Làng nghề cói Kim Sơn: 200 năm gìn giữ truyền thống

Làng nghề cói Kim Sơn, từng là vùng đất hoang, giờ đây vẫn giữ gìn nét đẹp truyền thống hơn 200 năm với nghề trồng cói và sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ. Khi nhắc đến Kim Sơn, người ta nhớ không chỉ bún mọc mà còn cả cái nghề truyền thống độc đáo.

Xác định vị trí Làng nghề cói Kim Sơn

Địa chỉ: huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình

Nằm yên bình bên cạnh Nhà thờ Phát Diệm, Làng nghề cói Kim Sơn với hơn 200 năm tuổi đời là một điểm đến hấp dẫn tại Ninh Bình. Nơi đây lưu giữ nét đẹp truyền thống trong từng sản phẩm thủ công mỹ nghệ được tạo nên từ cây cói, từ khâu trồng trọt đến chế tác, thu hút du khách yêu thích văn hóa làng nghề.

Nón làng nghề Kim Sơn, đẹp bởi bàn tay khéo léo.

Bạn có thể đến Làng nghề cói Kim Sơn bằng phương tiện gì?

Ninh Bình là điểm đến lý tưởng cho bạn trải nghiệm du lịch bằng xe máy. Với nhiều cửa hàng cho thuê xe máy (xe số hoặc xe ga) tập trung ở khu vực trung tâm thành phố với giá chỉ từ 120.000 VNĐ/ngày, bạn có thể chủ động về thời gian di chuyển và khám phá những địa điểm hấp dẫn như Làng nghề cói Kim Sơn. Bạn có thể dễ dàng tìm đường bằng Google Maps để đến các điểm du lịch một cách thuận tiện nhất.

Nếu muốn ngắm cảnh hai bên đường, taxi là lựa chọn hoàn hảo! Ninh Bình có nhiều hãng taxi như Taxi Ninh Bình, Mai Linh, Minh Long, Xuân Thành, Thùy Dương, Hoa Lư… Bạn có thể đặt xe qua số điện thoại hoặc app của từng hãng. Giá cả rất phải chăng, chỉ từ 70.000 VNĐ cho một chiều. Di chuyển bằng taxi giúp bạn tiết kiệm thời gian hiệu quả.

Khám phá lịch sử hình thành làng nghề cói Kim Sơn.

Theo lời kể của các bô lão vùng Kim Sơn, năm 1829, chính doanh điền sứ Nguyễn Công Trứ được lệnh vua Minh Mạng khai hoang vùng đất hoang hóa ven biển. Ông đặt tên nơi này là Kim Sơn, cái tên vẫn được lưu giữ cho đến ngày nay.

Với kinh nghiệm dày dặn, người dân Kim Sơn đã khai thác tiềm năng của vùng đất ven biển, biến nó thành một “mỏ vàng” với những cánh đồng cây cối, lúa, cói và cả kinh tế biển phát triển. Từ những vùng đất hoang sơ, họ đã tạo nên một làng nghề truyền thống nổi tiếng bậc nhất Ninh Bình. Qua hàng trăm năm quai đê lấn biển, người dân Kim Sơn đã kiến tạo nên những bãi bồi mênh mông để trồng cói – nguyên liệu chính của nghề dệt, đồng hành cùng họ trong cuộc sống lao động.

Cối phơi khô sau thu hoạch.

Sản phẩm cói mỹ nghệ đòi hỏi sự tỉ mỉ, công phu.

4.1 Ấn tượng quy trình làm cói tỉ mẩn của những người thợ nơi Làng nghề cói Kim Sơn

Để tạo ra một sản phẩm cói mỹ nghệ tinh tế, người thợ cần dành trọn tâm huyết, tỉ mẩn trong từng công đoạn, từ khâu trồng cói, thu hoạch, chọn lựa, chẻ, phơi, nhuộm cho đến khâu đan, dệt và hoàn thiện sản phẩm. Ngoài ra, để tạo ra những sản phẩm độc đáo, phù hợp thị hiếu, các nghệ nhân còn phải sáng tạo, lên ý tưởng, thiết kế mẫu mã và không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm. Ngày nay, họ còn ứng dụng kỹ thuật phủ keo polyascera lên bề mặt sản phẩm cói, giúp định hình sản phẩm, tăng khả năng chống mốc, ẩm, góp phần nâng cao giá trị thẩm mỹ và độ bền cho sản phẩm.

Từ những cánh đồng hoang sơ, người dân Kim Sơn đã biến vùng đất này thành “thủ phủ cói” với gần 4000ha đất trồng, gấp 6 lần so với thuở ban đầu. Trồng cói và dệt các sản phẩm từ loại cây đặc biệt này đã trở thành nghề truyền thống, góp phần quan trọng vào đời sống người dân. Dù không có cội rễ xa xưa như nghề dệt, thêu hay chạm khắc đá, nghề làm cói mỹ nghệ đã in dấu ấn lên nhiều thế hệ người dân, tạo nên nét đặc trưng cho vùng đất khai hoang này.

Nơi đây, con người sống trong di sản làng nghề cói đã hơn hai thế kỷ, hun đúc nên những tố chất của người thợ thủ công đích thực. Bàn tay khéo léo, sự nhạy bén và linh hoạt, cùng lòng nhiệt thành, đam mê nghề, giúp họ đáp ứng mọi yêu cầu khắt khe của nghề làm sản phẩm mỹ nghệ từ cói.

Nằm giữa vùng đất được khai hoang, làng nghề cói Kim Sơn, Ninh Bình đã vươn lên trở thành một trong những nơi sản xuất cói nổi tiếng bậc nhất chốn cố đô. Du khách đến với Ninh Bình không chỉ say mê bởi Quần thể danh thắng Tràng An, Cố Đô Hoa Lư, Chùa Bái Đính, Động Am Tiên… mà còn bị thu hút bởi làng nghề cói độc đáo này.

Cối khô được “nhào nặn” thành những sản phẩm thủ công độc đáo.

Sáng tạo sản phẩm: Con đường gian nan!

Cối nhuộm màu, đan thành phẩm.

Đan cói: Nghệ thuật của sự tỉ mỉ, sai một ly đi một dặm.

4.2 Những sản phẩm đặc biệt làm từ cói của Làng nghề cói Kim Sơn

Vùng đất Kim Sơn ẩn chứa điều kỳ diệu: cây cối tưởng chừng vô giá trị lại mang đến độ mềm mại, óng ả lý tưởng, tạo nên những sản phẩm mỹ nghệ thủ công tinh xảo. Nổi bật nhất là chiếu cói, được tạo nên bởi đôi bàn tay khéo léo của những người thợ lành nghề, mang đậm nét đẹp truyền thống của vùng đất này.

Dệt chiếu cói là một nghệ thuật đòi hỏi sự sáng tạo và lao động miệt mài. Từ khâu chọn cói, phơi cói, nhuộm cói cho đến dệt cải hoa, mỗi công đoạn đều cần sự cẩn thận và tinh tế. Để có được màu đỏ tươi, bền màu, người thợ phải lựa chọn kỹ càng, chăm chút từng khâu. Dệt cải hoa đòi hỏi thao tác nhanh, uyển chuyển, mắt tinh, tay khéo, bởi mỗi nét cải đều phải chính xác, không thể mắc lỗi.

Làng nghề cói Kim Sơn không chỉ nổi tiếng với chiếu cói, những người thợ lành nghề nơi đây còn tạo ra nhiều sản phẩm độc đáo, tinh xảo, mang giá trị cao như chiếu, mũ, dép, túi sách, hộp, cốc… mà hiếm nơi nào sánh bằng.

Sản phẩm cói Kim Sơn giờ đây đa dạng hơn, thoát khỏi hình ảnh truyền thống.

Ninh Bình, vùng đất mở, nơi cuộc sống gắn liền với những cây cói – sợi dây kết nối giữa biển cả bao la và con người cần cù, khỏe mạnh. Cây cói, biểu tượng của người dân lấn biển, làm chủ thiên nhiên, ẩn chứa trong đó tinh thần kiên cường, bất khuất. Nếu có dịp đặt chân đến Ninh Bình, đừng bỏ lỡ Làng nghề cói Kim Sơn, nơi bạn sẽ được trải nghiệm những nét văn hóa độc đáo, những câu chuyện truyền đời về nghề thủ công truyền thống và tận hưởng không khí trong lành, bình yên của vùng quê. Hải Âu Travel tin chắc bạn sẽ có những kỷ niệm đáng nhớ khi đến đây.

Nguồn: Tổng hợp