Lễ hội Đu Tiên: Nét đẹp văn hóa truyền thống độc đáo của làng Gia Viên, Thừa Thiên – Huế

Lễ hội Đu Tiên, diễn ra vào Tết Nguyên đán tại làng Gia Viên, Thừa Thiên Huế, là dịp để du khách trải nghiệm văn hóa truyền thống với nghi lễ độc đáo và trò chơi dân gian hấp dẫn. Khám phá thêm về lễ hội này cùng Hải Âu Travel!

1. Lịch sử lễ hội Đu Tiên

Câu tục ngữ “Ba ngày Tết, bảy ngày xuân” của người Huế thể hiện rõ nét tinh thần rảnh rỗi, thư giãn và tận hưởng trọn vẹn không khí Tết Nguyên đán. Không chỉ là ba ngày nghỉ lễ, Tết ở Huế được kéo dài thêm bảy ngày, biến thành một mùa xuân rộn ràng lễ hội. Ba ngày đầu năm mới là thời gian để mọi người nghỉ ngơi, sum họp, chuẩn bị cho những ngày hội rực rỡ tiếp theo. Hội Đu Tiên là một trong những lễ hội đặc sắc nhất, góp phần tạo nên nét độc đáo cho mùa xuân Huế.

Lễ hội Đu Tiên, nét văn hóa độc đáo của làng quê Huế, đặc biệt nổi tiếng tại làng Gia Viên.

Lễ hội Đu Tiên, một nét văn hóa đặc sắc của tỉnh Thừa Thiên – Huế, được tổ chức sôi nổi tại nhiều địa phương, nhưng nguồn gốc của lễ hội bắt nguồn từ làng Gia Viên, xã Phong Điền, huyện Phong Điền. Mặc dù không có tài liệu lịch sử nào ghi chép chính xác thời điểm lễ hội bắt đầu, nhưng theo lời kể của các bậc cao niên trong làng, phong tục này đã được gìn giữ trong hơn 150 năm qua. Lễ hội diễn ra vào dịp Tết Nguyên đán, là dịp để người dân làng Gia Viên quây quần, vui chơi, rèn luyện sức khỏe, cầu mong năm mới bình an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.

2. Thời gian tổ chức lễ hội Đu Tiên

Lễ hội Đu Tiên, diễn ra vào mùng 4 Tết Âm lịch theo chu kỳ hai năm một lần, đã trở thành điểm đến hấp dẫn cho du khách trong dịp Tết Nguyên đán tại Huế. Trước đây, lễ hội chỉ thu hút người dân địa phương, nhưng nay, với sự phát triển của ngành du lịch, lượng du khách đổ về ngày càng đông, biến Đu Tiên thành một lựa chọn lý tưởng để vui chơi và khám phá nét văn hóa độc đáo của Huế trong dịp Tết.

Lễ hội Đu Tiên thu hút du khách, đặc biệt những người ưa mạo hiểm, tham gia cùng người dân địa phương.

3. Những hoạt động tại lễ hội Đu Tiên

3.1 Bước chuẩn bị

Để chuẩn bị cho lễ hội Đu Tiên, ban tổ chức đã chọn hai cây tre già, thẳng, chắc chắn dựng tại sân đình. Hai cây tre được treo cơ hội phấp phới, giữa thân cột dây thừng chắc chắn để đảm bảo an toàn cho người chơi. Giá đu được bổ sung thêm dụng cụ bảo hộ nhằm tăng cường an toàn cho lễ hội.

3.2 Hội đu dành cho 30 thanh niên

Lễ hội Đu Tiên ở làng Gia Viên là dịp vui chơi cho mọi người, nhưng phần thi hội đu lại chỉ dành cho nam giới. 30 chàng trai khỏe mạnh, cả người làng và khách phương xa, sẽ được tuyển chọn để thi đấu loại trực tiếp. Các thí sinh bốc thăm số thứ tự từ 1 đến 30, sẵn sàng cho những trận tranh tài đầy kịch tính.

Lễ hội khai mạc với tiếng trống của trưởng lão, mở đầu những trò chơi hấp dẫn.

Lễ hội khai mạc với tiếng trống vang trời do vị bô lão uy tín nhất làng Gia Viên đánh. Ông mặc bộ áo dài khăn đóng truyền thống, đại diện cho cả làng. Sau nghi lễ cúng bái các vị thần khai khẩn làng, ông sẽ tiến về phía giá đu, đánh dấu sự khởi đầu của ngày hội.

Tiếng hò reo cổ vũ náo nhiệt của dân làng và du khách như hòa vào không khí ngày xuân sôi động. 30 chàng trai, với quyết tâm chiến thắng, hăng hái thi tài trong trò chơi đầy thử thách. Mỗi chàng trai đều cố gắng nhún mạnh, đu thật cao, tranh giành vị trí chạm tay đầu tiên vào lá cờ đỏ được treo ở vị trí cao nhất. Bí quyết chiến thắng nằm ở việc lấy đà hợp lý, tận dụng lực của hai chân để vươn lên độ cao tối đa.

Các chàng trai thi đu, tranh giành chạm lá cờ đỏ đầu tiên.

Lễ hội Đu Tiên không chỉ tìm ra người chiến thắng duy nhất, mà trao tặng đến 5 giải thưởng cho những người chơi xuất sắc. 5 giải thưởng gồm giải cúng, nhất, nhì, ba và giải phá, dành cho 5 người có thành tích tốt nhất. Giải cúng thuộc về người đu cao nhất và chạm tay vào lá cờ trên đỉnh cây đu. Giải nhất, nhì, ba lần lượt thuộc về người thứ 2, 3, 4 chạm tay vào cờ. Giải phá đặc biệt dành cho người giật được lá cờ ra khỏi đỉnh đu.

Không khí lễ hội náo nhiệt, tiếng hò reo rộn ràng.

3.3 Hội đu tiên dành cho các cặp đôi

Lễ hội Đu Tiên không chỉ là nơi thanh niên trai tráng thi tài, mà còn là sân chơi tưng bừng cho mọi người. Trò chơi được yêu thích nhất là đánh đu theo đôi, mỗi cặp đôi sẽ cùng nhau trình diễn những động tác uyển chuyển, thu hút sự cổ vũ nhiệt tình của khán giả. Trước đây, trò chơi là dịp để nam thanh nữ tú gặp gỡ, nhưng ngày nay, du khách, đặc biệt là khách nước ngoài, rất thích thú trải nghiệm trò chơi dân gian độc đáo này của Việt Nam.

Tà áo bay bay, các cặp đôi vui đùa trên đu quay lễ hội.

Hình ảnh thiếu nữ Huế trong tà áo dài rực rỡ, bay lượn trên những chiếc đu, đã trở thành một nét văn hóa đặc trưng, in dấu trong lễ hội và thơ ca. Thậm chí, hình ảnh này còn được khắc họa trong tranh Đông Hồ, góp phần lưu giữ vẻ đẹp truyền thống của cố đô.

Tranh Đông Hồ khắc họa trò chơi đánh đu – nét đẹp văn hóa dân gian Việt Nam.

Bà Chúa Thơ Nôm Hồ Xuân Hương đã để lại một bài thơ về trò chơi Đánh đu, miêu tả chân thực và táo bạo, vừa gần gũi đời thường, vừa đầy ẩn dụ sâu sắc.

“Tám cột khen ai khéo khéo trồng,

Người thì lên đánh, kẻ ngồi trông. 

Trai đu gối hạc khom khom cật, 

Gái uốn lưng ong ngửa ngửa lòng.

Bốn mảnh quần hồng bay phất phới. 

Hai hàng chân ngọc duỗi song song. 

Chơi xuân ai biết xuân chăng tá! 

Cột nhổ đi rồi, lỗ bỏ không”.

Lưu ý khi tham gia Lễ hội Đu Tiên

Lễ hội Đu Tiên đầy hấp dẫn, nhưng Hải Âu Travel muốn nhắc nhở du khách một vài lưu ý để chuyến đi thêm trọn vẹn, tránh những sự cố không mong muốn.

Lễ hội đông đúc, bạn cần cẩn thận bảo vệ tư trang và tài sản như ví tiền, điện thoại, đồ trang sức để tránh bị kẻ gian lợi dụng đánh cắp.

Không khí tưng bừng lễ hội Đu Tiên

Lễ hội náo nhiệt với vô số sạp hàng bày bán quà lưu niệm và đồ thủ công xinh xắn. Hãy nhớ hỏi giá rõ ràng và đừng ngại trả giá để có mức giá hợp lý, tránh tình trạng “chặt chém” thường gặp vào dịp lễ.

An toàn là trên hết! Chơi vui nhưng đừng cố đu quá cao, nguy hiểm lắm!

Hãy tuân theo hướng dẫn của người hướng dẫn khi chơi đu. Luôn thắt dây an toàn thật kỹ trước khi bắt đầu. Các bạn nữ mặc trang phục ngắn nên cẩn trọng khi chơi để tránh những tình huống bất ngờ. Chúc bạn vui vẻ!

Lễ hội Đu Tiên là một trong những trải nghiệm độc đáo không thể bỏ qua khi du lịch Huế vào dịp Tết Nguyên đán. Bạn sẽ được hòa mình vào không khí lễ hội sôi động, tham gia các trò chơi dân gian hấp dẫn, và khám phá những nét văn hóa độc đáo của vùng đất cố đô. Hải Âu Travel chúc bạn có một chuyến du lịch Huế thật vui vẻ và trọn vẹn!

Nguồn: Tổng hợp