Hội vật Làng Sình: Nét văn hóa độc đáo trong mùa xuân Huế

Hội vật Làng Sình, truyền thống hơn 200 năm, được tổ chức hằng năm sau Tết với mong ước dân khoẻ, làng yên, mùa màng tươi tốt. Làng Sình là nơi lưu giữ nét văn hoá đặc trưng của người Việt – vật võ, một biểu tượng độc đáo của phương Nam.

1. Sự ra đời của Hội vật làng Sình

1.1 Nguồn gốc của Hội vật làng Sình

Hội vật làng Sình, với truyền thống hơn 200 năm, mang nét độc đáo riêng biệt. Khác với hội vật ở các làng quê khác, hội vật làng Sình được tổ chức đơn thuần như một hình thức giải trí sau Tết, không phục vụ mục đích tuyển chọn võ sĩ cho triều đình.

Thuở xa xưa, làng Sình chỉ là bãi đất bồi của ba nhánh sông hợp lại, địa thế bằng phẳng, rộng rãi. Nơi đây được các chúa Nguyễn trưng dụng làm nơi luyện tập võ thuật cho quân lính triều đình. Khi quan quân về đây luyện tập võ công, một trang thiếu niên trong làng Sình bị cuốn hút bởi những chiêu đấu vật của các võ tướng, lòng say mê đã thôi thúc cậu tòng quân theo.

Sau bao trận chiến, chàng trai trẻ trở về làng, lập gia đình và truyền dạy võ thuật cho con cháu. Hình thức đấu vật độc đáo được ông sáng tạo ra, giúp con cháu rèn luyện sức khỏe. Vinh danh với tài năng và công lao, ông được người làng tôn vinh là ông tổ môn vật.

Hội vật truyền thống làng Sình, một ngày hội lớn mang đậm bản sắc riêng, đã trở thành nét văn hóa đặc trưng, ăn sâu vào tâm hồn người dân nơi đây. Mỗi dịp xuân về, hội vật không chỉ là sân chơi ý nghĩa mà còn là điểm du lịch thu hút, góp phần lan tỏa nét đẹp văn hóa truyền thống.

Hội vật làng Sình, truyền thống hơn 200 năm, vẫn sôi động đến nay. (Ảnh: Sưu tầm)

1.2 Ý nghĩa của Hội vật làng Sình

Hội vật làng Sình không chỉ là một nghi lễ mang ý nghĩa tâm linh truyền thống mà còn là dịp để người dân vui chơi, rèn luyện sức khỏe, thể hiện tinh thần thượng võ. Hoạt động này khơi dậy lòng dũng cảm, sự tự tin, mưu trí, nhất là với lớp trai trẻ. Hội vật cũng góp phần lưu giữ nét văn hóa truyền thống vật võ – một nét đẹp văn hóa đặc trưng của người Việt, thể hiện mong ước cho dân khỏe, làng yên, mùa màng bội thu, hạnh phúc ấm no.

Hội vật làng Sình đề cao tinh thần thượng võ, cấm các đòn nguy hiểm, tạo không khí thi đấu lành mạnh. Sự kiện này cũng là dịp để các đô vật thể hiện tinh thần đồng đội, rèn luyện sức mạnh và đạo đức, chuẩn bị cho mùa xuân tranh tài.

Lệ làng Sình phóng khoáng, không bắt buộc đô vật phải là người địa phương. Bất kỳ ai, kể cả khán giả, đều có thể bước lên sới đấu. Ngoài giải Cạn dành cho chức vô địch, làng còn thưởng cho mọi đô vật tham gia. Chính điều kiện dự hội dễ dàng này đã thu hút trai tráng khắp nơi đổ về làng Sình trước mỗi dịp hội vật.

Hội vật làng Sình, kết hợp nét đẹp tâm linh truyền thống và tinh thần thượng võ, mang đến niềm vui, sức khỏe cho người dân. (119 ký tự)

Hội vật làng Sình: Thời gian & địa điểm

2.1 Thời gian tổ chức

Mỗi dịp Tết Nguyên đán, người dân xã Phú Mậu, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế lại nô nức tổ chức Hội Vật làng Sình. Nét đẹp văn hóa truyền thống được gìn giữ và phát huy từ thời chúa Nguyễn, trở thành một nét đặc sắc của địa phương.

Hội vật làng Sình diễn ra ngày 10 tháng Giêng.

2.2 Địa điểm tổ chức

Lại Ân, hay còn gọi là làng Sình, nằm ven sông Hương, thuộc xã Phú Mẫu, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế. Ngôi làng cổ kính này, được hình thành từ thời Đàng Trong, là địa chỉ cuối cùng về phương Nam còn lưu giữ truyền thống vật võ, nơi hội vật thường được tổ chức.

Làng Sình – Nơi giữ hồn võ cổ truyền phương Nam.

3. Hội vật làng Sình có gì thú vị?

3.1 Phần lễ

Sáng sớm, không khí lễ hội đã rộn ràng với tiếng trống rộn rã, băng rôn cờ hoa rực rỡ. Người xem nô nức, chen lấn tạo nên sức nóng của ngày hội. Hội vật làng Sình diễn ra trong một ngày, chia làm hai phần: lễ và hội. Phần lễ được tổ chức trang nghiêm tại đình làng Lại Ân, với nghi lễ vái tạ Thành Hoàng của trưởng tộc. Sau phần lễ, phần hội chính thức bắt đầu, mang đến những màn tranh tài đầy kịch tính.

3.2 Phần Hội

Cuộc đấu võ không giới hạn địa phương, bất kỳ khán giả nào cũng có thể đăng ký tham gia. Sới vật được tạo từ đất bột, rộng khoảng bốn năm sải tay, cao hơn một mét, được bao quanh bởi dây bảo vệ. Người điều khiển, với áo dài khăn đen, điều khiển trận đấu bằng nhịp trống.

Vật làng Sình có những nét độc đáo riêng. Trọng tài phải am hiểu luật, nhạy bén và kiên quyết. Các đô vật mặc quần, quấn thêm cán ngang lưng và trước khi thi đấu chính thức, sẽ hướng về tổ đình, quỳ xuống vái lạy 3 lạy theo hiệu lệnh của tiếng trống, một nét văn hóa độc đáo khác biệt với các hội vật khác trên cả nước.

Bất kỳ khán giả nào cũng có thể tham gia đấu vật, không cần phải là người địa phương.

Hội vật làng Sình tuân theo luật thi đấu vật dân tộc, yêu cầu các đấu sĩ phải đánh ngã đối thủ xuống đất, lấm lưng trắng bụng, và giữ chặt hoặc đè đối thủ trong vòng 3 giây để giành chiến thắng.

Hội vật đề cao tinh thần thượng võ, cấm tuyệt đối các đòn nguy hiểm như bẻ, vặn khóa, tấn công vào vùng cấm. Đấu thủ được chia theo lứa tuổi, chiến thắng 3 trận sẽ vào bán kết, và chỉ những người xuất sắc nhất mới giành được vé vào chung kết.

Tinh thần đồng đội sôi nổi, khi một đô vật của làng bị thua, lập tức có đô vật khác lên tiếp sức. Giải nhất vinh danh với cau, trầu, rượu, đầu heo, cờ, huy chương và tiền thưởng, thể hiện sự tôn vinh cho người chiến thắng và khích lệ tinh thần thi đấu.

Hội vật làng Sình tôn trọng tinh thần thượng võ, cấm mọi chiến thuật chơi xấu.

Vượt qua vòng loại, các đô vật bước vào vòng hai với luật thi đấu thường là loại trực tiếp. Bên cạnh sức mạnh, kỹ thuật và sự nhanh nhạy là yếu tố quyết định chiến thắng. Võ vật thu hút người xem bởi những miếng đánh đẹp mắt, quyết liệt như xốc nách, vạch sườn, miếng bò, miếng háng, nâng đối thủ vật ngã bổng, miếng bành, miếng táng…

Một đô vật giỏi không chỉ có tay chân cân đối, mạnh mẽ, mà còn phải nhanh nhẹn, kiên trì và mưu trí. Sức mạnh không phải là yếu tố quyết định, mà sự khéo léo, nhanh nhạy trong việc tìm kiếm sơ hở của đối thủ mới là chìa khóa dẫn đến chiến thắng.

Để chiến thắng, đô vật cần sức khỏe, kỹ thuật và sự nhanh nhạy.

Không khí rộn ràng của lễ hội bao trùm khắp làng quê. Xới vật chính náo nhiệt, các quán hàng ăn như bún bò, bánh bèo, bánh nậm…chật kín người. Gian trò chơi tấp nập thu hút khách chơi xuân, khám phá nét đẹp Huế. Cho đến khi hoàng hôn buông xuống, cuộc vui mới kết thúc. Ngày hôm sau, nhịp sống thường nhật trở lại, một năm lao động mới bắt đầu.

Du khách hào hứng xem đấu vật kịch tính.

Hội vật làng Sình là điểm nhấn của mùa xuân Huế, thu hút du khách bởi sự hào hứng và truyền thống lâu đời. Không chỉ tham dự hội vật, bạn còn có thể khám phá thêm nhiều lễ hội đặc sắc khác tại Huế, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.

Hội vật làng Sình – Huế được tổ chức vào năm 2019. Video: Youtube/HUẾ VIỆT NAM NGÀY NAY

Nguồn: Tổng hợp/Ảnh: Vov.vn