Lễ hội làng bún Phú Đô: Không gian linh đình, đậm nét văn hóa làng Vân Cù Huế

Lễ hội làng bún Phú Đô diễn ra hàng năm tại đền thờ Bà Bún ở làng Vân Cù, nơi lưu giữ truyền thuyết linh thiêng. Khám phá lễ hội độc đáo này, bạn có thể tìm hiểu thêm tại Hải Âu Travel.

1. Giới thiệu làng bún Vân Cù

Nằm ven sông Bồ, thuộc phường Hương Toàn, thị xã Hương Trà, làng bún Vân Cù là một trong những làng nghề làm bún truyền thống nổi tiếng. Quá trình sản xuất bún Vân Cù trải qua nhiều công đoạn tỉ mỉ. Gạo sau khi ngâm sẽ được nghiền ướt và hồ hóa, sau đó được đưa vào khuôn để ép thành những sợi bún dài, dai, trắng đẹp mắt.

Sau khi được ép qua khuôn, sợi bột được nhúng ngay vào nước sôi, tạo hình sợi bún. Bí quyết để tạo ra sợi bún tươi ngon là người dân làng thường sử dụng cối đá, lò nấu, chảo lớn, rây bột, khuôn bún và nhiều dụng cụ khác để khuấy, vớt, đựng bún trong từng giai đoạn. Cuối cùng, sợi bún được làm nguội nhanh bằng nước lạnh.

Bún Vân Cù là nguyên liệu chính trong các món bún Huế.

Bún Vân Cù, món ăn dân dã nhưng lại là số một trong lòng người Huế. Vị ngon đơn giản đến từ nước mắm cốt chan cùng ớt cay, tỏi, hòa quyện với cọng bún trắng tinh, thơm mùi bột, vừa mềm mại lại dai dai, không hề chua.

2. Tổng quan về lễ hội làng bún Phú Đô

2.1 Thời điểm tổ chức

Lễ hội làng bún Phú Đô, diễn ra vào 22 tháng Giêng âm lịch hàng năm tại đền thờ Bà Bún, làng Vân Cù, huyện Hương Trà, là dịp để người dân cầu mong một năm mới bình an, sung túc.

Làng Vân Cù thơ mộng bên sông Bồ. (Ảnh: Lê Văn Chiến)

2.2 Nguồn gốc lễ hội làng bún Phú Đô

Truyền thuyết về nguồn gốc lễ hội kể rằng, xưa kia, một người đàn bà tên My, xinh đẹp, thùy mị và khéo tay, từ Thanh Hóa đến Huế lập nghiệp. Hành trang của bà chỉ là một cái cối xay để giã gạo làm bún. Đến làng Vân Cù, kiệt sức, bà dừng chân và quyết định định cư tại đây.

Nghề bún là kế sinh nhai và niềm tự hào của bà, bà truyền dạy cho người dân trong vùng. Nhưng một buổi trưa định mệnh, hỏa hoạn bùng phát, thiêu rụi nhà bà và lan sang những nhà xung quanh. Bi kịch ập đến, bà bị kết tội và trói giữa sân đình cho đến khi tắt thở.

Lễ hội làng bún Phú Đô: Cổng làng rộn ràng chào đón du khách (Ảnh: Lê Văn Chiến)

Từ ngày bà mất, cứ đến ngày giỗ của bà, làng lại xảy ra hỏa hoạn. Người ta đồn rằng bà chết oan, hiển linh báo oán. Người học nghề từ bà lập miếu thờ, khấn vái xin giải oan cho bà, cầu mong làng bình yên.

Nhờ bàn tay kỳ diệu, làng Phú Đô thoát khỏi cảnh cháy nhà, dân làng no ấm và phát triển nghề bún truyền thống. Để tưởng nhớ công ơn của bà, hằng năm vào ngày 22/1 âm lịch, người dân Phú Đô tổ chức lễ hội rộn ràng, ghi nhớ công ơn và lòng biết ơn sâu sắc.

2.3 Nội dung lễ hội

Lễ hội làng bún Phú Đô, một làng nghề truyền thống, được chia thành hai phần: lễ và hội. Phần lễ mang nét đặc trưng riêng với nghi thức dâng cúng những gánh bún trắng tinh, cùng gà, heo, xôi… lên trời đất, thể hiện lòng biết ơn và mong cầu mùa màng bội thu.

Phần hội làng náo nhiệt với lễ rước kiệu Đức Thánh Cả, Đức Ông và Hai Bà – những vị thần được dân làng thờ, gồm Đức tổ nghề làm bún Hồ Nguyên Thơ và hai bà: Bà An và Bà Phương. Lễ rước từ đình làng xuống Quán làng, Cầu Đôi rồi đưa các ngài về Đình làng.

Lễ hội làng bún đặc sắc, tổ chức thường niên. (Ảnh: Bình Nguyễn)

Lễ hội làng bún Phú Đô luôn thu hút hàng trăm, thậm chí hàng nghìn người tham gia rước kiệu, tạo nên không khí náo nhiệt, rộn rã khó tả. Dù lễ rước kết thúc lúc 10 giờ, cảm giác phấn khởi, vui tươi vẫn còn đọng lại trong lòng người dân. Đây là nét đẹp văn hóa được gìn giữ qua nhiều thế kỷ, xứng đáng để du khách đến Huế trải nghiệm trong những ngày đầu xuân.

Nguồn: Tổng hợp.