Lễ hội chợ tình Khâu Vai: Di sản văn hóa 100 năm – Khám phá nét đẹp truyền thống

Lễ hội chợ tình Khâu Vai, tồn tại hơn 100 năm, là nơi gặp gỡ của những đôi lứa yêu nhau. Phiên chợ đặc biệt này là nơi lưu giữ những cảm xúc, nụ cười và nước mắt của những mối tình dang dở, có duyên nhưng không phận.

Lễ hội chợ tình Khâu Vai: Nguồn gốc

Nguồn gốc lễ hội chợ tình Khâu Vai gắn liền với truyền thuyết về nàng “Thúy An” và chàng “Chàng trai họ Lý”.

Lễ hội chợ tình Khâu Vai, truyền thuyết kể lại, bắt nguồn từ năm 1919 và đã trải qua hơn một thế kỷ. Ngày xưa, vùng đất Khâu Vai có ba chàng trai khỏe mạnh, khôi ngô, giỏi săn bắt, con nhà nghèo nhưng luôn chăm chỉ làm lụng, đem sản phẩm sang vùng Bảo Lạc đổi lấy nhu yếu phẩm.

Chàng trai thứ ba, với giọng hát trời phú, tài thổi sáo điêu luyện và tấm lòng nhân hậu, được dân làng trìu mến gọi là Chàng Ba. Lòng tốt của Chàng khiến ai cũng yêu quý, đặc biệt là các cô gái trẻ. Tiếng sáo du dương của Chàng đã chạm đến trái tim của một thiếu nữ xinh đẹp trong một gia đình tộc trưởng làng người Giấy gần đấy, khiến nàng say đắm không thôi.

Tiếng hát ngọt ngào của Nàng hòa quyện với tiếng sáo du dương của Chàng, tạo nên bản nhạc tình say đắm lòng người. Tình yêu của họ bùng cháy mãnh liệt, nhưng sự cấm đoán từ gia đình như một bức tường ngăn cách. Nàng Út nhiều lần trốn khỏi sự giám sát nghiêm ngặt để gặp gỡ chàng bên bờ suối, nhưng đều bị cha mẹ phát hiện và đưa về giam giữ trong buồng.

Dù gia đình ngăn cấm, trái tim hai người vẫn thổn thức yêu thương. Bỏ lại sau lưng những định kiến, họ dùng lời hát, tiếng sáo làm lời hẹn ước, cùng trốn lên núi Khâu Vai. Nhưng hạnh phúc ngắn ngủi, gia đình hai bên biết chuyện, giận dữ cấm đoán. Thương cha mẹ, anh em, họ đành nén đau thương chia tay, trở về quê hương. Lòng vẫn hướng về nhau, họ hẹn thề kiếp sau sẽ nên duyên vợ chồng và sẽ gặp lại nhau tại Khâu Vai vào ngày 27 tháng 3 âm lịch hàng năm, để tình yêu bất diệt được nối dài.

Lễ hội chợ tình Khâu Vai – nét văn hóa đặc sắc của người Tày, đã hơn 100 năm.

Lễ hội chợ tình Khâu Vai, một lễ hội dành cho những mối tình dang dở, diễn ra vào ngày 27 tháng 3 âm lịch hàng năm. Nơi đây, những cặp đôi có duyên mà không phận, gạt bỏ mọi ràng buộc lễ giáo và tập tục, cùng ngồi lại trò chuyện, tâm sự, dù đã xa cách bao lâu.

Nơi đây, những câu chuyện vui buồn được sẻ chia, những giai điệu dân ca quen thuộc vang lên, gửi gắm tình thương và nỗi nhớ. Mặc dù mỗi người đã có gia đình riêng, nhưng trong không khí lễ hội, mọi ghen tuông đều tan biến. Cặp đôi tìm thấy nhau, tâm sự suốt đêm trong sự trong sáng. Đây chính là nơi để mọi người vui chơi mùa xuân, tìm kiếm một nửa yêu thương và thổ lộ những tâm tư giấu kín.

Lễ hội mùa xuân: Nơi vui chơi, tìm tình yêu vùng núi.

1.2 Ý nghĩa của lễ hội

Lễ hội chợ tình Khâu Vai, nét văn hóa đặc sắc của dân tộc Tày, đã tồn tại hơn 100 năm. Phiên chợ tình huyền thoại này là nơi những cặp đôi yêu nhau nhưng không thể đến được với nhau hò hẹn và tâm tình. Bắt nguồn từ năm 1919, lễ hội đã được duy trì qua nhiều thế hệ, trở thành một nét đẹp văn hóa truyền thống, giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc Tày.

Ngày lễ hội, phiên chợ như bừng sáng, rộn ràng hơn bao giờ hết. Nam thanh nữ tú trong những bộ trang phục dân tộc rực rỡ, xinh đẹp, nô nức đổ về, hòa mình vào dòng người náo nhiệt, tìm kiếm một nửa yêu thương.

Không chỉ là nơi hẹn duyên cho các cặp đôi, chợ tình Khâu Vai còn là một lễ hội văn hóa đặc sắc với những hoạt động nghệ thuật truyền thống. Phiên chợ nhộn nhịp, sôi động, mang đậm bản sắc văn hóa địa phương. Ngày nay, lễ hội chợ tình Khâu Vai đã trở thành điểm đến hấp dẫn cho du khách thập phương, góp phần làm phong phú thêm bản đồ du lịch Hà Giang.

Lễ hội chợ tình Khâu Vai: Nơi hội ngộ của những mối duyên dang dở. (90 ký tự)

Lễ hội diễn ra khi nào, ở đâu?

Lễ hội chợ tình Khâu Vai, diễn ra vào ngày 27 tháng 3 âm lịch hàng năm, thu hút đông đảo du khách bởi không khí sôi động và náo nhiệt, nhất là vào mùa du lịch. Được tổ chức tại địa danh cùng tên thuộc xã Khâu Vai, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang, lễ hội là dịp để người dân địa phương và du khách cùng trải nghiệm nét văn hóa độc đáo của vùng cao.

Từ trung tâm thị trấn Hà Giang, du khách đi theo hướng Quảng Bạ – Yên Minh, sau đó tiếp tục chạy thẳng hướng Đồng Văn. Tiếp tục di chuyển theo quốc lộ 4C, huyện Mèo Vạc sẽ hiện ra chỉ cách đó khoảng 20km.

Chợ tình Khâu Vai diễn ra ngày 27/3 âm lịch tại xã Khâu Vai.

Chợ tình Khâu Vai: Điều gì đặc biệt?

3.1 Phần lễ

Lễ hội chợ tình Khâu Vai khai mạc bằng nghi thức trang trọng: Già làng và đại diện chính quyền dâng hương lên miếu ông, miếu bà, thể hiện lòng thành kính và biết ơn tổ tiên, những người đã khai phá mảnh đất Khâu Vai. Nghi thức này vừa là lời xin phép được tổ chức lễ hội, vừa là lời khẳng định đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, tôn vinh công lao của những người đi trước.

Tình yêu thuỷ chung, trong sáng dù gặp trắc trở, không thể đến được với nhau vẫn vẹn nguyên, là minh chứng cho một tình cảm đẹp, không vi phạm đạo lý và văn hóa xã hội. Nó tôn vinh sự cao đẹp của tình yêu, dù không trọn vẹn, vẫn giữ gìn những giá trị tốt đẹp.

Già làng và chính quyền địa phương dâng hương xin phép tổ chức lễ hội chợ tình Khâu Vai.

3.2 Phần hội

Lễ hội chợ tình Khâu Vai rộn ràng với phần hội náo nhiệt, đầy sắc màu. Tiết mục nghệ thuật dân gian đặc sắc, những cô gái diện váy xòe hoa duyên dáng, uốn mình theo điệu nhạc. Tiếng sáo của chàng trai H’mông ngân vang, hòa cùng tiếng cười, tiếng nói, tạo nên không khí rộn ràng, ấm áp.

Chợ tình Khâu Vai không chỉ là nơi để bạn chiêm ngưỡng những màn trình diễn độc đáo, mà còn là thiên đường của các trò chơi dân gian hấp dẫn như ném còn, gánh nước bằng ống tre, tung giao duyên và đặc biệt là trò ném pao, đánh yến trên cung đường tình yêu. Ngoài ra, du khách còn được thưởng thức những món ăn đặc sản của Hà Giang với giá cả bình dân, như thắng cố, lẩu dê, cùng ly rượu ngô ấm nóng, tạo nên trải nghiệm khó quên trong tiết trời se lạnh của vùng cao.

Phiên chợ tình không chỉ là nơi hẹn hò của trai gái, mà còn là điểm đến lý tưởng để du khách tìm mua quà lưu niệm. Những món đồ thủ công tinh xảo, được làm từ đôi bàn tay khéo léo của phụ nữ Tày, là những món quà ý nghĩa, mang đậm bản sắc văn hóa của vùng đất này.

Lễ hội Chợ tình Khâu Vai rộn ràng với nhiều tiết mục hấp dẫn.

Tiếng sáo Hmông gọi bạn tình, rộn ràng theo tiếng nhạc.

Lưu ý khi tham gia lễ hội chợ tình Khâu Vai

Để hòa mình vào không khí lễ hội Chợ tình Khâu Vai một cách trọn vẹn, du khách nên tránh mặc trang phục của người dân tộc. Lễ hội này là dịp để nam thanh nữ tú người dân tộc tìm kiếm bạn đời, và việc mặc trang phục của họ có thể gây hiểu nhầm và dẫn đến những tình huống bất ngờ.

Phiên chợ tình sử dụng tiếng huýt sáo để các chàng trai tìm bạn, du khách nên tránh huýt sáo để không gây hiểu nhầm. Các sạp bán hàng lưu niệm thường kiêng mặc cả, du khách nên tôn trọng điều này để tránh phiền phức.

Lễ hội chợ tình Khâu Vai – nét độc đáo của Hà Giang.

Chợ tình Khâu Vai, lễ hội độc đáo của người dân vùng núi cao phía Bắc, là nơi bạn sẽ cảm nhận sâu sắc những giá trị văn hóa truyền thống. Hơn một thế kỷ qua, phiên chợ tình vẫn là minh chứng cho tình yêu thủy chung, trong sáng của những mối tình đứt gánh giữa đường. Hòa mình vào dòng người náo nhiệt, bạn sẽ hiểu hơn về ý nghĩa sâu xa của lễ hội độc đáo này.

Lễ hội chợ tình Khâu Vai năm 2021 được tổ chức tại Hà Giang. Video: Youtube/Đi Nào FWT

Nguồn: Tổng hợp