Lễ hội Ok Om Bok: Nét đẹp văn hóa độc đáo của người Khmer Trà Vinh
Lễ hội Ok Om Bok là dịp đồng bào Khmer tạ ơn thần mặt trăng, cầu mong mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no. Lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa với những nghi lễ độc đáo, hứa hẹn mang đến cho du khách những trải nghiệm thú vị.
1. Giới thiệu về lễ hội Ok Om Bok
Lễ hội Ok Om Bok, còn gọi là lễ cúng trăng, là một trong những lễ hội truyền thống lớn nhất của người Khmer, đặc biệt được tổ chức hoành tráng tại tỉnh Trà Vinh. Diễn ra vào tháng 10 âm lịch hàng năm, lễ hội là dịp để người Khmer tạ ơn Mặt Trăng đã mang đến mùa màng bội thu và cuộc sống ấm no, đồng thời thể hiện lòng biết ơn và tôn kính đối với thiên nhiên. Đây cũng là cơ hội thu hút du khách khám phá văn hóa độc đáo của người Khmer.
Lễ hội Cúng Trăng Ok Om Bok của đồng bào Khmer tại Trà Vinh, được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia (2015), đã trở thành điểm thu hút du khách trong và ngoài nước. Mỗi dịp lễ hội, Trà Vinh chào đón đông đảo du khách đến trải nghiệm nét văn hóa đặc sắc này, góp phần thúc đẩy du lịch địa phương.
Lễ hội Ok Om Bok, truyền thống của người Khmer, được tổ chức hàng năm vào tháng 10 âm lịch. (Ảnh: Cổng thông tin điện tử tỉnh Trà Vinh)
Ok Om Bok: Lịch sử và ý nghĩa
2.1 Lịch sử hình thành lễ hội Ok Om Bok
Lễ hội Ok Om Bok, có nguồn gốc từ tín ngưỡng thờ thần mặt trăng của người Khmer, là một lễ hội lâu đời và quan trọng trong đời sống tâm linh của họ. Người Khmer tin rằng mặt trăng là vị thần ban phát ánh sáng, mang lại sự thịnh vượng và mùa màng bội thu. Lễ hội này đã tồn tại hàng ngàn năm, thể hiện lòng biết ơn và tôn kính của người Khmer đối với vị thần mặt trăng.
2.2 Ý nghĩa của lễ hội
Lễ hội Ok Om Bok là một phần quan trọng trong tín ngưỡng và văn hóa người Khmer, mang nhiều ý nghĩa sâu sắc.
Lễ hội là dịp người Khmer bày tỏ lòng biết ơn với Thần Mặt Trăng, vị thần đã ban phước lành cho mùa màng bội thu và cuộc sống ấm no.
Lễ hội là lời cầu nguyện gửi đến Thần Mặt Trăng, mong ngài tiếp tục ban phước lành, mang đến mưa thuận gió hòa, cuộc sống bình an và hạnh phúc cho người dân.
Lễ hội Cúng Trăng Ok Om Bok là dịp để cộng đồng người Khmer đoàn kết, giao lưu, thắt chặt tình cảm và cùng vui chơi, giải trí, góp phần tạo nên không khí vui tươi, rộn ràng.
Lễ hội Khmer, nét đẹp văn hóa truyền thống được lưu giữ qua nhiều thế kỷ. (Ảnh: Báo Nhân Dân)
Thời gian & địa điểm lễ hội
3.1 Thời gian tổ chức lễ hội
Ngày rằm tháng 10 âm lịch, đầu tháng 11 dương lịch, đánh dấu sự chuyển mùa từ mưa sang khô. Gió mùa Đông Bắc mang theo khí trời mát mẻ, se lạnh. Người Khmer tin rằng Thần Mặt Trăng điều hòa thời tiết, mang mưa thuận gió hòa, giúp mùa màng bội thu. Lễ hội Ok Om Bok được tổ chức vào thời điểm này để bày tỏ lòng biết ơn đối với Thần, cảm tạ sự ban tặng của thiên nhiên.
Diễn ra vào đêm rằm tháng 10 âm lịch, khi trăng tròn sáng nhất, lễ hội tưng bừng từ chiều tối đến khuya với nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật đặc sắc.
Trà Vinh rộn ràng chuẩn bị đón lễ hội Cúng Trăng.
3.2 Địa điểm tổ chức lễ Cúng Trăng
Lễ hội Ok Om Bok của người Khmer được tổ chức sôi nổi tại nhiều nơi ở tỉnh Trà Vinh, đặc biệt là tại các chùa Khmer và những khu vực đông người Khmer sinh sống như huyện Trà Cú, huyện Cầu Ngang và thành phố Trà Vinh.
Hoạt động chính Lễ hội Ok Om Bok
4.1 Chuẩn bị lễ vật
Lễ hội Ok Om Bok rộn ràng với hương vị mùa thu hoạch. Người Khmer nô nức mang những sản vật tươi ngon: lúa nếp thơm, dừa sai trái, chuối chín vàng, khoai, môn, hoa quả… Các chàng trai, cô gái khéo léo chế biến thành những lễ vật cúng trăng, trong đó, cốm dẹt là món không thể thiếu, thể hiện tín ngưỡng về văn minh lúa nước của người Khmer.
Cốm dẹt: Lễ vật truyền thống cho Thần Mặt Trăng.
4.2 Nghi lễ Cúng Trăng
Lễ Cúng Trăng là nghi lễ trọng tâm của lễ hội Ok Om Bok, nơi người dân thể hiện lòng biết ơn đối với Mặt Trăng. Mâm cúng được chuẩn bị chu đáo với cốm dẹp, chuối, dừa, bánh tét và trái cây, được dâng lên trang nghiêm tại các chùa Khmer, thu hút đông đảo người dân và du khách. Nhiều gia đình cũng tổ chức Cúng Trắng với quy mô nhỏ hơn, thể hiện lòng thành kính riêng.
Lễ Cúng Trăng diễn ra khi mặt trăng lên cao, người dân thắp hương, dâng lễ vật và cầu nguyện Thần Mặt Trăng ban phước lành, mang lại mùa màng bội thu và cuộc sống ấm no. Sau nghi lễ, mọi người cùng thưởng thức cốm dẹp và chia sẻ lời chúc tốt đẹp, tạo nên nét đặc trưng và ý nghĩa thiêng liêng của lễ hội Ok Om Bok.
Lễ cúng trăng diễn ra vào tối trăng lên. (Ảnh: VOV)
Lễ Cúng Trăng, lời cầu nguyện của chủ lễ: “Hôm nay, ngày rằm tháng mười, chúng con thành kính dâng lễ vật lên Thần Mặt Trăng. Xin cảm ơn Thần đã điều tiết khí hậu, cho mưa thuận gió hòa, mang lại mùa màng bội thu và cuộc sống ấm no cho người dân.
Kết thúc nghi lễ Cúng Trăng là màn thả đèn đầy ấn tượng. Những chiếc đèn gió lớn, làm từ nan tre và vải, bên trong là bùi nhùi tạo lửa, được đốt lên và thả bay vào không trung. Theo quan niệm của người Khmer và các dân tộc lúa nước, lửa là cầu nối với thế giới thần linh. Vì vậy, đèn gió bay lên mang theo ước nguyện của con người đến Thần Mặt Trăng. Tuy nhiên, vì lý do an toàn, nghi thức thả đèn gió đã không còn được thực hiện. Thay vào đó, lễ hội diễn ra nghi thức thả hoa đăng tại Ao Bà Om. Ánh nến lung linh trôi theo dòng nước, tạo nên không khí huyền ảo suốt đêm lễ hội.
Thả đèn hoa đăng thay thế đèn gió để đảm bảo an toàn. (Ảnh: Báo Nhân Dân)
4.3 Các trò chơi dân gian
Lễ hội Ok Om Bok rộn ràng với các trò chơi dân gian, mang đến không khí vui tươi, náo nhiệt. Tham gia những trò chơi thú vị như:
Đua ghe ngo, môn thể thao dưới nước sôi động, là nghi thức truyền thống của người dân để tạ ơn Thần Nước sau một mùa thu hoạch bội thu. Cuộc đua diễn ra vào thời điểm mùa mưa kết thúc, chuyển sang mùa khô, như một lời tiễn đưa Thần Nước về với biển cả.
Lễ hội Ok Om Bok còn thu hút du khách với nhiều trò chơi dân gian truyền thống vui nhộn như kéo co, đập nồi, đẩy gậy, đi cà kheo, chạy việt dã, bóng chuyền thanh niên dân tộc…
Các nam thanh nữ tú trình diễn những điệu múa cổ truyền Khmer, uyển chuyển trên nền âm nhạc dân tộc đặc sắc.
Đua ghe ngo là hoạt động thu hút đông đảo người dân và du khách trong lễ hội Ok Om Bok. (Ảnh: VOV)
Lễ hội Ok Om Bok là một lễ hội văn hóa đặc sắc của người Khmer tại Trà Vinh, mang đậm nét truyền thống và ý nghĩa sâu sắc. Lễ hội không chỉ thể hiện lòng biết ơn đối với thần mặt trăng mà còn là dịp để người dân gắn kết cộng đồng, bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống. Với những thông tin cẩm nang du lịch Hải Âu Travel cung cấp, bạn sẽ sớm có dịp tham gia lễ hội và trải nghiệm trọn vẹn vẻ đẹp văn hóa và con người nơi đây.
Nguồn: Tổng hợp
