Những chiếc bánh chưng thơm ngon cùng với bánh kẹo, chai rượu sẽ góp phần tạo nên không khí ấm áp, sum vầy cho dịp Tết.
Bí mật bánh chưng ngon tuyệt cho Tết
Để làm bánh chưng ngon, bạn cần chọn nguyên liệu kỹ lưỡng và chế biến đúng cách. Cẩm nang du lịch Hải Âu Travel chia sẻ kinh nghiệm giúp bạn làm bánh chưng ngon nhất cho Tết Nguyên Đán năm nay.
Để có bánh chưng thơm ngon, hãy chọn nếp cái hoa vàng hoặc nếp mới, ngâm từ tối hôm trước đến sáng hôm sau (khoảng 10-12 tiếng). Sau khi vớt gạo, xóc đều với một chút muối vừa phải, tránh nhạt nhưng cũng đừng quá mặn để giữ vị ngọt tự nhiên của bánh và phù hợp với mật chấm.
Khám phá 15+ món ăn truyền thống không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết, mang đến hương vị sum vầy cho gia đình bạn.
Nên chọn đỗ xanh đã tách vỏ, vò sạch, ngâm 1-2 tiếng trước khi gói.
Lá chuối và lá dong là hai lựa chọn phổ biến để gói bánh chưng. Lá chuối cần thêm lá dừa làm khung vuông, trong khi lá dong không cần. Bánh chưng gói bằng lá dong có màu sắc đẹp hơn. Nên chọn lá lớn, nguyên vẹn để dễ gói.
Nên dùng lạt tre hoặc nứa thay vì dây nilon để buộc.
Thịt ba chỉ sẽ làm nhân bánh thêm béo ngậy, ngon hơn hẳn.
Bạn chưa biết gói bánh? Hãy tìm kiếm trên YouTube, có rất nhiều video hướng dẫn chi tiết.
Để bánh chưng chín đều và dẻo ngon, bạn cần luộc kỹ từ 10 đến 15 tiếng tùy kích cỡ. Sau khi luộc xong, đặt bánh lên mặt phẳng, dùng vật nặng đè lên để nén chặt, giúp bánh thơm ngon và dẻo hơn.
Bánh chưng để ở nhiệt độ thường được khoảng 2-4 ngày, miền Bắc lạnh có thể để 4-6 ngày. Muốn bảo quản lâu hơn, hãy cho vào tủ lạnh. Khi ăn, luộc hoặc chiên lại để nóng ngon.
Bánh tét: Hương vị quê hương trọn vẹn trong món quà Tết
4. Các món ăn ngon từ bánh chưng
Bánh chưng luộc chín mềm dẻo, chấm mật hay nước mắm đều ngon. Vị mặn nhẹ từ muối trong nhân khiến bánh ăn không cũng đã hấp dẫn. Ngoài cách luộc, bạn có thể chiên bánh chưng thành miếng vừa ăn bằng chảo dầu hoặc nồi chiên không dầu để tăng thêm hương vị giòn rụm.
Bánh chưng thơm ngon nhưng cũng chứa nhiều tinh bột, ăn nhiều dễ đầy bụng và tăng cân. Hãy thưởng thức bánh chưng một cách điều độ trong dịp Tết để giữ vóc dáng khỏe mạnh, tránh lo lắng về cân nặng sau kỳ nghỉ.
5. Mua bánh chưng ở đâu?
Tết đến, ngoài việc tự tay gói bánh chưng, bạn cũng có thể lựa chọn mua bánh làm sẵn để tiết kiệm thời gian và công sức. Trên thị trường hiện nay có rất nhiều cơ sở bán bánh chưng với đủ loại và mức giá khác nhau. Để đảm bảo an toàn thực phẩm, Hải Âu Travel khuyên bạn nên chọn bánh từ các thương hiệu uy tín, siêu thị lớn, có thông tin rõ ràng về nguồn gốc xuất xứ và thành phần nguyên liệu.
Bánh chưng làm sẵn đóng túi hút chân không, tiện lợi cho bạn thưởng thức ngay, bảo quản lâu hơn và dùng để thắp hương, biếu tặng.
Khám phá 20 loại mứt Tết độc đáo, tô điểm thêm sắc màu rực rỡ cho ngày xuân.
Tết đã cận kề, bạn đã chuẩn bị gì cho chuyến du xuân sắp tới? Hải Âu Travel đã tổng hợp thông tin về bánh chưng, món ăn truyền thống không thể thiếu trong dịp Tết. Hãy sắm ngay một chiếc vali chất lượng và tham khảo những gợi ý lịch trình du xuân hấp dẫn từ Hải Âu Travel để có một mùa xuân trọn vẹn!
Nguồn: Tổng hợp