Cá khô bổi Cà Mau: Di sản truyền thống cần gìn giữ
Khám phá nghề làm cá khô bổi ở Cà Mau, bạn không chỉ học hỏi quy trình chế biến độc đáo mà còn được chiêm ngưỡng sự khéo léo và bền bỉ của người dân miền Tây trong việc gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống. Đây là trải nghiệm đáng nhớ trong hành trình du lịch Cà Mau.
Cá khô bổi Cà Mau: Nghề truyền thống độc đáo
Khám phá Cà Mau, không chỉ dừng lại ở những địa danh nổi tiếng như Bến tàu không số Vàm Lũng, Tòa thánh Ngọc Sắc hay Đảo Hòn Chuối. Hải Âu Travel mời bạn trải nghiệm cuộc sống đời thường, khám phá những công việc truyền thống độc đáo, trong đó có nghề làm cá khô bổi – nét văn hóa đặc trưng của vùng đất mũi.
Gắn bó với mảnh đất Cà Mau từ thuở khai hoang, nghề làm cá khô bổi như một minh chứng sống động cho lịch sử và văn hóa ẩm thực của vùng đất mũi. Từ những con cá tươi ngon được đánh bắt trên sông nước mênh mông, những người dân Cà Mau đã tạo nên món ăn đặc sản, đậm đà hương vị, chinh phục mọi thực khách. Không chỉ mang đến bữa ăn ngon miệng, khô cá bổi còn là biểu tượng cho nét đẹp văn hóa ẩm thực độc đáo, mang đậm nét dân dã, mộc mạc của vùng đất miền Tây.
Nghề làm cá khô bổi Cà Mau không chỉ là minh chứng cho lịch sử vùng đất này mà còn góp phần tạo nên nét đặc trưng ẩm thực miền Tây Nam Bộ.
Hướng dẫn di chuyển đến làng nghề khô cá bổi
Dừng chân ở xứ Mũi, bạn đừng bỏ lỡ cơ hội khám phá nghề làm cá khô bổi truyền thống ở huyện Trần Văn Thời, Cà Mau. Nơi đây nổi tiếng với nguồn cá đồng phong phú và những câu chuyện thú vị của bác Ba Phi, người gắn bó với nghề suốt bao thế hệ, mang đến cho du khách cái nhìn chân thực về văn hóa ẩm thực độc đáo của vùng đất mũi.
Nằm gần Vườn Quốc gia U Minh Hạ và cách trung tâm thành phố Cà Mau khoảng 50km, bạn có thể dễ dàng di chuyển bằng xe máy hoặc taxi. Thuê xe máy tại Cà Mau rất thuận tiện, với mức giá dao động từ 100.000 đến 150.000 VNĐ/ngày tùy loại xe.
Cá khô bổi Cà Mau đặc sắc gì?
3.1 Giải mã Nghề làm cá khô bổi ở Cà Mau
Cá bổi (hay cá sặc rằn) thường sinh sống ở các cánh đồng cạn hay vùng đầm lầy. Thịt cá bổi có vị thơm ngon, dai dai, khiến chúng trở thành nguyên liệu chế biến đa dạng món ăn hấp dẫn.
Nghề làm cá khô bổi ở Cà Mau là nghệ thuật chế biến thủy sản truyền thống. Cá sau khi được sơ chế, tẩm ướp sẽ được phơi nắng hoặc sấy khô bằng máy, tạo nên món ăn dai giòn, đậm đà hương vị. Cá khô bổi là sản phẩm giàu dinh dưỡng, có thể bảo quản lâu, mang đến hương vị đặc trưng cho ẩm thực Cà Mau.
Làm khô cá bổi là quá trình sơ chế, tẩm ướp và phơi/sấy, biến loài thủy sản này thành đặc sản hấp dẫn.
3.2 Quy trình làm món khô cá nổi tiếng
Để tạo ra món khô Cà Mau đặc sản, người dân huyện Trần Văn Thời trải qua 3 bước: chuẩn bị, làm sạch và chế biến. Vào mùa thu hoạch cá đồng, người dân chọn lọc những con cá bổi lớn, thịt chắc khỏe để làm khô. Cá nhỏ hơn được thả lại, nuôi dưỡng cho mùa sau.
Mùa thu hoạch cá bổi về, làng nghề Cà Mau rộn ràng. Cá bổi chất thành đống cao như núi lúa, chờ đợi bàn tay khéo léo của người dân địa phương. Trước khi bắt đầu chế biến khô, tiếng gọi nhau “vần công” vang lên, cả làng cùng chung tay tát đìa, chụp cá. Sau khi thu hoạch xong, mọi người quây quần bên nhau, từ già đến trẻ, để cùng chế biến những mẻ cá khô thơm ngon.
Để tạo nên cá khô bổi thơm ngon, giữ được lâu, người chế biến cần kinh nghiệm dày dặn và tay nghề khéo léo. Sau khi bắt cá, họ khéo léo đánh sạch vảy, cắt mang, mổ bụng tách ruột, giữ nguyên kỳ, vi, râu, mỏ và đuôi để cá đẹp mắt. Cá được rửa sạch, để ráo nước trong giỏ tre, thau, thúng hoặc cà vung, sẵn sàng cho những bước chế biến tiếp theo.
Cá bổi làm khô ngon phải to, thịt săn chắc, đàn hồi.
Bước cuối cùng là chế biến cá bổi. Cá được xếp vào lu hoặc khạp da bò, rải muối hột ướp. Mỗi lớp cá là một lớp muối hột hạt to, cứ thế cho đến khi đầy. Lượng muối ướp phụ thuộc vào khẩu vị và mục đích sử dụng. Cá khô bổi bán thường được ướp nhiều muối để bảo quản lâu. Sau một đêm ướp muối, cá có thể mang ra phơi nắng.
Dụng cụ phơi cá truyền thống là những tấm đăng sậy được lót trên giàn cao. Người dân tách vỏ bao theo nách cây sậy, dùng choại hoặc bẹ chuối khô đan thành từng tấm rộng khoảng 1m, dài 2.5m, tùy theo kích thước cây.
Sau khi bện xong, người dân làng Nghề sẽ dùng nẹp tre hoặc trúc để cặp cá khô bổi thành tấm vỉ, rồi đặt lên giàn cao khoảng 1m, hoàn thành bước chuẩn bị phơi cá. Ngày nay, tại các làng nghề ở huyện Trần Văn Thời, tấm vỉ truyền thống đã được thay thế bằng tấm manh mê bồ làm từ lưới dây gân hoặc ni lông, gọn nhẹ và bền đẹp hơn.
Cá được ướp muối qua đêm, sau đó phơi nắng trên giàn cao 1m, lót vỉ, khoảng 2-3 nắng.
3.3 Sản phẩm cá khô bồi
Sau 2-3 nắng phơi, cá bổi khô dậy mùi thơm hấp dẫn, thịt dai dai, vị đậm đà. Đây là món ăn ngon, quen thuộc trong đời sống hàng ngày, đồng thời cũng là đặc sản nổi tiếng của vùng sông nước miền Tây, được nhiều người ưa chuộng.
Nghề làm cá khô bổi ở Cà Mau vẫn giữ nét thủ công truyền thống, khiến số lượng sản phẩm hạn chế, thậm chí không đủ cung ứng. Tuy nhiên, chính phương pháp này đã tạo nên hương vị độc đáo, giữ trọn nét tinh túy của món ăn. Cá khô bổi Cà Mau là đặc sản bạn không thể bỏ qua khi đến thăm vùng đất này.
Cá khô bổi được ưa chuộng nhưng sản lượng thấp do thiếu nguyên liệu và phương pháp chế biến thủ công, không đáp ứng đủ nhu cầu thị trường.
Cà Mau không chỉ nổi tiếng với rừng U Minh, mà còn hấp dẫn du khách bởi nghề làm cá khô bổi truyền thống độc đáo. Tham gia trải nghiệm, bạn sẽ được tận mắt chứng kiến quy trình sản xuất từ khâu chọn cá, phơi khô đến đóng gói, đồng thời khám phá những bí mật tạo nên hương vị đặc trưng của sản phẩm. Đây là cơ hội tuyệt vời để tìm hiểu về văn hóa ẩm thực và nét đẹp nghề nghiệp của người dân miền Tây. Đừng quên chia sẻ những khoảnh khắc đáng nhớ của bạn với chúng mình nhé!
Nguồn: Tổng hợp
