Lễ hội Bạch Đằng: Nét văn hóa truyền thống kết hợp hiện đại, tôn vinh lịch sử hào hùng.
Lễ hội Bạch Đằng ở Quảng Ninh là hoạt động văn hóa truyền thống của Di tích quốc gia đặc biệt, tái hiện lịch sử hào hùng, đồng thời quảng bá du lịch văn hóa – tâm linh của địa phương.
1. Sơ lược đôi nét về lễ hội Bạch Đằng
1.1 Nguồn gốc của lễ hội Bạch Đằng
Lễ hội Bạch Đằng, hay còn được biết đến với cái tên lễ hội Giỗ Trận, là minh chứng sống động cho lòng biết ơn của người dân Quảng Yên và cả dân tộc Việt Nam đối với những anh hùng dân tộc. Trên dòng sông Bạch Đằng lịch sử, ba trận chiến oai hùng đã được ghi khắc, đánh bại quân xâm lược phương Bắc, tô điểm thêm trang sử hào hùng của dân tộc. Nơi đây là minh chứng cho lòng dũng cảm và tinh thần bất khuất của cha ông, là dấu son chói lọi trong hơn 4000 năm lịch sử dựng nước và giữ nước. Hằng năm, lễ hội Bạch Đằng được tổ chức để tưởng nhớ và tri ân những người con ưu tú của đất nước, thể hiện sự biết ơn sâu sắc của thế hệ mai sau đối với công lao to lớn của các thế hệ cha anh đi trước.
Lễ hội Bạch Đằng, tưởng nhớ lịch sử hào hùng, diễn ra hàng năm.
Lễ hội Bạch Đằng diễn ra khi nào và ở đâu?
Lễ hội Bạch Đằng diễn ra từ mùng 6 đến mùng 9 tháng 3 Âm lịch hàng năm, có năm kéo dài tới bốn ngày đêm. Diễn ra tại quần thể khu di tích lịch sử, lễ hội bao gồm các hoạt động tại đền Trần Hưng Đạo, miếu Vua Bà, đình Trung Bản, đình Điền Công, đền Trung Cốc và trung tâm lễ hội tại đình Yên Giang.
1.3 Ý nghĩa lễ hội Bạch Đằng
Lễ hội Bạch Đằng gắn liền với dòng sông huyền thoại, nơi ghi dấu những chiến thắng oai hùng của dân tộc. Sông Bạch Đằng, theo các thư tịch cổ, là cửa ngõ miền Bắc, được bao bọc bởi núi non hiểm trở và rừng rậm, tạo nên địa thế phòng thủ vững chắc. Chính lợi thế này đã giúp quân ta giành được 3 chiến thắng vĩ đại trong lịch sử dựng nước và giữ nước, khẳng định ý chí kiên cường của dân tộc Việt Nam.
Lễ hội tôn vinh chiến thắng Bạch Đằng oai hùng.
Năm 938, Ngô Quyền, vị vua đầu tiên của nhà Ngô, đã lãnh đạo quân dân đánh bại quân xâm lược Nam Hán, chấm dứt hơn 1.000 năm Bắc thuộc và khẳng định độc lập dân tộc.
Năm 981, dưới sự lãnh đạo của tướng quân Lê Hoàn, quân dân Đại Việt đã chiến thắng quân xâm lược nhà Tống trong trận chiến quyết liệt, bảo vệ vững chắc chủ quyền đất nước.
Anh hùng Bạch Đằng: Thờ ai?
Năm 1288, lần thứ ba quân Nguyên Mông xâm lược Đại Việt, Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn cùng hai vị vua nhà Trần đã chỉ huy quân dân ta giành thắng lợi vang dội trên sông Bạch Đằng. Thủy quân Nguyên Mông hùng mạnh do Ô Mã Nhi chỉ huy bị tiêu diệt, bắt sống toàn bộ. Kẻ thù phải rút lui, chấm dứt tham vọng bành trướng của chúng ở châu Á.
Lịch sử nước nhà rực rỡ những chiến thắng hào hùng, trong đó những trận đánh trên sông Bạch Đằng là minh chứng hùng hồn. Những chiến công vang dội ấy đã khắc sâu lòng tự hào dân tộc, khẳng định sức mạnh phi thường của một nước nhỏ nhưng kiên cường, đoàn kết, luôn chiến thắng trước mọi thế lực xâm lược hùng mạnh, giữ vững độc lập, tự chủ.
Không khí lễ hội Bạch Đằng sôi động, hào hùng.
Chiến thắng Bạch Đằng không chỉ là chiến công của các vị tướng tài, mà còn là minh chứng cho lòng yêu nước, tinh thần hi sinh của quân dân ta. Họ đã cùng chung sức, chung lòng tạo nên chiến thắng vẻ vang, giành lại độc lập tự do cho dân tộc. Chính tinh thần ấy đã tạo nên sự nhân văn và giá trị độc đáo cho lễ hội truyền thống này.
2. Những hoạt động của lễ hội Bạch Đằng
Lễ giỗ Mẫu tại miếu Vua Bà, tưởng nhớ công ơn của bà hàng nước đã giúp quân ta đánh giặc, là dịp để cầu siêu cho các vong linh quân sĩ tử trận. Điểm nhấn của lễ hội là nghi thức rước tượng giữa đền Trần Hưng Đạo và đình Yên Giang. Vào ngày mùng 7 Âm lịch, tượng Đức thánh Trần cùng tượng Đệ nhất, Đệ nhị Vương cô được rước từ đền về đình để tổ chức tế lễ, cầu mong sự che chở, bảo hộ của thành hoàng làng, mang lại sức khỏe và may mắn cho người dân. Ngày mùng 8, tượng được rước trở lại đền để thờ phụng.
Người dân bế trẻ chui kiệu cầu may mắn, khỏe mạnh.
Tục lệ độc đáo của người dân Quảng Yên là cho trẻ em chui qua kiệu rước thành hoàng, cầu mong sức khỏe, học hành tấn tới và thành đạt. Đoàn rước đi đến đâu, người dân nơi đó sẽ tề tựu, nhà nhà thành kính dâng hương, vái vọng Đức ông, thể hiện lòng thành kính và niềm tin sâu sắc.
Đoàn rước tái hiện chiến thắng Bạch Đằng, tôn vinh các tướng tài.
Lễ hội Bạch Đằng không chỉ là nơi tôn vinh lịch sử với các nghi lễ cúng bái, mà còn là một sân khấu sống động tái hiện những trận chiến hào hùng. Du khách hòa mình vào không khí lễ hội sôi động với các trò chơi dân gian như bơi thuyền chải, vật truyền thống, kéo co, cờ người… Giữa dòng sông Bạch Đằng, tiếng hò reo rộn rã, tiếng mái chèo khua nước như nhịp đập của lịch sử, đưa du khách trở về thời khắc oai hùng của cha ông.
Đường phố rợp cờ, tiếng trống rộn ràng, người dân hai bên đường tấp nập cúng bái.
Lễ hội Bạch Đằng: Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Quần thể Khu di tích Chiến thắng Bạch Đằng tại Quảng Yên đã được vinh danh là Di tích quốc gia đặc biệt (2012) và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể bảo tồn và phát huy giá trị (2013). Năm 2021, Lễ hội Bạch Đằng được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, khẳng định vị trí, vai trò và ý nghĩa to lớn của lễ hội này. Đây là động lực thúc đẩy Quảng Yên bảo tồn và phát triển giá trị lịch sử, đồng thời tạo điểm nhấn thu hút du khách đến với Hạ Long.
Lễ rước trang nghiêm, trai tráng nâng niu.
Lễ hội Bạch Đằng là dịp tôn vinh những hy sinh và cống hiến của cha ông, khẳng định tinh thần đoàn kết và lòng yêu nước bất diệt của dân tộc Việt Nam. Tham gia lễ hội, bạn sẽ được giáo dục truyền thống và trách nhiệm với dân tộc, tự hào về lịch sử hào hùng của cha ông. Nếu có dịp đến Quảng Ninh vào tháng 3 Âm lịch, hãy dành thời gian trải nghiệm lễ hội Bạch Đằng cùng những lễ hội đặc sắc khác như lễ hội Tiên Công, lễ hội chùa Long Tiên… để cảm nhận trọn vẹn nét đẹp văn hóa truyền thống của vùng đất này.
Nguồn: Tổng hợp
